صدور مجوز صندوق کالایی کشاورزی تسهیل می‌شود

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز در بورس کالای ایران از تسهیل در روند صدور مجوز فعالیت صندوق‌های کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی خبر داد.

به گزارش فارس، شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، طی مراسم راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز در بورس کالای ایران از تسهیل در روند صدور مجوز فعالیت صندوق‌های کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی خبر داد.

کارشناسان معتقدند با توسعه صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه ضمن حمایت از کشاورزان و فعالان این حوزه، می‌توان بخشی از سرمایه‌های سرگردان جامعه را به سمت این صندوق‌ها هدایت کرد.

فعالیت صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه به گونه‌ای است که این صندوق‌ها، کالاها را تبدیل به دارایی استاندارد می‌کنند و کسانی که به دنبال یک بازار نظام‌مند برای سرمایه‌گذاری در حوزه کالا هستند، می‌توانند از این فرصت استفاده کنند.  راه‌اندازی این ابزارهای مالی در حالی مورد توجه قرار گرفته که در بورس کالای ایران و اصولا در بورس‌های کالایی دنیا، علاوه بر انجام معاملات نقدی و استفاده از قراردادهای مشتقه مانند فیوچرز و آپشن روی خود دارایی‌ها، معمولا صندوق‌های کالایی وجود دارند که از طریق گواهی سپرده کالایی یا همان قبض انبار روی کالاها سرمایه‌گذاری می‌کنند و افراد می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق‌ها بدون روبه رو شدن با مشکلات سرمایه‌گذاری فیزیکی کالاها، به راحتی از نوسان قیمت کالاها منتفع شوند.

اتفاقی که از سال ۹۶ در بازار سرمایه افتاد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا به منظور پاسخگویی به تقاضای سرمایه‌گذاری روی طلا ایجاد شد.  این صندوق‌ها اقدام به جمع‌آوری وجوه کرده و ضمن اعمال مدیریت حرفه‌ای بر آنها، عملکردشان توسط سازمان بورس و اوراق بهادار مورد نظارت قرار می‌گیرد.

امروزه اما بحث صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی از بازار طلا فراتر رفته و مقرر شده بازار محصولات کشاورزی نیز از این ابزار برای ایجاد رونق معاملات در بازار گواهی سپرده و قراردادهای مشتقه محصولاتی همچون زعفران و زیره کمک گیرد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار طی مراسم راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز گفت: روند تکمیل زنجیره ابزارهای مالی در بورس کالای ایران این‌گونه است که در گام اول معاملات گواهی سپرده کالایی راه‌اندازی می‌شود و سپس معاملات قراردادهای آتی شروع به کار می‌کند.  همچنین پس از تکمیل معاملات در بازار مشتقه با قرارداد اختیار معامله، صندوق‌های کالایی راه‌اندازی می‌شود که سازمان بورس با جدیت به دنبال تسهیل اخذ مجوز صندوق‌های کالایی به خصوص در حوزه کشاورزی است.

   ارکان صندوق

صندوق‌ها دارای مدیر، متولی و حسابرس هستند که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده و مجوزهای تاسیس و فعالیت را دریافت می‌کنند بنابراین مدیر و متولی صندوق معمولا از نهادهای مالی هستند که بعد از دریافت مجوز اقدام به جمع‌آوری وجوه کرده و روی طلا یا سایر دارایی‌هایی که در اساسنامه صندوق‌ها ذکر شده است، سرمایه‌گذاری می‌کنند.

به گفته کارشناسان، با توسعه این صندوق‌ها حجم قابل توجهی از سرمایه سرگردانی که در جامعه وجود دارد، وارد صندوق می‌شود.  صندوق‌های کالایی محصولات کشاورزی صرفا روی یک محصول سرمایه‌گذاری نکرده و می‌توانند وجوه خود را محصولات متنوعی از این حوزه اعم از زعفران، زیره، ذرت و جو سرمایه‌گذاری کنند، لذا این صندوق‌ها به مراتب گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاران به نسبت ورود آنها در بازار محصولات کشاورزی است که زمان تولید و برداشت مختلفی دارند.  به این ترتیب از طریق ایجاد تنوع در تعداد محصولات در صندوق‌های کالایی مبتنی بر محصولات کشاورزی، ریسک تحمیلی بر صندوق که ناشی از فصلی بودن محصولات کشاورزی است، پوشش داده می‌شود.

از سوی دیگر این صندوق‌ها به صورت روزانه پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را منتشر کرده و روزانه اعلام می‌کنند که چه بخشی از دارایی‌های صندوق را در کدام‌یک از محصولات کشاورزی و ابزارهای مالی مرتبط با آن سرمایه‌گذاری کردند که این امر شفافیت قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران و خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق ارایه می‌دهد.

علاوه بر آن، متولی و حسابرس بر فعالیت مدیر صندوق نظارت کرده و سازمان بورس هم روی NAV و قیمت‌های صندوق نظارت می‌کند؛ بنابراین از نظر شفافیت این صندوق‌ها جزو شفاف‌ترین نهادهای مالی هستند.

   راهکار تجمیع سرمایه‌های خرد

در همین ارتباط مدیرعامل تامین سرمایه تمدن در مورد اثرات راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در ایجاد رونق و نقدشوندگی معاملات انواع کالا و گواهی‌های سپرده کالایی گفت: بدون شک راه‌اندازی صندوق‌های مبتنی بر کالا در شرایط امروز بازار ما یک الزام مفید و اثربخش است که می‌توانند در حوزه‌های مختلف و روی کالاهای مختلف ایجاد شده و فعالیت کنند.

محمودرضا خواجه نصیری افزود: با وجود این نهاد، سرمایه‌گذار وقتی وارد حوزه کسب سود از طریق مشارکت در خرید و فروش کالاهای کشاورزی شود، دیگر نیازی نیست با کالای فیزیکال درگیر باشد؛ بلکه می‌توان یک واحد از واحدهای سرمایه‌گذاری آن صندوق کالایی محصولات استراتژیک کشاورزی را خرید.

وی ادامه داد: صندوق‌های کالایی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی چندین هدف را دنبال می‌کنند، یکی از آن هدف‌ها این است که منابع مالی را از سوی افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی هستند، تجمیع می‌کند.  در نتیجه این اقدام صرفه‌ای که ایجاد می‌شود قابلیت ورود به یک بخش خاص را دارد، حتی قابلیت تعیین قیمت برای یک بخش خاص را خواهد داشت.

خواجه نصیری در بیان مزیت دیگر این صندوق‌ها اظهار کرد: یکی دیگر از این مزایا آن است که افرادی که حرفه‌ای نیستند و شاید فرصت کافی را برای این کار ندارند که خود مستقیما اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای کشاورزی مثل گواهی سپرده گندم، زعفران، زیره یا ذرت و جو، اوراق اختیار ذرت و جو و همچنین قراردادهای آتی زعفران و زیره را معامله کنند با خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی دست به انجام این کار می‌زنند.