معنای تحقق درآمدهای شهرداری در فصل بهار
درآمد ناشی از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای 29 درصد از مصوبه بودجه 98 پیشی گرفت
گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|
جلسه روز گذشته شورای شهر تهران به ارایه گزارش حساب‌های درآمد و هزینه شهرداری تهران در سه‌ماهه سال ۹۸ و ارزیابی میزان انطباق آن با بودجه مصوب سال ۱۳۹۸ اختصاص داشت. بر این اساس، شهرداری تهران طبق بودجه مصوب شورا موظف بوده در برش عملکردی سه‌ماهه خود نسبت به تأمین منابع در سقف ۴ هزار و 7۷۰ میلیارد تومان اقدام کند که در سه ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۸، مبلغ ۴ هزار و 488 میلیارد تومان معادل ۹۵ درصد را تحصیل کرده است. طی سه‌ماهه مذکور کسری عملکرد ۲18 میلیارد تومان نسبت به بودجه مصوب مشاهده می‌شود. همچنین در این جلسه کلیات طرح الزام شهرداری به تعیین و تکلیف پروانه عملیات ساختمانی و گواهی پایان کار کلیه ساختمان‌های در تملک شهرداری به تصویب رسید. به گزارش «تعادل» حسن رسولی، خزانه‌دار شورای شهر تهران با ارایه این گزارش به بیان درآمد حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای در این سه ماه پرداخت و اظهار کرد: این سرفصل عمدتاً به عوارض تغییر کاربری، واگذاری مازاد تراکم مجاز و فروش اموال و املاک شهرداری و وصول مطالبات مربوط می‌شود. در این بخش مبلغ وصولی 2 هزار و 699 میلیارد تومان است که نسبت به ارقام مصوب (۲هزار و ۸۷ میلیارد تومان) معادل ۱۲۹ درصد است. به عبارتی این سرفصل ۲۹ درصد مازاد تحقق نسبت به اجازه داده‌شده در بودجه ۹۸ را نشان می‌دهد. خزانه‌دار شورای شهر تهران درباره سرفصل منابع حاصل از تملک دارایی‌های مالی نیز اعلام کرد: منابع و درآمدهای حاصله از این ردیف شامل استقراض بانکی و سایر روش‌های تأمین مالی است. کل ارقام مصوب مندرج در این ردیف 301 میلیارد و 250 میلیون تومان بوده است. مبلغ تحقق‌یافته ۷۴ میلیارد تومان معادل ۲۴ درصد مجوز بودجه ۹۸ اعلام‌شده است. در حالی که شهرداری مجاز به استفاده 6 درصدی کل بودجه سه دوازدهم خود از این محل بوده است. مبلغ مذکور نشان‌دهنده استفاده ۱.۶ درصدی کل بودجه سه‌ماهه از این محل است. نائب‌رییس کمیسیون برنامه و بودجه در شورای شهر تهران، در تحلیل و ارزیابی این گزارش اظهار کرد: بر اساس اعلام کتبی شهرداری به‌منظور کنترل دقیق منابع و مصارف، تخصیص اعتبار در تیرماه امسال از سوی کمیته تخصیص به مراکز هزینه اعلام‌شده است. بر این اساس متأسفانه برخلاف نص صریح ماده ۷۹ هیچ رویداد هزینه‌ای در گزارش دریافتی از شهرداری درج نشده است. این نحوه ثبت حساب‌های هزینه نه‌تنها مغایر با ماده‌قانونی مذکور است، بلکه با بند الف، تبصره ۲ بودجه ۱۳۹۸ و نیز ماده ۳۹ برنامه پنج‌ساله سوم شهرداری تهران، مرتبط با تکالیف شهرداری در خصوص مبادله به‌موقع موافقت‌نامه و تشکیل به‌موقع کمیته تخصیص نیز مغایرت آشکار دارد. سهم نقدی درآمدهای حاصله ۷۷ درصد و سهم غیر نقد ۲۳ درصد کل درآمدهای تحقق‌یافته است.
به گفته خزانه‌دار شورای شهر تهران، درآمد حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای شامل عوارض تغییر کاربری، واگذاری مازاد تراکم مجاز، فروش اموال و املاک شهرداری و وصول مطالبات از اشخاص حقیقی و حقوقی است که شهرداری برای سه‌ماهه مبلغ ۲ هزار و 699 میلیارد تومان از رقم مصوب سه‌ماهه ۲ هزار و ۸۷ میلیارد تومان معادل ۱۲۹ درصد درآمد تحصیل‌کرده است. هرچند در ظاهر مازاد ۲۹ درصدی تحقق درآمد از این محل ممکن است نقطه‌ضعف شهرداری به‌حساب‌اید. اما از آنجا که قریب به 980 میلیارد تومان از طریق تهاتر بدهی‌های معوقه دستگاه‌های دولتی با اسناد خزانه به دست‌آمده است، این مازاد در واقع نقطه قوت عملکردی درآمدی شهرداری محسوب می‌شود.
رسولی همچنین تصریح کرد: کما فی السابق به شهردار تهران یادآوری می‌کنم با اصلاح رویه‌های جاری نسبت به ثبت ماهیانه وقایع مالی حساب‌های درآمد و هزینه شهرداری و اعلام آن تا قبل از فرارسیدن ۱۵ ماه بعد، وفق ماده ۷۹ اقدام کند. تشکیل ستاد کاهش هزینه‌های جاری در سطوح گوناگون سازمانی و مدیریتی به‌موازات فعال‌تر ساختن ستادهای درآمد توصیه می‌شود. همچنین ازآنجا که عملکرد حساب هزینه‌ای سه‌ماهه را دریافت نکرده‌ام. امکان اظهارنظر درباره ترکیب هزینه‌ها و نسبت‌های جاری و عمرانی این حساب (هزینه) که شاخص بسیار مهمی به شمار می‌آید، برایم فراهم نیست.
کسری ۲۶ درصدی عملکرد درآمدی
بعد از ارایه گزارش توسط رسولی، اعضای شورا به اظهارنظر و طرح سوالاتی پرداختند. از جمله مجید فراهانی، رییس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران در واکنش به این گزارش گفت: با وجود تحقق ۹۵ درصدی منابع، شاهد کسری عملکرد ۲۶ درصدی در بخش درآمدها هستیم. شهرداری کسری عملکرد این بخش را از محل مازاد عملکرد ۲۹ درصدی واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (عوارض ساختمانی، مازاد تراکم مجاز و…) جبران کرده است.
این روند هر چند منجر به تحقق منابع مورد نیاز برای شهرداری تهران در سه ماهه نخست سال ۱۳۹۸ شده اما نیازمند توجه ویژه است، زیرا زمینه ساز اتکای شهرداری بر منابع ناپایدار می‌شود. بدون شک عدم تحقق ۲۶ درصد از منابع بودجه در بخش درآمدها متاثر از فضای اقتصاد کلان کشور و اثرات تحریم‌ها بر اقتصاد شهری است. این اثر سبب شده تا ما شاهد مازاد عملکرد سه ماهه نخست در بخش غیر نقدی تامین منابع شهرداری باشیم که در برابر آن بخش تحقق منابع نقدی با کسری عملکرد ۲۹۷ میلیارد تومانی مواجه است.
گزارش‌های مالی فصل‌بندی شود
محمود میرلوحی، عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه عضو شورای شهر تهران نیز عنوان کرد: با گذشت 23 روز از سه ماه نخست سال جاری می‌بینیم که گزارشی از اعداد و ارقام مالی شهرداری به اطلاع عموم و رسانه‌ها می‌رسد و جا دارد که گزارش‌های دقیق‌تر و علمی‌تر ارایه شود. زمانی انتقاد می‌شد که چرا گزارش‌ها را دقیق و قابل فهم برای افکار عمومی منتشر نمی‌کنید. چه اشکالی دارد گزارش از هزینه کردهای بالای یک درصد در شهرداری تهران اطلاع‌رسانی شود. اگر بتوانیم درآمد را در 10 سرفصل همچون تغییر کاربری، پسماند، ارزش افزوده و ... ارایه دهیم موثر است و چه اشکالی دارد مردم آن را بدانند. در سه ماه نخست امسال با فراز و فرودهای فراوان از جمله موضوع عوارض پروانه ساخت روبرو بودیم وقتی الان می‌شنویم 95 درصد بودجه فصل اول سال محقق شده، این درصد بالای تحقق منابع درآمدی این امید را می‌دهد که در این شهر می‌توان با شرایط سخت اقتصادی کارهای بزرگی انجام داد. او با اشاره به اینکه در بحث 129 درصد درآمد و دارایی سرمایه‌ای بخشی مربوط به تهاتر است، گفت: در وصول مطالبات ارزش افزوده و نظام ساماندهی درآمدی اقدامات قابل اتکاء و اعتمادی صورت گرفته است که بتوانیم برنامه‌ریزی 98 را بهتر از 97 پیگیری کنیم.
ثبت هزینه‌ها در سیستم مالی شهرداری
رسولی، خزانه‌دار شورای شهر تهران در واکنش به اظهارنظرهای اعضای شورا عنوان کرد: در سال ۹۶ و ۹۷ به دفعات مختلف نسبت به عدم ثبت هزینه‌ها در سیستم مالی شهرداری تهران تذکر دادم. نمی‌دانم اصلاح فرآیند نظام بودجه‌ریزی شهرداری تهران چقدر طول می‌کشد اما این امکان وجود دارد که هزینه‌های شهرداری به صورت علی‌الحساب در جدول ثبت و به شوار ارایه شود. امیدوارم این آخرین باری باشد که این تذکر را ارایه می‌دهم.
شهرداری تذکرات شورا را جدی بگیرد
محسن هاشمی، رییس شورای اسلامی شهر تهران در جریان پرسش و پاسخ اعضای شورا پس از استماع گزارش درباره هزینه و درآمد سه ماهه نخست سال جاری شهرداری تهران با اشاره به تذکر خزانه‌دار شورا مبنی بر طولانی و نامشخص بودن روند اصلاح فرایند نظام بودجه‌ریزی شهرداری تهران و اینکه این آخرین باری باشد که این تذکر را به شهرداری می‌دهد اظهار کرد: تذکر آقای رسولی جدی گرفته شود. او خطاب به سکینه اشرفی که به نمایندگی از شهرداری تهران در جلسه دیروز شورای شهر حاضر بود، گفت: چون آقای شهردار امروز حضور ندارند خطاب من شما هستید و از شما می‌خواهم بعد از دو سال به تذکرات اعضای شورای شهر تهران توجه کنید. متاسفانه به دلیل ضعف عملکرد شهرداری تهران بخش هزینه کرد آن خالی بود. شهرداری تهران باید در موعد مقرر گزارش‌های هزینه کرد خود را ارایه کند تا اعضای شورای شهر تهران بدانند که اگر می‌گوییم فلان میزان درآمد کسب شده، در کجا هزینه شده است.
الزام شهرداری به دریافت پروانه ساختمانی
در ادامه جلسه اعضای شورا کلیات طرح الزام شهرداری به تعیین و تکلیف پروانه عملیات ساختمانی و گواهی پایان کار کلیه ساختمان‌های در تملک شهرداری را بررسی کرده وآن را تصویب کردند. علی اعطا، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر درجریان بررسی این طرح توضیح داد: در بررسی‌های انجام شده و آسیب‌شناسی در کمیسیون شهرسازی و معماری این نتیجه حاصل شد که تعداد قابل توجهی از ساختمان‌های در تملک شهرداری تهران سازمان‌ها، شرکت‌ها و موسسات تابعه و پروژه‌های مشارکتی بدون دریافت پروانه عملیاتی ساختمانی، ساخته شده‌اند یا پس از اتمام عملیات ساختمانی گواهی‌های لازم برای آنها صادر نشده است. او با بیان اینکه شهرداری خود را مکلف به اخذ پروانه‌های ساختمانی نمی‌داند عنوان کرد: به همین علت برای ساختمان‌های در تملکش پروانه دریافت نمی‌کرده است. در بحث پروژه‌های مشارکتی در همین راستا مشکلات مالی ایجاد شده است. مشکل جایی بروز می‌یابد که پروژه مشارکتی بوده یا شهرداری قصد داشته ساختمان‌های تحت تملک خود را بفروشد و مباحث حقوقی، مالی و در نتیجه بی‌رغبتی خریداران بروز می‌یابد.به دنبال این موضوع کمیسیون معماری و شهرسازی به این نتیجه رسید تا طی طرحی شهرداری تهران را به اخذ پروانه و گواهی برای ساختمان‌های تحت تملک خود ملزم کند و در بازه زمانی مشخص گزارش عملکرد مصوبه را به شورای شهر ارایه دهد، این موضوع در بحث دارایی‌های شهرداری موجب ایجاد ارزش افزوده می‌شود.
در نهایت، کلیات طرح الزام شهرداری به تعیین و تکلیف پروانه عملیات ساختمانی و گواهی پایان کار کلیه ساختمان‌های در تملک شهرداری تهران با ۱۷ رأی موافق به تصویب رسید.
