ال‌ان‌جی استرالیا در آستانه سبقت از قطر

گروه انرژی|فرداد احمدی|

بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا (EIA)، در سال آینده، با پیاده‌سازی و اجرای پروژه‌های جدیدی در استرالیا، انتظار می‌رود که صادرات ال‌ان‌جی این کشور به‌طور مداوم از قطر جلو بزند. ظرفیت صادرات ال‌ان‌جی استرالیا در بازه زمانی 2020 الی 2021 به 10 میلیارد و 800 میلیون فوت مکعب در روز خواهد رسید و بدین‌ترتیب این کشور را به بزرگ‌ترین صادرکننده ال‌ان‌جی جهان بدل خواهد کرد. در حال حاضر بزرگ‌ترین صادرکنندگان ال‌ان‌جی دنیا پس از قطر و استرالیا، کشورهای امریکا، مالزی و روسیه هستند و میان اسامی بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز مایع (ال‌ان‌جی) جای خالی ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان همچنان احساس می‌شود. بزرگ‌ترین خریداران ال‌ان‌جی در شرق آسیا مستقر هستند و ژاپن، چین (بزرگ‌ترین واردکننده ال‌ان‌جی جهان) و کره جنوبی مهم‌ترین خریداران گاز طبیعی مایع کشور استرالیا محسوب می‌شوند.

بر اساس اعلام وزارت صنعت، نوآوری و علم استرالیا، این کشور در حالا پیشی گرفتن از قطر در صادرات گاز مایع طبیعی (LNG) و تبدیل شدن به بزرگ‌ترین صادرکننده این حامل انرژی است. صادرات گاز مایع طبیعی استرالیا در گذشته نیز در ماه‌های نوامبر سال 2018 و آوریل 2019 از قطر پیشی گرفته بود.

ظرفیت روزانه صادرات ال‌ان‌جی استرالیا از

2 میلیارد و 600 میلیون فوت مکعب در سال 2011 به 11 میلیارد و 400 میلیون فوت مکعب در سال 2019 افزایش یافته است. وزارت صنعت، نوآوری و علم استرالیا پیش‌بینی می‌کند زمانی که در بازه زمانی 2020 الی 2021 پروژه‌های «پرلود شناور ال‌ان‌جی»، «Ichthys» و «Wheatstone» به ظرفیت تولید کامل خود برسند، صادرات ال‌ان‌جی این کشور به 10 میلیارد و 800 میلیون فوت مکعب در روز افزایش یابد. «پرلود ال‌ان‌جی» یک بندر خارج از ساحل واقع در شمال غربی استرالیا است و آخرین پروژه از 8 پروژه جدید صادرات ال‌ان‌جی این کشور به حساب می‌آید که بین سال‌های 2012 تا 2018 به عنوان بخش بزرگی از ظرفیت تولید ال‌ان‌جی استرالیا اجرا شد. 26 دسامبر 2018، فایننشیال ریویو گزارشی منتشر کرد با این موضوع که «بزرگ‌ترین سکوی شناور LNG دنیا در استرالیا تولید خود را آغاز کرد». این سکو در میدان گازی پرلود و برای تاسیسات شناور گاز طبیعی این میدان در استرالیا و توسط غول نفت و گاز رویال داچ شل بهره‌برداری می‌شود. این سکو بزرگ‌ترین سازه شناور تولید LNG دنیاست.

از سال 2012، پنج پروژه صادراتی ال‌ان‌جی در شمال غربی استرالیا توسعه داده شد که عبارت‌اند از: پروژه‌های ساحلی «Pluto»، «Gorgon»، «Wheatstone»، «Ichthys» و پروژه‌های دریایی »Prelude FLNG».

در حال حاضر کل ظرفیت صادراتی ال‌ان‌جی شمال غربی استرالیا 8 میلیارد و 100 میلیون فوت مکعب در روز است. در شرق استرالیا، در سال‌های 2015 و 2016 سه پروژه صادراتی ال‌ان‌جی در جزیره کورتیس در کوئینزلند اجرا شد و ظرفیت آن

3 میلیارد و 400 میلیون فوت مکعب در روز است. در هر سه پروژه شرق استرالیا از گاز طبیعی استخراج شده از متان و زغال‌سنگ به عنوان ماده اولیه برای تولید ال‌ان‌جی استفاده می‌شود.

بیشتر ال‌ان‌جی استرالیا تحت قراردادهای طولانی‌مدت به سه کشور ژاپن، چین و کره جنوبی صادر می‌شود. در سال‌های اخیر، سهم روز‌افزون صادرات ال‌ان‌جی استرالیا برای پاسخ دادن به تقاضای رو به رشد گاز طبیعی در چین به این کشور فرستاده شده است. باقی حجم صادراتی ال‌ان‌جی استرالیا تقریبأ به‌طور کامل به دیگر کشورهای آسیایی صادر می‌شود و حجم ناچیزی از آن نیز به مقصدهایی خارج از آسیا می‌رود.

برای چندین سال بازار گاز طبیعی در ایالت‌های شرقی استرالیا دچار کمبود عرضه و افزایش قیمت‌های گاز طبیعی بود، زیرا تولید متان از زغال‌سنگ در برخی پایانه‌های صادراتی ال‌ان‌جی در کوئینزلند نتوانستند به‌طور کامل به تعهدات خود در تأمین ال‌ان‌جی صادراتی پایبند بمانند و در پی این کمبودها، توسعه‌دهندگان پروژه‌های شرق استرالیا به تکمیل ظرفیت تولید خود با استفاده از گاز طبیعی خریداری شده از بازارهای داخلی روی آوردند. دولت استرالیا نیز چندین طرح را برای رفع کمبود تولید گاز طبیعی در ایالت‌های شرقی اجرا کرد.

چند شرکت خصوصی پیشنهاد توسعه پایانه‌های واردات ال‌ان‌جی در جنوب شرقی استرالیا را مطرح کردند که از میان 5 پروژه پیشنهادی واردات ال‌ان‌جی، بندر «کمبلا ال‌ان‌جی» که دارای ظرفیت پیشنهادی 300 هزار فوت مکعب در روز است، بیشترین پیشرفت را داشته و مجوزهای لازم برای عقد قرارداد با مشتریان استرالیایی را کسب کرده است. این بندر اگر احداث شود، از ظرفیت ذخیره‌سازی شناور و واحد تنظیم مجدد استفاده کرده و کار خود را در ژانویه سال 2021 شروع خواهد کرد.

در حال حاضر قطر و استرالیا با ظرفیت صادرات ال‌ان‌جی حدود 10 میلیارد فوت مکعب در روز، بزرگ‌ترین صادرکنندگان این حامل انرژی هستند و هر کدام به‌طور میانگین یک چهارم از ال‌ان‌جی دنیا را تأمین می‌کنند. پس از این دو کشور، ایالات متحده امریکا با ظرفیت صادرات 4.9 میلیارد فوت مکعب در روز، مالزی با 3.7 میلیارد فوت مکعب در روز و روسیه با 3.5 میلیارد فوت مکعب در روز بزرگ‌ترین صادرکنندگان ال‌ان‌جی دنیا به شمار می‌روند. در حال حاضر ایالات متحده امریکا دارای سریع‌ترین رشد در کسب بازارهای گاز طبیعی مایع و صادرات آن به کشورهای دیگر است و چین با کسب حدود 50 درصد از رشد جهانی تقاضای ال‌ان‌جی، بیشترین رشد تقاضای آن را به خود اختصاص داده است. انتظار می‌رود با تلاش‌های چین برای مقابله با آلودگی هوای شهرها و کاهش انتشارات کربن، تقاضا برای LNG در این کشور افزایش هم بیابد.

ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان به میزان ۳۴ هزار میلیارد مترمکعب که ۱۸ درصد ذخایر گاز جهان را تشکیل می‌دهد، هنوز نتوانسته است در زمینه صادرات ال‌ان‌جی موفقیتی کسب کند. بر اساس گزارش پایگاه بین‌المللی خبری-تحلیلی «انرژی پست 24»، قرار بود 6 طرح تولید گاز مایع طبیعی (ال‌ان‌جی) به ظرفیت 70 میلیون تن در سال در ایران اجرا شود و تا سال 2015 به بهره‌برداری برسد که با توجه به وابستگی کامل آن به تکنولوژی و سرمایه‌گذاری خارجی، تحریم‌های بین‌المللی مانع تحقق این هدف شد و تنها طرح «ایران ال‌ان‌جی» در سال 1386 به بوته اجرا گذاشته شد، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.

سعید محمد اسلامی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در نمایشگاه بین‌المللی نفت ایران که در اردیبهشت‌ماه برگزار شد، در پاسخ به پرسش خبرنگار «روزنامه تعادل» درباره اینکه آیا این مجموعه به عنوان یکی از مجموعه‌های اقتصادی ایران که مدعی ورود به آن دسته از پروژه‌هایی است که به سبب حجم سرمایه‌گذاری یا پیچیدگی‌های تکنولوژیکی توان ورود بخش خصوصی به آنها وجود ندارد، در بحث ال‌ان‌جی پروژه‌ای در دست دارد؟، گفت: «حوزه ال‌ان‌جی حوزه بسیار مهم و استراتژیکی است و جزو بحث‌هایی است که در حال انجام فعالیت‌های اولیه در آن هستیم. پژوهشگاه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در حال انجام تحقیقاتی برای بومی‌سازی تکنولوژی مربوط به ال‌ان‌جی است، اما هنوز نتایج قابل توجهی که بتوان اعلام کرد حاصل نشده است.»