روایت هاشمی از رویکرد کنونی مدیریت شهری

مدیریت شهری کنونی اقدامات تهاجمی برای درآمدزایی نداشته و از سوی دیگر حالت تهاجمی برای انجام پروژه‌های پر سر و صدا را هم ندارد. دلیلش این است که با تغییر مدیریت باید زمانی بگذرد تا مدیر جدید خود را دریابد و بتواند بر شهر مسلط شود.

محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران معتقد است مدیریت شهری در تهران هم‌اکنون به دلایل مختلف یک مدیریت متعادل غیر هیجانی است. امروز مدیریت شهری تلاش کرده تا جایی که می‌شود شهر را خوب نگه دارد یعنی نسبت به نگهداشت شهر و حقوق پرسنل حساس است و سعی می‌کند تا آنجا که می‌تواند پرسنل را راضی نگه دارد و تا آنجایی که نسبت به دیگران وظایفی دارد آن وظایف را انجام دهد و در حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی و آسیب‌های اجتماعی فعال باشد.

هاشمی در یک گفت‌وگوی مفصل با فارس، با بیان اینکه مدیریت شهری در دوره پنجم شورای شهر تهران به دلیل تغییر مدیریت زیاد هنوز نتوانسته مدیریت شهر را برای فعالیت‌های هیجانی یا فعالیت‌های هزینه‌ای آماده کند، تصریح کرد: امروز مدیران ما توجه شان این است که پروژه‌های نیمه تمام گذشته را تمام کرده و در این حالت معمولاً بودجه را در حالت انقباضی تهیه کرده‌اند زیرا سعی بر این بوده است که شهرفروشی نکنند .از طرفی هم قصدشان این است سیاست‌شان را نسبت به گذشته عوض کنند و از آن جایی که قصد دارند ریل کاری‌ را تغییر دهند، طبیعی است که باید سرعت خود را کاهش دهند.

رییس شورای شهر در پاسخ به اینکه آیا مدیریت هیجانی، سرعتی و تهاجمی را لازمه اداره شهر می‌دانید، ‌گفت: ما چیزی به نام مدیریت هیجانی مسلط داریم که این برای هر شهری لازم و خوب است یعنی شما باید اولاً بر کارها مسلط شوید و سپس به انتخاب پروژه‌ها اقدام کنید؛ در گذشته برخی از پروژه‌های هیجانی ما مدیریت درستی نداشته است برای مثال برخی از پروژه‌های بزرگ را می‌بینید که اگر قرار بود الان ساخته شود حتماً اینگونه که بنا شده، ساخته نمی‌شد.

البته برخی از پروژه‌ها هم هستند که برای یک شهر لازمند و در این حال ضرورتی برای مطالعه بیش از حد ندارد برای مثال پروژه مترو چیزی است که لازمه هر شهر است و باید توسعه پیدا کند اگر آنجا پول خرج کنید دیگر یک پروژه هیجانی به

حساب نمی‌آید.

   اولین و مهم‌ترین وظیفه شهرداری

به گفته هاشمی، نگهداشت شهر اولین و مهم‌ترین وظیفه شهرداری است. او در این باره توضیح داد: مهم‌ترین وظیفه مدیریت شهری، بحث خدمات شهری است . در گذشته هم معمولاً شهردار را با واژه رفتگر می‌شناختند البته قبلا می‌گفتند رفتگر که الان می‌گویند پاکبان. باید شهر تمیز نگه داشته شود و به توسعه فضای سبز آن توجه شود و زباله‌ها درست جمع‌آوری و بازیافت شود اینها یک سری از وظایف اصلی روزمره شهرداری تهران است.

او در این باره ادامه داد: اما نکته مهم دیگر بحث فرهنگ شهر است . عمدتاً مقدار زیادی از مشکلات ما در حوزه فرهنگ ملی است زیرا در مذهب و دین خوب پیش رفتیم و برخی موارد هم زیاده روی‌هایی البته داشتیم کما اینکه مقام معظم رهبری هم این افراط‌ها را قبول ندارد اما خوب نمی‌شود در برخی موارد بگوییم فلان کار را نکنید. مثلا ما در حوزه سینه‌زنی و حتی هیات‌داری هم برخی افراط‌ها را دیده‌ایم ولی نکته اصلی این است که حالا چگونه این فرهنگ را با فرهنگ مردم مخلوط کنیم که مردم حس ملی‌گرایی شان هم تقویت شود و فرهیختگان شان از کشور نروند.

او با تاکید بر اینکه برای پیدا کردن اولویت کارها در شهر تهران باید نظرسنجی کرد، اظهار کرد: در نظرسنجی‌های اخیر نشان داده شده است که مشکل اصلی تهرانی‌ها و چالشی که این روزها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند مشکل آلودگی هوا و ترافیک است و مهم‌ترین روش برای رفع آلودگی هوا توسعه حمل و نقل عمومی و آن هم حمل و نقل عمومی انبوه بر است. همین حمل و نقل مبتنی بر ریل نظیر مترو یکی از روش‌های کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک در کلان‌شهرها به خصوص کلان‌شهر تهران است و نکته جالب داستان این است که باید این نوع از حمل و نقل هم به صورت داخلی و هم به صورت حومه شهری توسعه پیدا کند و کیفیت آن به قدری بالا برود که مردم خود به خود میل و رغبتی برای استفاده از وسایل نقلیه شخصی نداشته باشند و به سمت استفاده از حمل و نقل عمومی بروند.

او ادامه داد: کیفیت حمل و نقل عمومی بالا نرود مردم به این سیستم جابه‌جایی توجه نمی‌کنند و سعی می‌کنند از ماشین شخصی استفاده کنند البته این موضوع به یک نکته دیگری هم مرتبط است و آن هم بحث قیمت سوخت است. یک نظرسنجی دیگری هم وجود دارد که دیده شده که مردم نسبت به آسیب‌های اجتماعی هم نگرانی دارند و بیش از ۹۳ درصد آنها خواستار رفع آسیب‌های اجتماعی شدند. آسیب‌هایی مثل معتادان متجاهر، کودکان کار، زباله‌گردها، متکدیان که اینها برای یک شهر مثل شهر تهران زیبنده نیست.

هاشمی با بیان اینکه در شهرداری تهران روی رفع این آسیب‌های اجتماعی متمرکز شده‌ایم، تصریح کرد: متاسفانه به دلیل آنکه فربه شدیم و حقوق‌بگیر زیاد داریم هر چه بودجه می‌آید خرج حقوق و مزایا می‌شود و دیگر پول برای کار کردن نمی‌ماند برای مثال قرار بوده است این کارها برون‌سپاری شود و حقوق‌بگیران کم شوند اما حقوق‌بگیران در شهرداری مانده‌اند و کارها هم برون سپاری شده است. یعنی هم حقوق می‌گیرند و هم یک پولی برای برون سپاری می‌دهند که این هم یکی از معضلات است البته مردم نگرانی‌هایی در مورد بافت فرسوده هم دارند که ما در این خصوص هم اقداماتی انجام دادیم و اقداماتی هم در دست کار داریم.

هاشمی درباره تفاوت سلایق در شورای شهر نیز توضیح داد: این موضوع به شکل مطلق منفی و دارای مشکل نیست و ما با دید منفی به آن نگاه نمی‌کنیم این موضوع کاملاً مثبت است و نشان می‌دهد با وجود اینکه این افراد از نظر خط سیاسی همسو هستند ولی نگاه‌شان به مشکلات شهر همسو نیست و طبیعی است افرادی نگاه سیاسی‌شان همسو است اما

در نهایت وقتی قرار است برای یک شهر و مشکلاتش تصمیم‌گیری کنند این همسویی را کنار گذاشته و هر یک نظر خود را می‌گویند این افراد نسبت به نوع جمع‌آوری پسماند یا احیای بافت فرسوده نگاه متفاوتی دارند.

   داستان ساختگی اختلاف شورا با شهردار

او اختلاف شورا با شهردار را نیز یک داستان ساختگی دانست و گفت: به نظر این موضوع یک داستان ساختگی می‌آید زیرا اصلا اینگونه نیست و شورای شهر و شهرداری هماهنگی گسترده‌ای با یکدیگر دارند البته همانطور که می‌دانید هماهنگی به معنای نداشتن نظرات متفاوت نیست نظرات متفاوتی وجود دارد اما این موضوع اصلا مطرح نیست که شهرداری و شورای شهر با یکدیگر مشکل داشته باشند و خدای نکرده شورای شهر بر آن باشد که بخواهد شهردار و شهرداری را تضعیف کند اتفاقاً قصد تقویت آن را داریم و هر چه که شهردار تهران بتواند فعالیت‌هایش را بهتر انجام دهد انسجامش با شورای شهر هم بیشتر خواهد شد.

   استخراج پول از مترو برای مترو

هاشمی با اشاره به اینکه وقتی می‌گوییم مشکل مترو پول است باید همزمان به این نکته توجه کنیم که پول می‌تواند از خود متروی‌ تهران استخراج شود، گفت: در قانون می‌گوید شهرداری باید ۵۰ درصد از هزینه‌ها را به عنوان آورده خود برای توسعه مترو پای کار بیاورد و دولت هم باید ۵۰ درصد دیگر را بیاورد البته ننوشته باید بیاورد بلکه نوشته است به دولت اجازه داده می‌شود تا ۵۰ درصد از هزینه‌های ساخت و ساز و توسعه حمل و نقل ریلی را به شهرداری بدهد.

اولین توقع مدیریت شهری این است که همانطور که برای اتوبوسرانی در گذشته ۸۲درصد هزینه ساخت و توسعه پرداخت می‌شده است و اتوبوس‌ها وارد ناوگان اتوبوسرانی شدند در مورد مترو هم حداقل ۵۰ درصد هزینه را بپردازند.مترو سه بخش دارد یک بخش تونل، بخش دوم ایستگاه و بخش سوم تجهیزات که به آن طرح تات می‌گویند یعنی؛ تونل، ایستگاه، تجهیزات. تونل درآمدزا نیست، تجهیزات درآمد خوار است و فقط می‌ماند ایستگاه که اتفاقا محل استخراج پول برای هزینه کرد در مترو همین بخش است. در فرهنگ شهرسازی و معماری اتفاقاً اطراف یک کریدور پرظرفیت مثل ایستگاه مترو باید ساختمان‌های با تراکم بالا ساخته شود زیرا یک کریدوری مثل مترو‌ تهران معادل ۵۰ باند اتوبان ظرفیت دارد و می‌شود روزی یک میلیون سفر در این خطوط انجام داد.

   سیستم یکپارچه حمل و نقل

به گفته هاشمی، هر شهری بر اساس نوع ساخت و بر اساس محل قرارگیری یک مجموعه‌ای از حمل و نقل عمومی را برای خودش تعریف می‌کند و در گام اول مبدا و مقصد شهروندانش را ارزیابی کرده و

بر اساس آن خطوطی از حمل و نقل عمومی را ترسیم می‌کند.بعد از آنکه طرح جامع هر شهری طراحی و به اجرا در آمد بر اساس پهنه‌های ترسیم شده در آن طرح جامع مبدا و مقصد مسافران مشخص می‌شود و معلوم می‌شود کجای شهر قرار است تجاری باشد و کجای آن اداری بعد از آن می‌آیند بر اساس مطالعات کریدورهای پرظرفیت را پیدا می‌کنند و بر اساس آن مترو ساخته می‌شود.

او ادامه داد: معمولا در مسیرهای با ظرفیت بالای ۴۰ هزار نفر می‌گویند باید متروی انبوه بر ساخته شود. در ظرفیت 20 هزار نفر باید ال.آر.تی نصب کرد و از 10 هزار نفر به پایین روش‌های دیگری وجود دارد مثل تراموا، اتوبوس، بی‌آر تی و وقتی زیر ۵هزار نفر می‌رسد به سمت تاکسی و ون می‌روند. اما اینها همه باید با هم در یک شهر دیده شود و سیستماتیک با یکدیگر ارتباط داشته باشند که به آن اصطلاحا سیستم یکپارچه می‌گویند یعنی باید با یکدیگر کار کنند یعنی اتوبوس باید عمود بر مترو کار کند نه اینکه موازی آن کار کند و از مترو مسافر بگیرد و به مترو مسافر بدهد.برای مثال در خیابانی مثل خیابان انقلاب بی.آر.تی روی خط مترو می‌رود و این اصلا منطقی نیست و به نظر درست نیست یک جوری اینها باید با یکدیگر هماهنگ شوند ما یکی از مشکلاتی که در تهران داریم این است که شرکت اتوبوسرانی و شرکت مترو هماهنگ نبوده و هماهنگ عمل نمی‌کنند.