کاروانسرای «ملاحسین» در آتش سوخت

آتش دوباره به جان میراث‌فرهنگی کشور افتاد و این‌بار ۳ حجره از کاروانسرای ملاحسین قم را سوزاند. البته باتوجه به شرایط بازار کهنه قم، بیم آن می‌رود که آتش در کمین آن هم نشسته باشد. حمید یزدانی، مدیرکل میراث‌فرهنگی قم، با اشاره به سوخته شدن ۳ مغازه در این آتش‌سوزی گفت: برآورد هزینه خسارت وارده بر اثر آتش‌سوزی، ۵۰۰ میلیون تومان است. از آنجا که مالکیت این مجموعه در اختیار بخش خصوی و شهرداری است باید دید مالکیت مغازه‌ها چگونه است تا در ادامه با مشارکت به مرمت آن بپردازیم. مرمت‌ها زیرنظر کارشناسان میراث‌فرهنگی انجام خواهد شد. این مرمت کف‌سازی، بدنه‌سازی، بام‌سازی و تعمیرات داخل مغازه‌ها را شامل می‌شود. او همچنین از درخواست اعتبار بودجه برای مرمت مجموعه بازار کهنه طی سال جاری خبر داد و گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده این منطقه جزو مناطق حساس شناسایی شده بود. از این رو در قالب مشارکت بین شهرداری، مالک و میراث فرهنگی هزینه‌ای درحدود ۷ میلیارد تومان برای مرمت این مجموعه برآورد شده بود که تمام طاق‌های بازار مرمت شود. البته تاکنون این مبلغ تخصیص نیافته چراکه تاکنون اعتبارات دستگاه‌های اجرایی پرداخت نشده است. یزدانی ادامه داد: هرچند اگر این مرمت‌ها انجام می‌شد بازهم با وقوع چنین آتش‌سوزی، امکان فرو ریختن سقف‌ها وجود داشت. باید تمهیداتی اندیشیده شود که از وقوع چنین حوادثی جلوگیری شود. مدیرکل میراث فرهنگی قم بیان کرد: از امروز پیگیر باقی اتفاقات خواهیم بود. هر زمان که مسوولان آتش نشانی علت وقوع حادثه را اعلام کنند و شرایط مالکیت مغازه‌ها مشخص‌ شود، کار مرمت را آغاز خواهیم کرد. اظهارات یزدانی در حالی است که شاهین ایل‌بیگی، معاون میراث فرهنگی استان قم، نیز درخصوص وقوع آتش‌سوزی در مجاورت بازار کهنه قم گفت: این آتش‌سوزی در کاروانسرای ملاحسین که در مجاورت بازار کهنه قرار دارد، اتفاق افتاد و هیچ آسیبی متوجه بازار کهنه نشده است. البته ۳ حجره از کاروانسرا در آتش‌سوزی دچار آسیب شدند که یکی از آنها آسیب بیشتری نسبت به دوتای دیگر دیده است. براساس ارزیابی کارشناسان میراث‌فرهنگی می‌توان گفت، حدود ۳۰ درصد از کاروانسرای صفوی ملاحسین در آتش سوخت. به گفته او، قرار است مرمت‌ها با مشارکت مردم، شهرداری و ستاد بازآفرینی شهری استان قم انجام شود و در تقسیم‌کار انجام شده؛ مقرر شده مرمت کف و بدنه مجموعه بازار کهنه توسط شهرداری قم به همراه سازمان مسکن و با اعتبارات ستاد بازآفرینی شهری استان قم انجام شود. مرمت پشت بام، سقف‌ها و گنبدها توسط میراث فرهنگی و مرمت داخل مغازه‌ها توسط مالکان خصوصی آن انجام خواهد گرفت. معاون میراث فرهنگی استان قم با اشاره به آنکه مجموعه کاروانسرای ملاحسین فقط یک راهرو با مجموعه بازار کهنه قم فاصله دارد، گفت: بیشتر مغازه‌های بازار کهنه قم به درودگران و نجاران اختصاص دارد اما فضاهای پیرامونی آن تبدیل به انبار چوب و کارگاه‌های زغال شده است. متاسفانه آتش‌سوزی نیز در یکی از کاروانسراهای اطراف بازار کهنه اتفاق افتاد. با توجه به وقوع این حادثه بیم وارد شدن آسیب از طریق وقوع مجدد چنین حوادثی وجود دارد. به گفته ایل بیگی، قدمت مجموعه بازار کهنه قم به دوره صفوی می‌رسد و دارای ۲۰۰ باب مغازه است. این درحالی است که نه تنها این مجموعه بلکه تمام مجموعه‌های اطراف و حتا مجموعه بازار جدید و سایر پاساژهایی که جدیدا احداث شده‌اند فاقد سیستم اطفاء حریق هستند. ضمن آنکه، از تجهیزات و تاسیسات الکتریکی مناسبی برخوردار نیستند. مکاتبات و پیگیری‌های میراث فرهنگی نیز تاکنون به نتیجه نرسیده است و ما شاهد انبوهی از سیم‌ و کابل‌های برق در این مجموعه‌ها هستیم و ساماندهی از سوی مسوولان مربوطه انجام نمی‌شود. معاون میراث فرهنگی استان قم با اشاره به جلسه‌ای که شش ماه پیش با هیات امنای بازار کهنه و تیمچه داشته است، گفت: به آنها اعلام کردیم، ما حاضر هستیم ۵۰ درصد هزینه‌های ساماندهی را به صورت بلاعوض پرداخت کنیم، اما از آنجایی که این بازار محل کسب و کار و کسب درآمد آنهاست، از آن استقبال نشد. اگر ساماندهی مجموعه بازار قم و مجموعه‌های پیرامون آن انجام می‌شد، شاید امروز شاهد بروز چنین حادثه‌ای نمی‌بودیم. بافت تاریخی قم با توجه به آنکه متراکم است و زندگی در آن جریان دارد و بازار نیز در میان این مجموعه از ارزش زیادی برخوردار است، به دلیل نابسامانی‌های موجود در تاسیسات الکتریکی و نبود سیستم اطفاء حریق، همواره در معرض آسیب و آتش‌سوزی قرار دارد.