تناقض آماری در حجم ترافیک تابستانی تهران

گروه راه و شهرسازی|

در اولین روز تابستان جاری با حذف طرح زوج و فرد در پایتخت، طرح ترافیکی جدید با نام طرح کاهش آلودگی هوا در محدوده سابق طرح زوج و فرد اجرایی شد. بر اساس طرح کاهش آلودگی هوا، زوج و فرد پلاک خودروها دیگر مهم نیست و هر خودرویی بدون در نظر گرفتن شماره پلاک آن، می‌تواند 20 روز در هر فصل در محدوده زوج و فرد سابق، یعنی محدوده کنترل آلودگی هوا تردد داشته باشد. در طرح قبلی، پلاک‌های فرد، حدود ۲۶ روز و پلاک‌های زوج ۳۶ روز مجاز بودند واردمحدوده طرح شوند.

به گزارش «تعادل»، همانطور که هنگام تصویب این طرح در شورای شهر، اختلاف‌های بسیاری بین اعضای شورا و شهرداری وجود داشت اکنون نیز اظهارنظرها در خصوص تاثیرات این طرح متفاوت است. حدود 40 روز از اجرای طرح کاهش آلودگی هوا می‌گذرد و محسن پورسیدآقایی معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری از کاهش ۱۳ درصدی ترافیک تیرماه سال جاری نسبت به خردادماه در محدوده‌ کنترل آلودگی هوا خبر می‌دهد و از سوی دیگر سردار محمدرضا مهماندار، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت از افزایش ترافیک داخل محدوده طرح کاهش (زوج و فرد سابق) می‌گوید.

همچنین براساس گزارش‌هایی که شرکت کنترل ترافیک تهران از طول ترافیک سنگین روزانه معابر و نیز سامانه‌های ثبت تردد محدوده کنترل آلودگی هوا ارایه کرده است، می‌توان از کاهش 30 درصدی ترافیک این محدوده طی 10 روز اول اجرای آن سخن گفت. بر این اساس میزان کاهش ترافیک در هفته اول تیر، برحسب طول ترافیک سنگین روزانه معابر نسبت به متوسط روزهای متناظر در خرداد 98 و تیر 97 حدود 35 درصد گزارش شده و میزان کاهش ترافیک بر اساس سامانه ثبت تردد محدوده دوم (کاهش آلودگی هوا) نسبت به متوسط ورود به محدوده در هفته پایانی خرداد 98 نیز 24 درصد (در ساعات اجرای طرح) گزارش شده است.

شرکت کنترل ترافیک همچنین گزارش داده که در هفته آغازین تیرماه، در محدوده بزرگراه‌های غربی مرتبط با کرج و دیگر شهرهای غرب تهران نیز نقاط دارای ترافیک سنگین کاهش داشته است که می‌توان این تغییر را ناشی از تأثیر طرح جدید بر کاهش سفر به سمت مرکز شهر تهران ارزیابی کرد. در بزرگراه آزادگان نیز میزان کاهش ترافیک در پنج روز ابتدایی تیرماه محسوس بوده است.

   افزایش ترافیک در حلقه اول و دوم

سردار محمدرضا مهماندار، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت 10 روز پس از اجرای طرح کاهش آلودگی هوا اعلام کرد که از روز آغاز اجرای طرح ترافیک جدید ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش ترافیک در داخل محدوده زوج و فرد داشتیم، اما مهماندار ابتدای هفته جاری در اظهارنظری متفاوت گفت که بعد از گذشت حدود یک ماه ترافیک نسبت به روزهای ابتدایی طرح جدید افزایش پیدا کرده است. به گفته سردار مهماندار در روزهای ابتدایی طرح جدید در داخل محدوده طرح، چند درصد ترافیک کمتر شده بود ولی بیرون منطقه ترافیک سنگینی داشتیم.اما بعد از گذشت حدود یک ماه از این طرح، همچنان ترافیک سنگین بیرون از محدوده را داریم و ترافیک داخل محدوده نسبت به روزهای ابتدایی طرح جدید افزایش پیدا کرده است. با این حال، روز گذشته محسن پورسیدآقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران آمار جدیدی از تاثیرات اجرای طرح «کنترل آلودگی هوا» ارایه کرد و از کاهش ۶ درصدی ترافیک تهران خبر داد. پورسیدآقایی با اشاره به گذشت حدود ۴۰ روز از اجرای طرح جدید «کنترل آلودگی هوا» در محدوده‌ زوج یا فرد سابق گفت: کاهش آلودگی هوا و ترافیک ۲ هدف اصلی اجرای طرح ترافیک و طرح کنترل آلودگی هوا است. در نتیجه اجرای این طرح شاهد کاهش ۱۳ درصدی ترافیک تیرماه سال جاری نسبت به خردادماه جاری در محدوده‌ کنترل آلودگی هوا هستیم و برابر مقایسه‌ صورت گرفته در تیرماه جاری نسبت به تیرماه سال گذشته، کاهش ترافیک در هسته میانی شهر مشهود است. او در واکنش به این انتقاد که طرح کنترل آلودگی هوا، ترافیک را در حلقه‌ میانی کاهش داده اما ترافیک در حلقه‌ سوم شهر افزایش‌یافته است، تصریح کرد: معتقدم وقتی محدوده‌های مرکزی شهر را با محدودیت تردد کنترل می‌کنیم، به‌نوعی سفر از مبدا را کنترل کرده‌ایم، به این معنی که وقتی شخصی در محدوده‌ مرکزی شهر کار دارد و با محدودیت تردد مواجه می‌شود، دیگر از وسیله‌ نقلیه شخصی خود استفاده نمی‌کند.

معاون شهردار تهران با بیان اینکه محدودیت سفر به‌نوعی کاهش تقاضای سفر است، تصریح کرد: آمار و سنجش‌های ما نشان می‌دهد در کل شهر تهران ترافیک 6 درصد کاهش یافته است. به گفته‌ او تنها در ۲ بزرگراه، یکی مسیر جنوب بزرگراه امام علی(ع) و دیگری بزرگراه همت شاهد افزایش ترافیک با اجرای این طرح بوده‌ایم که البته جمع‌آوری پل گیشا نیز به دلیل تغییر مسیر بسیاری از شهروندان در افزایش ترافیک بزرگراه همت نقش داشته است.

     اثر معکوس طرح ترافیک

اختلاف بین محمد علیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر با محسن پورسیدآقایی بر کسی پوشیده نیست و طرح ترافیک جدید نیز همواره محل مناقشه این دو نفر بوده است. با وجود این، علیخانی معتقد است نمی‌توان کل طرح را زیر سوال برد چرا که برنامه درستی است. هر چند علیخانی مستقیما به افزایش ترافیک با اجرای طرح جدید اشاره نمی‌کند اما در این باره اظهار کرد: در حال حاضر آمار مسافران حمل و نقل عمومی به ویژه مترو نسبت به گذشته کمتر شده است که اجرای طرح جدید ترافیکی یکی از عوامل آن به شمار می‌رود. البته استفاده از تاکسی‌های اینترنتی به دلیل اینکه برای مسافران مقرون به صرفه است، نیز سبب کاهش مسافران حمل و نقل عمومی شده است. همچنین طرح ترافیک به دلیل اینکه محدودیت استفاده برای شهروندان ندارد، مسافران حمل و نقل عمومی را به خود جذب کرده است و این از معایب طرح جدید ترافیک به شمار می‌رود. از گفته‌های علیخانی می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که طرح جدید مسافران حمل و نقل عمومی را به استفاده از وسیله نقلیه شخصی تشویق می‌کند و در نتیجه ترافیک نیز افزایش می‌یابد.

     ازن همچنان هوا را آلوده می‌کند

مهم‌ترین هدف طرح کنترل آلودگی هوا، همان‌طور که از نامش پیداست کاهش میزان آلودگی هوای تهران است. تهرانی‌ها حدود 20 سال است که از آلودگی هوا رنج می‌برند و سالانه تعداد زیادی از شهروندان بر اثر بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. هر چند به گفته مسوولان شهری میزان آلودگی هوا با اجرای طرح ترافیک کاهش پیدا کرده اما بسیاری کاهش آلودگی را ناشی از شرایط جوی می‌دانند. در روزهای گرم تابستان نیز هوای تهران توسط آلاینده ازن چندین بار در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرارگرفت.

البته مسوولان شهری معتقدند اقداماتی که در حوزه کنترل آلودگی هوا انجام شده مانند اجرای مرحله دوم طرح کاهش و کنترل فراگیر معاینه فنی خودروها، اجرای طرح ترافیک جدید و تعیین استاندارد جدید معاینه فنی برتر برای خودرو‌های با آلایندگی کمتر، ممنوعیت مطلق تردد اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی در خطوط شرکت واحد، بازدید‌های سرزده پیاپی از کامیون‌ها و اتوبوس‌های آلاینده، تشدید نظارت بر مراکز معاینه فنی و... باعث شد تا سال گذشته میزان آلودگی هوای شهر تهران کاهش یابد.

روز گذشته حسین شهبازی، مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد که هوای تهران به دلیل افزایش آلاینده ازن در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.

به گفته شهبازی، این شرایط جوی روز چهارشنبه (۹ مرداد) کم و بیش ادامه دارد و برخی ساعات به‌ویژه بعدازظهر همراه با وزش باد موثر خواهد بود. بر این اساس، انتظار می‌رود طی بعضی ساعات امروز به‌طور نسبی برغلظت برخی آلاینده‌ها به ویژه ذرات معلق و آلاینده ازن افزوده شود و وضعیت کیفیت هوای اکثر مناطق پایتخت در آستانه شرایط نامطلوب به‌ویژه برای گروه‌های حساس قرار گیرد. همچنین دما تا روز پنج‌شنبه روند افزایشی خواهد داشت.