کمبود مسکن به روایت نتایج سرشماری نفوس
در حالی که در سرشماری نفوس و مسکن سال ۷۵، فاصله تعداد خانوار با واحد مسکونی، منفی ۱.۷ میلیون مسکن بود، این روند در سرشماری سال ۹۵، همچنان در رقم منفی ۱.۴ میلیون واحد مسکونی حفظ شده است. به گزارش مهر، براساس اعلام دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵، تعداد خانوارهای کشور ۱۲.۴ میلیون خانوار و ۱۰.۷ میلیون واحد مسکونی موجودی مسکن بوده است. بنابراین ۱.۷ میلیون واحد مسکونی در سال ۷۵ کمبود داشته‌ایم که از این تعداد، منفی ۱ میلیون واحد به خانوارهای شهری و منفی ۵۰۰ هزار واحد مسکونی نیز به خانوارهای روستایی تعلق داشته است.همچنین ۸ میلیون خانوار شهری و ۴.۵ میلیون خانوار روستایی در کشور زندگی می‌کرده‌اند که نشان می‌دهد ۴۴.۳ درصد خانواده‌های کشور، روستایی و ۵۵.۶ درصد خانوارها شهری بوده‌اند.
سال ۸۵: همچنان منفی ۱.۷ میلیون واحد
داده‌های سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ نیز نشان می‌دهد در این سال، ۱۷.۵ میلیون خانوار و ۱۵.۸ میلیون واحد مسکونی در کشور وجود داشته است که نسبت کمبود مسکن به خانوارها در رقم ۱.۷ میلیون واحد مسکونی در طول ۱۰ سال ثابت مانده است.همچنین ۱۲.۴ میلیون خانوار شهری و ۵ میلیون خانوار روستایی در سال ۸۵ در کشور زندگی می‌کرده‌اند که نسبت آنها ۵۹.۷ درصد شهری به ۴۰.۳ درصد روستایی بوده است. به عبارت دیگر، در طول ۱۰ سال، جمعیت خانواده‌های شهری ۵ درصد رشد داشته و این دهه (۷۵ تا ۸۵)، اوج مهاجرت روستاییان به شهرها بوده است. در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، تعداد خانوارهای کشور ۲۱.۲ میلیون و تعداد واحد مسکونی ۲۰ میلیون واحد تخمین زده شد. بر اساس نتایج حاصله از این سرشماری، کمبود مسکن نسبت به خانوارها یه ۱.۲ میلیون واحد کاهش یافت که نقش مسکن مهر در کاهش این فاصله کاملا در نتایج سرشماری مشهود است.همچنین در این سال، ۱۵.۴ میلیون خانوار شهری و ۵.۷ میلیون خانوار روستایی داریم که نسبت ۶۳ درصد خانوار شهری به ۳۷ درصد خانوار روستایی، نشان‌دهنده کاهش مهاجرت روستاییان به شهر در ۵ سال منتهی به ۹۰ نسبت به مدت مشابه قبل از آن بوده است.
نقش سیاست‌های انقباضی
تأمل در نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ از افزایش مجدد کمبود مسکن در ۵ ساله منتهی به سال ۹۵ حکایت دارد. بر اساس داده‌های به دست آمده از سرشماری سال ۹۵، ۲۴.۲ میلیون خانوار در کشور در ۲۲.۸ میلیون واحد مسکونی زندگی می‌کنند.به عبارت دیگر در حال حاضر ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور کمبود داریم که این افزایش فاصله میان تعداد خانوار با واحد مسکونی، از نتایج سیاست‌های انقباضی عباس آخوندی در دوره وزارت خود بر راه و شهرسازی است.وزیر سابق راه و شهرسازی به بهانه وجود ۲.۶ میلیون واحد مسکونی خالی و نیز مخالفت با ادامه ساخت مسکن مهر، توجه چندانی به تحریک سمت عرضه مسکن نداشت و معتقد بود پس از تحریک سمت عرضه و افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن، باید مجددا به دنبال افزایش تولید رفت.نتیجه این سیاست، افزایش ناگهانی قیمت مسکن در یک سال و نیم اخیر بوده است که عمده‌ترین دلیل آن، کمبود مسکن نوساز و توقف برخی پروژه‌های مسکن مهر در شهرهای جدید اطراف تهران در سال‌های گذشته محسوب می‌شود.همچنین تعداد خانوارهای شهری ۱۸.۱ میلیون و روستایی ۶ میلیون خانوار است که ۶۶.۸ درصد خانوارهای کشور، شهری و ۳۳.۲ درصد روستایی هستند که نشان‌دهنده موج دوم مهاجرت روستاییان به شهرها در ۵ ساله منتهی به ۹۵ است.
