وسوسه مشترکان با شماره‌های ناشناس بین‌المللی
گروه دانش و فن
کلاهبرداری Wangiri به این صورت عمل می‌کند که کلاهبردار، یک روبوکال یا روبات تماس‌گیرنده را روی یک شماره قرار می‌دهد و بعد از یک یا دو بوق، تماس را قطع می‌کند. این روبات‌ها حتی ممکن است چندین بار با یک شماره تماس بگیرند. ایده این کلاهبرداری هم این است که شخصی که تماس ازدست‌رفته را دریافت کرده، با شماره تماس بگیرد؛ مشکل هم اینجاست که افراد معمولا در صورت مشاهده تماس‌های ازدست‌رفته، برای آگاهی از اینکه چه کسی با آنها تماس گرفته، اقدام به گرفتن شماره می‌کنند؛ زمانی که مشترک این کار را انجام داد، از او خواسته می‌شود هزینه‌های مسافت طولانی را برای اتصال تماس بپردازد، که بخشی از آن به کلاهبردار پرداخت می‌شود و این موضوع می‌تواند برای کاربر گران تمام شود.
تا به حال از شماره‌ای بین‌المللی که آن را تشخیص نداده باشید، با شما تماس گرفته‌اند؟ این تماس‌ها ممکن است یک کلاهبرداری باشد که به آن «Wangiri Fraud»، یا «Wangiri Scam» می‌گویند؛ نوعی از کلاهبرداری که می‌تواند هزینه زیادی برای شما داشته باشد. اما کلاهبرداریWangiri چطور عمل می‌کند؟ کلمه
Wangiri یک کلمه ژاپنی به معنای تماس و قطع تماس (one ring and drop) است و این دقیقا کاری است که در کلاهبرداری به شیوه Wangiri
انجام می‌شود.
در این شیوه از کلاهبرداری، مهاجم یکسری شماره‌های ویژه یا پرمیوم (premium) تهیه می‌کند. (شماره‌های پرمیوم شماره‌هایی هستند که جهت ارایه سرویس خاصی ایجاد شده‌اند و هزینه تماس با آنها بیشتر از حالت معمولی است) و از آنها به‌صورت رندوم به شماره‌های سراسر دنیا تماس‌هایی را برقرار و بلافاصله قطع می‌کنند تا یک تماس ازدست‌رفته (Missed Call) در گوشی قربانی مشاهده شود. روش این کلاهبرداری اینگونه است که کلاهبرداران ابتدا یک تماس کوتاه با مشترک برقرار کرده و به سرعت قطع می‌کنند اما تعداد زیادی از مشترکان تلفن همراه عادت دارند پس از هر تماس ناموفق، اقدام به برقراری تماس با فرد تماس‌گیرنده کنند؛ به دلیل آنکه این تماس‌ها از سرشماره‌های بین‌المللی برقرار می‌شود، به محض تماس هزینه‌های سنگینی به مشترک تحمیل می‌شود.
در صورتی که قربانی به برقراری تماس مجدد
(Call Back) با مهاجم اقدام کند، یک پیام ضبط‌شده برای وی پخش شده و بدون اینکه فرد متوجه باشد درگیر قبوض بالا می‌شود؛ اغلب مهاجمان سعی می‌کنند با طرح موضوعات جذاب مانند برنده شدن مشتری در لاتاری و غیره قربانی را جهت صحبت بیشتر ترغیب و هزینه بیشتری را به وی تحمیل کنند.
تماس‌های Wangiri با مشترکانی از سراسر جهان
این نوع کلاهبرداری مشترکانی از اپراتورهای تلفن همراه مختلف را در سراسر جهان هدف قرار داده و حتی نمونه‌های آن در ایران هم مشاهده شده است و اگرچه تلاش‌هایی برای جلوگیری از آنها صورت گرفته، اما هنوز هم احتمال این وجود دارد که تعدادی از شماره‌ها بتوانند همچنان از این روش استفاده کنند. کمیسیون ارتباطات فدرال هم در این زمینه به مردم هشدار داده است. اخیرا نیز گزارش‌هایی مبنی بر افزایش کلاهبرداری Wangiri منتشر شده است و بسیاری افراد از سراسر جهان عنوان کردهاند که چندین تماس ازدست‌رفته با شماره‌های ناشناس بین‌المللی دریافت کردهاند. این تماس‌ها عمدتا از کشورهای کوچک یا در حال توسعه منشأ می‌گیرد. به عنوان مثال، وب‌سایت آف‌کام گزارش می‌دهد که موارد اخیر شامل تماس‌هایی است که از کشورهایی مانند بوتسوانا، گینه و گویان نشأت گرفته است. این کشورها دارای کدهایی هستند که به ترتیب با +267، +2424 و +592 شروع می‌شوند. از طرفی گزارش‌های خبری منتشرشده در وب‌سایت ادیشن‌سی‌ان‌ان حاکی از تماس گسترده شبانه در ایالت نیویورک و آریزونا است و کلاهبرداران کدهای منطقه‌ای را پشت سر هم هدف قرار می‌دهند. البته این شماره‌ها ممکن است از هر کجای جهان باشد، بنابراین کمیسیون ارتباطات فدرال به عنوان یک قاعده کلی توصیه می‌کند که در صورتی که منتظر یک تماس از خارج کشور نیستید، تا آنجا که ممکن است با شماره تلفن‌های ورودی که نمی‌شناسید، خودرا درگیر نکنید.
گزارش منتشرشده در وب‌سایت هایا، حاکی از آن است که کلاهبرداری Wangiri ریشه‌ای چند ساله دارد و برای اولین‌بار در سال 2013 در امریکا ظاهر شد و پس از آن طی سالیان، در حالی که بسیاری از امریکاییها درگیر این کلاهبرداری شده‌اند، شهرتی جهانی یافت و در کشورهایی از جمله ایرلند، اسکاتلند و آلمان نیز گسترش یافت. همچنین از ابتدای سال میلادی، این شیوه کلاهبرداری بار دیگر به امریکا برگشته است و امریکاییها اخیرا شاهد افزایش شدید تماس‌هایی با این شیوه از سمت آفریقای غربی بوده‌اند. حتی در برخی موارد مشاهده شده که کلاهبرداران پیامی به شخص ارسال کرده و با مضمون‌هایی از جمله برنده شدن در یک مسابقه بخت‌آزمایی یا آگاهی از حال بستگان مسافر یا مریضش، وی را مجبور می‌کنند که با شماره مورد نظر تماس بگیرد که در آن صورت اگر قربانی وسوسه شده و اقدام به شماره‌گیری کند، برایش هزینه‌ای بین‌المللی خواهد داشت و به ازای هر دقیقه، خط تلفنش به میزان قابل توجهی شارژ می‌شود و متاسفانه فردی که اینگونه مورد کلاهبرداری قرار گرفته، ممکن است حتی تا زمانی که قبض خود را دریافت و خدمات پریمیوم را روی قبض مشاهده نکند، متوجه اتفاقی که برایش افتاده نشود. مدیرعامل هایا می‌گوید: «کلاهبرداران همواره روش‌های جدید و پیچیده‌تری را برای سوءاستفاده از مشترکان پیدا می‌کنند و از طرفی مشترکان نه‌تنها روزبه‌روز با کلاهبرداری‌های جدیدی روبرو می‌شوند، بلکه از روش‌هایی که پیش از این نتیجه گرفتند هم استفاده می‌کنند. آنها امیدوارند کسانی که مورد حملات و کلاهبرداری قرار گرفتند، این موارد را فراموش کنند، به همین دلیل آگاهی در مورد کلاهبرداری‌های معمول بسیار مهم است.»
کلاهبرداری Wangiri در ایران هم شایع شده
این در حالی است که سال گذشته، کلاهبرداری به شیوه Wangiri در ایران هم اتفاق افتاد و محمدجواد آذری‌جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- از کلاهبرداری با تماس تلفنی خارجی به صورت گسترده از مشترکان تلفن همراه کشور خبر داد که هزینه زیادی را به قربانیان تحمیل کرده است. وی علاوه بر دستور پیگیری مساله کلاهبرداری تماس تلفنی خارجی به شرکت زیرساخت برای شناسایی و قطع منشأ کلاهبرداری تلفنی از روابط عمومی وزارت ارتباطات و همچنین اپراتورها درخواست کرد تا در این زمینه اطلاع‌رسانی‌های لازم را به منظور کاهش قربانیان انجام دهند. صرف‌نظر از منشأ این تماس‌ها و کلاهبرداری که از داخل یا خارج از کشور هدایت می‌شود، وزارت ارتباطات به مشترکان تلفن همراه توصیه کرد که پس از برقراری هر تماس ناآشنای بین‌المللی و قطع مکالمه، نسبت به تماس دوباره با شماره مذکور خودداری کنند تا هزینه‌های سنگینی به آنها وارد نشود. آذری جهرمی در این خصوص نوشته بود: «قانون بقای کلاهبردار و قاچاقچی؛ از بین نمی‌روند بلکه از شکلی به شکل دیگر تغییر ابزار می‌دهند. یک روز پیامک کلاهبرداری، این روزها Missed Call و انتظار تماس و شارژ مشترک تلفن همراه. در این روش تماس تلفنی کوتاهی انجام و بعد تماس قطع می‌شود و از آنجایی که بسیاری شماره تماس‌گیرنده را بررسی نمی‌کنند و برای پیگیری تماس مجددی با شماره برقرار می‌کنند، تماسی با سرشماره بین‌المللی برقرار می‌شود اما صدایی تبادل نمی‌شود و صرفا کاربر فکر می‌کند که تماس متصل نشده اما این در حالی است که تماس برقرار شده و هزینه تماس از حساب شارژ یا به حساب آخر ماه مشترک اضافه می‌شود. معمولا در این کلاهبرداری‌ها از مقاصد گران‌قیمت مکالمات بین‌المللی از جمله اپراتورهای آفریقایی استفاده می‌شود که برای نمونه در هر دقیقه ۱۰ هزار تومان هزینه برای کاربر به دنبال دارد که باعث می‌شود به سرعت شارژ کاربران اعتباری به اتمام برسد و هزینه سنگینی به کاربران دایمی وارد شود.»
بنابراین اگر از یک شماره ناشناخته بین‌المللی یا غیرمعمول یک تماس غیرمنتظره دریافت کردید، مراحل ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر کلاهبرداری Wangiri انجام دهید. اول اینکه به تماس‌های غیرمنتظره از شماره‌های بین‌المللی یا غیرمعمول پاسخ ندهید، دیگر اینکه اگر از یک شماره بین‌المللی یا غیرمعمول، تماس ازدست‌رفته دریافت کردید، برای تماس دوباره با آن شماره وسوسه نشوید. همچنین می‌توانید شماره‌های ناآشنای خارج از کشور و خدمات پریمیوم را مسدود کنید و این شماره‌ها را با اپراتور خود به اشتراک بگذارید تا بتوانند روی آنها تحقیق کنند. همچنین از آنجا که در حال حاضر مسافران زیادی برای ایام اربعین از ایران به عراق رفته‌اند، ممکن است درصورت مشاهده تماس ازدست‌رفته، آشنایان شخص مسافر تصور کنند شماره ناآشنایی که با آنها تماس گرفته، از کشور عراق و توسط مسافر آنهاست. اما با توجه به سوءاستفاده مهاجمان از این موضوع توصیه می‌شود تا زمان اطمینان از شماره شخص مورد نظر خود، با شماره از دست‌رفته تماس حاصل نکنید تا متحمل هزینه‌های اضافی نشوید. بنابراین لازم است در صورتی که مکالمات بین‌المللی ندارید به این تماس‌ها اعتنا نکرده و آنها را نادیده بگیرید و همچنین با توجه به قرار گرفتن در آستانه اربعین و حضور بسیار از زائران در عراق، اگر منتظر تماس آشنایان و نزدیکان خود که به مراسم اربعین رفته‌اند، هستید، کد کشور عراق که ۹۶۴+ است را به یاد داشته باشید.
