ترامپ در حال نارنجک‌پرانی علیه اقتصاد جهان است

گروه جهان|

جوزف استیگلیتز برنده جایزه نوبل اقتصاد، در واکنش به تنش‌های اخیر چین و امریکا گفته: «دونالد ترامپ در حال نارنجک‌پرانی به سوی اقتصاد جهانی است و این اقدام او قطعا رشد اقتصادی جهان را کُند خواهد کرد.» برخی منتقدان ترامپ با اشاره به نبود استراتژی کارآمد در دولت امریکا برای تقابل تجاری با چین هشدار داده‌اند احتمال بروز درگیری‌ای که در بازه یک ساله پیش از انتخابات 2020 پایدار بماند، خطری واقعی است.

به‌گزارش یاهونیوز، جوزف استیگلیتز گفته تقریبا از اینکه اقتصاد کشور‌هایی چون چین، ایالات متحده و همینطور اتحادیه اروپا به سمت رکود می‌رود، مطمئن است. او گفته، این رکود به اندازه رکود سال ۲۰۰۸ نخواهد بود ولی عواقب آن محسوس خواهد بود.

استیگلیتز با اشاره به اینکه اقتصاد در دو سال آینده تضعیف خواهد شد، یکی از دلایل این رکود را سیاست‌های ترامپ و تزریق بی‌ثباتی به بازار توسط او دانسته است. این برنده نوبل اقتصاد گفته: «ما علم این را داریم که چطور باید اقتصاد را برای حرکت رو به جلو تحریک کنیم اما رهبرانی که داریم که فکر می‌کنم نگاه‌ها را از اقتصاد منحرف کرده‌اند، رهبرانی چون ترامپ. یکی از دلایل اینکه ترامپ تا این حد برای اقتصاد جهانی بد بوده، این است که معرف سطح زیادی از بی‌ثباتی است.»

اظهارات جوزف استیگلیتز در شرایطی است که در تازه‌ترین اقدام تجاری علیه چین، دولت امریکا جمعه با انتشار آیین‎نامه‌ای خرید تجهیزات مخابراتی از پنج شرکت چینی، توسط نهادهای فدرال را ممنوع اعلام کرد. روزنامه چاینادیلی نوشته، این آیین‌نامه که در «قانون اختیارات دفاع ملی» به آن اشاره شده از سه‌شنبه آینده اجرایی خواهد شد. بر اساس این آیین‌نامه موقت، سازمان‌های دولتی امریکا را از خرید کالا یا خدمات از شرکت‌های هوآوی، زد تی‌ای، تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی هیک ویژن و تولیدکننده دوربین‌های نظارتی (هیترا) منع کرده است.

   استراتژی سردرگم

نشریه واشنگتن‌پست نیز با اشاره به روشن نبودن استراتژی ترامپ در جنگ تجاری نوشته: «رویکرد ترامپ نشان نمی‌دهد که او جز ادامه درگیری با چین بر مبنای علاقه خودش، هدفی استراتژیک در ذهن داشته باشد. او باید سیاست را بر مبنای اهداف اقتصادی تعیین کند، نه بر مبنای یک حس خصومت ضدچینی.»

در ادامه این گزارش آمده: بازارها همچنان در تلاش هستند تا با تاثیرات تشدید اخیر تنش‌ها از سوی ترامپ در جنگ تجاری با چین و اقدام متقابل اجتناب ناپذیر پکن کنار بیایند. ترامپ تعرفه‌ای ۱۰درصدی را بر ۳۰۰ میلیارد دلار کالاهای مصرفی چینی اعلام کرده که از یکم سپتامبر اعمال می‌شود. چین نیز در واکنش به این اقدام اعلام کرده که واردات محصولات کشاورزی امریکا را متوقف می‌کند و اجازه داده که ارزش پولش کاهش یابد و دولت ترامپ نیز در واکنش به این اقدام بطور رسمی و برای نخستین‌بار در ۲۵سال گذشته چین را به دست بردن در واحد پولش متهم کرد. چین بنا به‎دلایلی که تاثیر تعرفه‌ها از جمله آنهاست، از رتبه اول شرکای تجاری چین به رتبه سوم تنزل پیدا کرده و مردم امریکا از جمله کشاورزان در آیووا تا سرمایه‌گذاران وال‎‌استریت نگران شکاف ماندگار در روابط اقتصادی دو طرف هستند. شکی نیست که این وضعیت رشد اقتصادی را هم در امریکا و هم در جهان تهدید می‌کند و دلیل آن تاثیر مستقیم قیمت‌های بالاتر بر هزینه مخارج مصرف‌کنندگان امریکایی و تاثیر غیرمستقیم عدم اطمینان سرمایه‌گذاران بر اثر درگیری چین و امریکا است. مهم است که در خصوص این تاثیرات اغراق نشود. مالیات ۱۰درصدی بر ۳۰۰ میلیارد دلار واردات برابر با ۳۰میلیارد دلار برای یک اقتصاد ۲۱ تریلیون دلاری است؛ در حالی که هم‌اکنون تهدیدات بسیارِ دیگری در مسیر رشد وجود دارند که مشکلات اقتصادی داخلی چین از جمله آنهاست.

چین هفته گذشته سریعا برای توقف کاهش بسیار سریع ارزش پول خود اقدام کرده و دلیل آن دقیقا این بود که چین از پس کاهش کنترل نشده ارزش پول خود و خروج سریع سرمایه از کشور برنمی‌آید. همانطور که پیشتر گفته شد، عدم اطمینان و حتی رنج اقتصادی‌ای که در بازه‌ای کوتاه به وجود آمده می‌تواند بهایی باشد که باید برای مذاکره با چین برای داشتن رابطه اقتصادی پایدارتر پرداخت؛ رابطه‌ای که تا این حد با حمایت از تولید داخلی و سرقت دارایی معنوی از طرف پکن همراه نباشد. خطر هنوز جدی است و رویکرد ترامپ نشان نمی‌دهد که او به جز ادامه درگیری با چین بر مبنای علاقه خودش، هدفی استراتژیک در ذهن داشته باشد. واشنگتن‌پست در ادامه نوشته: ما از رییس‌جمهور توقع نداریم که از پیش اهداف مذاکرات خود را اعلام کند. با این حال او باید سیاست را بر مبنای اهداف اقتصادی تعیین کند، نه بر مبنای یک حس خصومت ضدچینی. با توجه به این مساله، تنها پیامدی که تصمیم نمادین دولت او برای متهم کردن چین به دست بردن در ارزش پولش نداشت، ایجاد اطمینان در این مورد بود. واقعیت این است که تا پیش از متهم شدن چین از سوی امریکا به دست بردن در پولش، چین در حال جلوگیری از کاهش ارزش پول برای ممناعت از خروج سریع سرمایه از کشور بود که رقابتی‌تر شدن صادرات امریکا را در پی داشت. اشتباه دیگر، علاقه رییس‌جمهور به میزان کسری تجاری دوجانبه است که تاکید او بر فروش تضمین شده سویا یکی از نشانه‌های آن است. چیزی که مهم است، این است که قواعد بازی نتیجه آن را از پیش تعیین نمی‌کند. ترامپ تا آن‌جایی که در پی تعیین سیاست بر مبنای اهداف اقتصادی باشد، هم در امریکا و هم خارج از آن موضعی مشروع و قانونی به دست خواهد آورد. مذاکرات تجاری چین و امریکا اوایل ماه سپتامبر از سر گرفته می‌شود اما احتمال بروز درگیری‌ای که در طول بازه یک ساله پیش از انتخابات پایدار بماند، خطری واقعی است. اگر ترامپ نشان دهد که می‌داند به چه سمتی حرکت می‌کند، احتمال اینکه امریکایی‌ها و متحدان خارجی‌شان از او پیروی کنند، بیشتر خواهد شد. درگیری برای درگیری ارزشی در خود ندارد.