مدیران نفتی جامعه‌شناسی را به رسمیت بشناسند

فرداد احمدی| فارغ‌التحصیل علوم اجتماعی|

برای آغاز رابطه‌ای خوب میان علوم اجتماعی و صنعت نفت در وهله نخست لازم است که جامعه‌شناسی به عنوان یک رشته مادر علوم انسانی از سوی مهندسان و مدیران صنعت نفت به رسمیت شناخته شود. وقتی در سلسله مراتب شناخت از راس فلسفه پایین‌تر آمده و وارد جرگه علم می‌شویم، ابتدا وارد حیطه علوم مادر و سپس وارد علوم کاربردی می‌شویم. در علوم طبیعی، رشته‌هایی مانند فیزیک شیمی و... علوم مادر هستند که وظیفه تامین خوراک گفتمانی رشته‌های فنی مهندسی مانند مکانیک، متالورژی، مهندسی نفت، مهندسی پلیمر و‌‌‌... را بر عهده دارند. در واقع رشته‌ای مانند مهندسی نفت بر پایه‌های فیزیک و شیمی استوار شده است. این سلسله مراتب در علوم انسانی نیز وجود دارند ‌و جامعه‌شناسی به عنوان علم مادر علوم انسانی گفتمان و ادبیات رشته‌های دیگر علوم انسانی به خصوص رشته‌های علوم اجتماعی را فراهم می‌کند. تفاوت بنیادین گفتمانی میان علوم طبیعی و علوم اجتماعی مهم‌ترین عامل به وجود نیامدن درک متقابل میان تحصیل‌کردگان این رشته‌هاست. در مراکز صنعتی منتسب به وزارت نفت که به دلیل ماهیت تخصصیشان کانون‌های تجمع مهندسان هستند، گفتمان علوم طبیعی آنقدر غالب است که عملا فرصت ظهور گفتمان علوم اجتماعی دست نمی‌دهد و حتی احساس نیاز به این علوم نیز تحقق نمی‌یابد. گفتمان‌ها ذاتا میل به تقابل و حذف یکدیگر دارند.

باید دانست که نه تنها راه‌حل مسائل اجتماعی نیازمند علم اجتماعی است، بلکه تشخیص مسائل مهم اجتماعی مرتبط با صنعت نفت نیز تا حد زیادی نیازمند همین دانش است. به عبارتی تشخیص مسائل اجتماعی مرتبط با صنعت نفت نیازمند کارشناسانی اجتماعی است که از موضوعات حوزه نفت اطلاعات کافی داشته باشند.