رقابت عربستان و روسیه برای کسب رتبه نخست صادرکننده نفت آسیا
ایسنا| عربستان سعودی همچنان برای رسیدن به سودای اقتصادی و ژئوپلیتیکی تبدیل شدن به صادرکننده شماره یک نفت در آسیا به خصوص چین و گرفتن جای ایران دست و پا می‌زند اما روس‌ها رسیدن به این آرزو را برای سعودی‌ها دشوار کرده‌اند.
اگرچه برخی از آمار ممکن است مایه خوش‌بینی سعودی‌ها باشد اما نگاه دقیق‌تر به وضعیت نشان می‌دهد که سعودی‌ها به دلیل تهدید عرضه از سوی امریکا و روسیه، همچنان با وضعیت ایده‌آلی که می‌خواهند فاصله دارند. در واقع به نظر می‌رسد روسیه بحران اخیر آلودگی نفت را پشت سر گذاشته و با اعلام تحکیم روابطش با چین، حتی عرضه رو به رشد امریکا را مورد تهدید قرار داده است.
شرکت دولتی آرامکو در فاصله ژانویه تا مه برتری خود را در چین که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت آسیا به شمار می‌رود، حفظ کرد. طبق آمار اداره کل گمرک چین، این کشور ۲۲۳.۸۵۸ میلیون بشکه نفت خام از عربستان سعودی وارد کرد که ۹.۸ درصد نسبت به ۲۰۳.۸۱۱ میلیون بشکه در مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت. این وضعیت با توجه به اضافه شدن دو پالایشگاه خصوصی ژیجیانگ پتروکمیکال و هنگلی پتروکمیکال به مشتریان آرامکو مثبت بوده است.
بدون قرارداد با این مشتریان جدید، سعودی‌ها جایگاه برتری خود در صادرات نفت به چین را به روس‌ها واگذار می‌کردند. روسیه در فاصله ژانویه تا مه ۲۲۰.۲۰۱ میلیون بشکه نفت به چین صادر کرد و ۱۴.۶ درصد سهم از این بازار داشت. وضعیت مشابه در میان سایر مشتریان آسیایی بزرگ دیده شد. کره جنوبی در فاصله ژانویه تا مه ۱۲۶.۶۴۸ میلیون بشکه نفت خام از عربستان سعودی خریداری کرد که ۱.۲ درصد در مقایسه با ۱۲۸.۲۲۹ میلیون بشکه در مدت مشابه سال گذشته کمتر بود. ژاپن هم در همین مدت حدود ۵.۵ درصد نفت کمتری از عربستان سعودی خریداری کرد که مجموعا به ۱.۱۶۹ میلیون بشکه بالغ شد.روسیه در توافق کاهش تولید اوپک پلاس انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به عربستان سعودی دارد. روس‌ها هر زمان که بخواهند هر میزان که مایل باشند نفت تولید می‌کنند در حالی که سعودی‌ها عمده بار کاهش تولید را بر دوش گرفته‌اند. همچنین روس‌ها بدون در نظر گرفتن خود امریکا، یکی از نخستین تولیدکنندگان بزرگی بودند که درصدد تامین شکاف عرضه ناشی از تحریم‌های امریکا علیه صادرات نفت ایران برآمدند.
به گفته مهرداد عمادی، مدیر تحلیل ریسک جهانی در شرکت بتاماتریکس، روس‌ها استراتژی برای هدف قرار دادن آسیا بطور کلی و چین بطور خاص را پس از راه‌اندازی خط لوله سیبری شرقی_اقیانوس آرام در سال ۲۰۱۰ پیاده کردند. این خط لوله امکان صادرات مستقیم نفت بیشتر به آسیا را فراهم کرد و در ژانویه سال گذشته با راه‌اندازی یک خط لوله موازی دیگر که به چین اجازه می‌دهد سالانه حدود ۳۰ میلیون تن یا معادل ۶۰۰ هزار بشکه در روز نفت از روسیه وارد کند، تقویت شد.
ایده اصلی افزایش صادرات به آسیا از طریق افزایش تولید در سیبری شرقی بود اما این اتفاق در زمان مورد نظر محقق نشد و روسیه مجبور شد در صادرات نفت به اروپا تغییراتی دهد. تا پایان سال ۲۰۱۷ سطح صادرات نفت اسپو به آسیا در مقایسه با سال ۲۰۱۰ چهار برابر افزایش یافت و به ۱.۲ میلیون بشکه در روز رسید و آن طور که وزارت انرژی روسیه اعلام کرده، قرار است در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. این آمار شامل تحویل بلندمدت نفت به چین از طریق خط لوله اسکوورودینو-موهه و همچنین محموله‌های تک از طریق بندر کازمینو در اقیانوس آرام است.تلاش روسیه برای تصرف هر چه سریع‌تر بازار آسیا به خصوص چین، دلیل اصلی کاهش کیفیت جریان صادرات نفت اسپو به اروپا حتی پیش از بحران اخیر آلودگی نفت خط لوله دروژبا بوده است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، با توجه به تحولات لجستیکی و روابط رو به گسترش میان روسیه و چین در سایر پروژه‌های انرژی و امنیتی، عجیب نیست که اکثر بخش‌های دولتی و خصوصی چین خرید نفت اسپوی روسیه را ترجیح می‌دهند. طبق آمارهای مختلف، گرید اسپو در ژوئن خوراک اصلی پالایشگاه‌های مستقل چینی بود که ۱۶.۲۷۳ میلیون بشکه از آن وارد شد و ۳۳.۳ درصد در مقایسه با ۱۲.۱۶۸ میلیون بشکه در ماه مه افزایش نشان داد. در این بین نگرانی‌های امنیتی پیرامون تجارت با عربستان سعودی در فضای ژئوپلیتیکی اخیر، صادرات نفت روسیه به چین را تقویت کرده است.
