لوازم خانگی در انتظار نقدینگی

تعادل|

فعالیت صنعت لوازم خانگی ایران سابقه‌ای طولانی دارد که در سخت‌ترین شرایط ایستادگی کرده است؛ اما سرعت رشد این صنعت در دهه‌های اخیر به دلیل رقابت با کالاهای وارداتی کُند شد. «رکود اقتصادی، تحریم برخی مواد اولیه و افزایش بی‌سابقه نرخ ارز، قیمت تمام‌شده‌ بالای محصول، عدم سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش تحقیق و توسعه برای به روز کردن تولید، ضعف خدمات پس از فروش، نبود تنوع و نوآوری در محصولات، عدم برنامه‌ریزی دقیق به‌منظور توسعه‌ واحدهای تولیدی در بلند‌مدت» از اصلی‌ترین دلایل کند‌‌ شدن سرعت رشد این صنعت است. از آنجا که صنعت لوازم خانگی در زمان لازم نتوانست به نوسازی و ارتقای تکنولوژی خود بپردازد، از رقبای بین‌المللی خود عقب ماند و در نتیجه نه تنها بازار خارجی را از دست داد؛ بلکه بازار داخلی را نیز به محصولات وارداتی واگذار کرد. هر چند در این راه برخی برندهای قدیمی از بازار حذف شدند؛ اما برندهای جدید متولد شدند. البته طی یکسال اخیر فراز و نشیب‌های سیاسی کشور روی تمام صنایع تاثیرگذار بود، در این صنعت نیز واردات کالاهای خارجی را تحت تاثیر قرار داد و عدم ورود کالاهای رقیب تا حدودی بازار را به دست تولیدات داخلی سپرده است. اما در صورت رعایت الزامات تولید که از جمله آنها تامین نقدینگی است، می‌توان با تحریم‌ها مقابله کرد؛ اما فشار بر تولیدکنندگان امکان کاهش تولید را به همراه دارد که قطعاً روی قیمت‌ها و بازار تاثیرگذار خواهد بود. برخی فعالان این حوزه معتقدند که مشکلات نقدینگی باعث شده تا نقدینگی به سمت فعالیت‌های سفته بازی حرکت کند که هیچ ثمره‌ای برای کشور به همراه نخواهد داشت. همچنین رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی معتقد است که در صورت تامین نقدینگی مورد نیاز این صنعت ظرفیت تولیدی شرکت‌های داخلی افزایش یافته و پس از آن کاهش ۲۰ درصدی قیمت‌ها امکانپذیر خواهد شد.

   نقدینگی در بازار سفته بازی

در همین راستا، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در نشستی خبری عنوان کرد که امروز همه صنایع بزرگ کشور معطل تامین نقدینگی هستند، اما مشکل آنجاست که نقدینگی به سمت فعالیت‌های سفته بازی رفته است و در این زمینه باید سیاست‌های کنترلی نظیر مالیات بر عایدی اعمال شود. محمدرضا دیانی افزود: در سال‌های گذشته منابع نقدینگی زیادی در شمال شهر تهران صرف ساخت آپارتمان‌ها و مجتمع‌هایی شده که بسیاری از آنها خالی هستند یا در سایر فعالیت‌های سفته‌بازی وارد شده و هیچ فایده‌ای هم نداشته است. او ادامه داد: ۲.۵ درصد سپرده‌گذاران غیردولتی، ۸۵ درصد سپرده‌های کشور را در اختیار دارند که مالیات هم پرداخت نمی‌کنند، در حالی که با سود روزانه پرداختی به آنها می‌توان روزانه ۴۰۰ کیلومتر بزرگراه، ۱۰ بیمارستان ۱۰۰ تختخوابی یا چهار هزار و ۳۲۷ کلاس درس تاسیس کرد. رییس هیات‌مدیره مجمع کارآفرینان ایران با اشاره به اینکه منابع نقدینگی کشور باید به سمت تولید هدایت شود، عنوان کرد: این در حالی است که در سال ۹۶ فقط ۲۶ درصد و در سال ۹۷ حدود ۲۷ درصد نقدینگی‌ها به سمت تولید رفته است؛ انتظار می‌رود در این زمینه بانک مرکزی به اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای بانک‌ها در تخصیص منابع بپردازد. او تنها راه مبارزه با تحریم‌ها را تقویت تولید ملی برشمرد وگفت: در این راستا سران قوا باید وارد عمل شده و از تولیدکنندگان به ویژه پیشروان‌های اقتصادی حمایت کنند. ‌امروز تحریم‌ها طلایی‌ترین فرصت را برای صنعت کشور به وجود آورده و در حقیقت یک توفیق اجباری است تا با طراحی سیاست‌های دقیق و منسجم، موضوع حمایت از تولید را عملیاتی و اجرایی کنیم.

به گفته دیانی، اگر از تولید حمایت شود، با ظرفیت‌های ایجاد شده در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته در بخش تولید بتوانیم از «بیماری هلندی» اقتصادی و وابستگی به نفت نجات یابیم. در این صورت حتی امریکایی‌ها در یکی دو سال آینده حاضر خواهند شد بدون مذاکره از تحریم‌ها خارج شوند، زیرا به قصد تخریب اقتصاد ما وارد عمل شده‌اند، اما خواهند دید که تصمیماتشان اقتصادمان را تقویت کرده است. او به مبارزه جدی با مفاسد اقتصادی اشاره کرد و گفت: باید مراقب باشیم این موضوع جو نا امیدی نسبت به فعالان اقتصادی به وجود نیاورد و همزمان باید از کارآفرینان و پیشران‌های اقتصادی حمایت کنیم.

رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی با بیان اینکه پرونده‌های سنگین‌تری در موضوع مفاسد اقتصادی وجود دارد که باید به آنها نیز پرداخته شود، افزود: بحث مبارزه با فساد سبب شده تا اکنون برخی اداره‌ها، کارهای عادی‌شان را نیز با ترس و لرز انجام دهند وکاری به اینکه فعال اقتصادی فردی پیشرو و فعالی بزرگ است یا عادی، نداشته و اولویتی قائل نمی‌شود، در حالی که اقتصاد به معنای توجه به اولویت‌ها است. او ادامه داد: امروز بانک‌ها ملاک اعتباردهی را میزان تولید در سال‌های قبل قرار داده و به اندازه ۷۰ درصد فروش سال‌های گذشته به تولیدکنندگان اعتبار می‌دهند، این در حالی است که تحقق تولید به اندازه پارسال ۲.۵ برابر سال گذشته سرمایه در گردش نیاز دارد.

   معضل بزرگ  صنعت

همچنین دیانی درباره وضعیت این روزهای صنعت لوازم خانگی گفت: با وجود تحریم‌ها، اما تولیدکنندگان داخلی قادرند بهترین کالاها را با بهترین کیفیت تولید کنند. این موضوع حتی شامل قطعات «های تک» (High Tech) هم می‌شود و قادر به تولید آنها هستیم و در این زمینه هیچ منع تکنولوژیکی نداریم؛ زیرا در سال‌های گذشته فقط به دلیل به صرفه نبودن‌آنها را تولید نمی‌کردیم. او ‌بزرگ‌ترین مشکل در صنعت لوازم خانگی را تامین نقدینگی دانست و گفت: مسائلی نظیر لجستیک و حمل و نقل بین‌المللی نیز با برنامه‌ریزی درست دولت قابل حل است. این فعال اقتصادی به برگزاری جلسه‌ای در وزارت صنعت، معدن و تجارت در هفته گذشته با موضوع مبارزه با تحریم‌ها اشاره کرد و افزود: در این جلسه، برگزارکنندگان خواستار مجوز برای واردات قطعات نیمه کامل (SKD) لوازم خانگی شدند و این موضوع سرمایه‌گذاری شرکت‌های داخلی در تولید قطعات و داخلی‌سازی آنها را با شکست مواجه می‌کند. او تاکید کرد: اکنون تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی با ۳۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند و در صورت تامین نقدینگی می‌توانند بدون ارزبری تولید را افزایش دهند، در حالی که برندهای تولیدی خارجی خواستار تخصیص ارز برای رفع مشکلاتشان هستند.

   کاهش قیمت لوازم خانگی در راه است

رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کشور عنوان کرد: در صورت تامین نقدینگی مورد نیاز این صنعت که به حدود 4 هزار میلیارد تومان می‌رسد، ظرفیت تولیدی شرکت‌های داخلی دست کم دو برابر شده و صرفه اقتصادی خواهد یافت و پس از آن کاهش ۲۰ درصدی قیمت‌ها امکانپذیر خواهد شد. او مدعی شد که لوازم خانگی تولید داخل در بسیاری موارد قابل رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی است و بطور نمونه اکنون که کولرگازی در بازار کمیاب شده و نمونه‌های قاچاق آن زیاد است، با تزریق نقدینگی ۵۰۰ میلیارد تومانی قادر به تامین کل بازار کشور خواهیم بود. همچنین رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی فلزی و آشپزخانه پیش از این درباره شرایط تولید در کشور با اشاره به اینکه بازار لوازم خانگی مدت‌ها است که به یک ثبات نسبی رسیده، گفته بود که هیچ واحد تولیدی به خاطر کمبود مواد اولیه تعطیل نشده است. فریدون نصیری ادامه داد: تجار داخلی در زمینه تهیه مواد اولیه آشپزخانه، تا حدی جوابگوی بازار هستند، البته ممکن است تا حدی عقب‌تر از سایر کشور‌ها باشند؛ اما می‌توانند خود را با شرایط فعلی وفق دهند.

   تبدیل ایران به هاب منطقه

پیشتر عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی هم در این باره گفته بود: وضعیت اقتصادی و تحریم‌های بی‌منطق سال 97 باعث افت تولید و همچنین کاهش تولید محصولات استراتژیکی مثل یخچال و ماشین لباسشویی شد. «پیش فروش‌ها، سرمایه در گردش و تعمیق عمق ساخت داخل و قاچاق» از جمله مطالبات صنایع لوازم خانگی است. حمیدرضا غزنوی ادامه داد: امسال شرایط آرام‌تر شده است، البته با وجود اینکه تقاضای خرید به علت ممنوعیت واردات لوازم خارجی افزایش یافته است؛ اما تولید داخلی به دلیل مشکلات ارزی که داشت، کاهش پیدا کرده و این ممنوعیت‌ها برای مدیریت ارزی صورت گرفته است. او افزود: در صورت حمایت دولت و روانه شدن نقدینگی زیادی که در کشور وجود دارد، صنعت لوازم خانگی نه تنها بازار ایران را بلکه می‌تواند با تقویت برند‌ها و خط تولید موجود تبدیل به هاب منطقه شود و خاور میانه و بخشی از آسیا را به دست بگیرد. باید تلاش کنیم به مقیاس اقتصادی برسیم تا قیمت‌ها هم کاهش یابد و جای خالی برند‌های خارجی که در شرایط تحریم مردم ما را تنها گذاشته‌اند با برند‌های ایرانی با کیفیت مطلوب پر شود.

   معضل تسهیلات بانکی و قاچاق

او همچنین درباره عوامل تعیین‌کننده قیمت نهایی محصولات و قدرت رقابت‌پذیری صنعت لوازم خانگی نیز عنوان کرده بود: عوامل موثر بر قیمت به چند گروه تقسیم می‌شوند؛ یک بخش مواد اولیه، یک بخش صرف انرژی و بخشی دیگر مربوط به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته است که باید نرخ بهره‌وری صنعتگر را تامین کند. ضمن اینکه دستمزد‌ها و هزینه‌های متغیر نیز روی قیمت تمام‌شده اثرگذار خواهد بود اما متاسفانه در تمامی بخش‌ها تولیدکننده دچار بی‌اطمینانی است. حبیب‌اله انصاری افزود: نرخ بهره‌وری فعلی در ایران به گونه‌ای نیست که مشوقی برای سرمایه‌گذاری باشد. برنامه‌ریزی برای افزایش بهره‌وری مساله‌ای است که رقابت‌پذیری را افزایش داده و در هر دو حوزه کیفیت و قیمت اثرگذار خواهد بود. ضمن اینکه تبعیت از سلیقه مردم و ارایه کالا‌های متنوع در بخش‌های تولید لوازم خانگی می‌تواند موجب افزایش رقابت‌پذیری این صنایع شود. بنابه اظهارات او، همچنین توجه بیشتر به خدمات پس از فروش به عنوان موضوعی که در ادامه خط تولید قرار دارد و نصب، آموزش استفاده، تضمین کیفیت و سرویس‌های دوره‌ای و دیگر خدماتی از این دست موجب افزایش رضایت‌مندی مشتری و افزایش فضای رقابتی خواهد شد. دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی درباره مشکلات این صنعت گفت: باید به موضوع تسهیلات بانکی توجه بیشتری کرد، چراکه برای سرمایه‌گذاری یا توسعه آن امری ضروری است. زمانی که صنعتگر سود بانکی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد پرداخت می‌کند، نمی‌تواند انگیزه بالایی برای ورود به صنعت داشته باشد. سیاست کاهش سود تسهیلات همچون دیگر کشور‌ها از جمله مواردی است که نه در این صنعت، بلکه به صورت کلی در تمامی بخش‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. موضوع دیگر به مالیات مصرف‌کننده باز‌می‌گردد که امروزه از تولیدکننده اخذ می‌شود. همچنین قاچاق و واردات بی‌رویه کالا از جمله موارد دیگری است که فشار زیادی به تولیدکنندگان صنعت لوازم خانگی تحمیل می‌کند. در کشوری که لوازم خانگی با کیفیت بالا امکان تولید دارد، هیچ دلیلی برای واردات در این اندازه و مقدار وجود ندارد.