قرار بازداشت گریس1 پایان یافت

گروه انرژی|

رویترز به نقل از مقامات جبل الطارق دیروز ادعا کرد که مدت زمانی حکم موجود برای توقیف نفتکش ایرانی گریس-1 عصر روز سه شنبه پایان می‌یابد. همچنین، سیگنال‌های دریافتی توسط موسسه رهگیری خطوط کشتیرانی «تنکر تراکرز» مراکش را مقصد نفتکش توقیف شده ایرانی در جبل‌الطارق عنوان کرد. در ادامه جلیل اسلامی، معاون سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران به ایرنا گفت که که بریتانیا به آزادسازی نفتکش توقیف شده ایران علاقه‌مند است و افزوده است که اسنادی بین دو کشور مبادله شده که در رفع توقیف این کشتی کمک می‌کند. با تمام این تفاسیر هنوز خبری قطعی و رسمی در مورد آزادسازی یا تمدید بازداشت گریس1 اعلام نشده است.

اواسط تیر ماه بود که دولت محلی جبل‌الطارق در بیانیه‌ای اعلام کرد که تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا یک نفتکش را که حامل نفت خامی که طبق ادعای آنها مقصدش سوریه بوده در سواحل این سرزمین توقیف کرده‌اند. این دولت محلی مدعی شد که این نفتکش حامل نفت خام ایران بوده و حرکت آن به سمت پالایشگاه بانیاس نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.

ایران بلافاصله در نخستین واکنش به این اتفاق از طریق سخنگوی وزارت امور خارجه خود اعلام کرد که در پی توقیف غیرقانونی نفتکش حامل محموله نفت خام ایران توسط نیروی دریایی انگلیس در منطقه جبل‌الطارق، سفیر انگلیس به وزارت امور خارجه احضار شد و مراتب اعترض شدید جمهوری اسلامی ایران به این اقدام مخرب دولت انگلیس و نیروی دریایی این کشور به وی ابلاغ شد.در آن تاریخ عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه عنوان کرد: ما به سفیر انگلیس اعلام کردیم این اقدام بدعتی عجیب است. به خاطر اینکه تحریم‌هایی که اعلام کرده‌اند، بر مبنای شورای امنیت نیست و جمهوری اسلامی ایران این اقدام را نمی‌پذیرد. وی اظهار داشت: وزارت امور خارجه اسپانیا هم اعلام کرده که این اقدام به درخواست دولت امریکا صورت گرفت و اعمال نوعی تحریم فراسرزمینی است و همیشه اتحادیه اروپا با چنین تحریم‌هایی مخالف بوده است.

اوایل مرداد ماه هم عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبل طارق را نقض برجام خوانده و تصریح کرده بود که کشورهای عضو برجام نباید هیچ مانعی در راه صادرات نفت ایران ایجاد کنند.

در بریتانیا این طور اعلام می‌شد که موضوع در دست بررسی است، اما بررسی پیشینه تردد نفتکش‌ها و اظهارنظر کارشناسان مختلف نشان می‌داد که واقعا توقیف نفتکش «بدعت» به حساب می‌آید؛ در همین زمینه محسن قمصری مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در گفت‌وگویی به «تعادل» گفت از آن‌جایی که توقیف نفتکش اصلا متداول نیست خیلی بعید است که بریتانیا مثلا یک بار دیگر دست به چنین اقدامی بزند.

خبرگزاری روسی اسپوتنیک در روزهای اولیه توقیف این نفتکش نوشت که گریس ١ متعلق به یک شرکت روسی به نام russian titan shipping line است که محل ثبت آن در امارات است. گریس ١ که نفت ایران را حمل می‌کرده روز پنج شنبه از آب‌های سرزمینی کشور جیبارتار که تحت نظر دولت انگلستان است، عبور می‌کرده است. نیروهای انگلیس با بازرسی این کشتی و ملاحظه بارنامه و مدارک آن، کشتی را توقیف می‌کنند.

در این گزارش همچنین عنوان شده بود که اصولاً بازرسی ازنفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری در محدوده آب‌های سرزمینی یک کشور یک موضوع عادی است و صاحب آن آب‌ها زمانی می‌تواند کشتی را توقیف کند که کشتی دارای مشکلات زیست محیطی، گواهینامه و … باشد که توقیف اخیر شامل این موارد نمی‌شود و مشخص است که دلیل توقیف آن یک موضوع سیاسی است. علاوه بر ماجرای توقیف، نحوه برخورد نیروهای جبل‌الطارق و بریتانیا با خدمه گریس1 هم بسیار حاشیه‌ساز بود؛ علاوه بر اینکه 4 نفر از خدمه نفتکش بازداشت شدند، کاپیتان گریس1 به بی‌بی سی گفت که سربازان نیروی دریایی بریتانیا او و خدمه کشتی را در حالی که به سمت آنها نشانه رفته بودند مجبور کردند در عرشه زانو بزنند.کاپیتان کشتی که هندی است و نخواسته نامش فاش شود در تشریح بخشی از فرآیند توقیف گفته است که پلیس با بی‌سیم از او خواسته بود که وارد کشتی شود و او نردبان را برای ورود ماموران پایین آورده بود اما پیش از آنکه کسی وارد کشتی شود، یک هلی کوپتر نظامی در «حرکتی بسیار خطرناک» روی کشتی فرود آمد.او گفت به سربازان گفته که کاپیتان کشتی است اما آنها اعتنایی نکرده و اسلحه‌شان را به سمت او گرفته و فریاد زده بودند: «جلو را نگاه کن، جلو را نگاه کن. » «آنها اهمیتی نمی‌دادند که من فرمانده کشتی هستم، هیچ مقرراتی نبود،

ما ٢٨ خدمه غیر مسلح داشتیم. من در شوک بودم، همه در شوک بودند. » او گفته بود که او گفت سربازان نیروی دریایی می‌توانستند وارد کشتی شوند و خیلی ساده به او بگویند که بازداشت است.

مدتی چندان خبری در مورد نفتکش و وضعیت نیروهایش که از سوی بریتانیا در نفتکش محبوس شده‌اند منتشر نمی‌شد تا اینکه عصر جمعه 28 تیر در یک روز تعطیل کاری سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که یک نفتکش بریتانیایی به نام «استینا ایمپرو» را «به‌علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی» در تنگه هرمز توقیف کرده است. بعد از توقیف این نفتکش که اعلام شد به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی و به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین انجام شده، جرمی هانت وزیر وقت امور خارجه بریتانیا اعلام کرد اگر ایران به سرعت نفتکش را آزاد نکند با عواقب سنگین روبرو می‌شود.

نفتکش البته به سرعت آزاد نشد، در همان روزها عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی در یادداشتی در تحلیل دلیل قابل دفاع بودن اقدام ایران عنوان کرد: ««نقطه قوت استراتژیک ایران که به صورت مستقل و قدرتمند عمل می‌کند، در این موقعیت ناشی از دو واقعیت است. یکی قدرت نظامی و درک درست از موقعیت خود و دیگر بازیگران منطقه‌ای و دیگری اقدام در چارچوب قانون و مقررات بین‌المللی است. صورت مساله این است که این کشتی انگلیسی با یک کشتی صیادی در آب‌های تحت مسوولیت ایران تصادم می‌کند. با بی‌توجهی از کنار آن عبور می‌کند. و اکنون با دستور مقام قضایی در توقیف است»

حالا به نظر می‌رسد گریس1 و ساکنانش در حال سپری کردن روزهای آخر اقامتشان در جبل‌الطارق هستند و همین چند روز سفر 40 ‌روزه‌شان پایان می‌یابد. اعلام شده است گریس1 به سمت مراکش سیگنال مسیر داده است. در توییت تنکر تراکز درباره گریس1 آمده است: نفتکش گریس ۱ حامل نفت خام ایران که حدود پنج هفته است توسط نیروی دریایی انگلیس در آب‌های جبل‌الطارق توقیف شده است، سیگنال تغییر مقصد به سمت مراکش ارسال کرده است.قبل از اعلام این خبر رویترز به نقل از مقامات جبل‌الطارق عنوان کرده بود که آنها در تلاش برای کاهش تنش با ایران هستند. آنها البته گفته بودند که توقیف نفتکش گریس1 قانونی بوده است.

مقام‌های ایران بارها ضمن رد ادعاها درباره نفتکش گریس ۱ تاکید کرده‌اند که توقیف آن «راهزنی دریایی» و «نقض برجام» است و انگلیس باید فورا این نفتکش و سرنشینانش را آزاد کند.تا لحظه تنظیم این گزارش هیچ خبر رسمی‌ای که به صورت قطعی خبر آزادسازی نفتکش گریس1 را تایید کند منتشر نشده است. معاون سازمان بنادر البته عنوان کرده که بریتانیا به آزادسازی گریس1 علاقه‌مند است.