دکلهایی که سلامت مردم را می‌بلعند
دکل‌های برق فشار قوی اگرچه تا چندین سال پیش در نقاط حاشیه‌ای شهرها قرار داشت اما اکنون به دنبال توسعه شهرها در متن مناطق مسکونی جا خوش کرده‌اند و سلامت مردم را به مخاطره می‌اندازند. ساخت‌و سازهای شهری که تا پای دکل‌ها پیش رفته‌اند در حالی است که وزارت نیرو بر حسب قانون نباید اجازه دهد کسی به این حریم‌ها وارد شود یا ساخت و‌سازی در آن محدوده انجام شود اما سایه این غول‌های آهنی نه تنها بر سر مردم مناطق اطرافشان سنگینی می‌کند بلکه بر قانون هم سایه انداخته و آن را زیر پا می‌گذارد. در سال‌های اخیر راه‌حل‌های بسیاری برای کاهش خسارات دکل‌های برق فشار قوی اندیشیده شده که احداث تونل‌های زیرزمینی تنها یکی از آنهاست اما مسوولان شهری معتقدند وزارت نیرو اهتمامی برای حل این معضل ندارد، به این ترتیب در سایه یک بی‌قانونی سرطان و انواع بیماری‌ها به جان مردم می‌ریزد و به نظر می‌رسد سلامت مردم برای وزارت نیرو و سایر سازمان‌های مسوول آخرین چیزی است که اهمیت دارد.
وزارت نیرو اهتمام جدی ندارد
قانون برای خطوط فشار قوی دو حریم تعریف کرده است: «حریم درجه یک» و «حریم درجه دو» حریم‌های درجه یک و درجه ۲ از جداول مختلف برخوردارند. اما حداقل و کمترین حریم از منابع انرژی سه متر است و بی‌تردید هر چه ولتاژها افزایش یابد، حریم‌ها نیز افزایش می‌یابد اما در قانون حریم خطوط هوایی انتقال و توزیع نیروی برق آمده است که تنها زراعت کاری فصلی و سطحی و حفر چاه، قنات و شبکه آبیاری با رعایت فاصله سه متر از پی پایه‌ها بلامانع است و در سایر موارد این فاصله باید بیشتر باشد.
با این حال ساخت و سازها در اطراف دکل‌های برق فشار قوی بی‌توجه به حرایم انجام می‌شود این وضعیت در حالی است که مسوولان شهری معتقدند زمین‌های اطراف آنها باید به فضای سبز شهری تبدیل شود.
روز گذشته محمد سالاری، رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره این موضوع گفت: مجموعه‌ای از اراضی با ارزش شهر تهران زیر شبکه‌های فشار قوی قرار دارند، در حالی که این زمین‌ها در تامین سرانه‌های خدماتی می‌توانند به شهر و شهروندان کمک کنند. اگر وزارت نیرو پای کار باشد این زمین‌ها می‌توانند برای شهر، شهرداری و وزارت نیرو ارزش افزوده داشته باشند اما اهتمام جدی در وزارت نیرو وجود ندارد. این موضوع از سوی مجلس نیز پیگیری و در فرمانداری و استانداری تبدیل به مصوبه شده است و اکنون نیاز به دستور وزیر دارد.
راه‌حل چیست؟
احداث تونل‌های زیرزمینی از راهکارهایی است که به گفته بسیاری از کارشناسان می‌تواند جایگزین خطوط انتقال برقی هوایی در کشور شود. طرحی که با اجرایی شدن آن در بزرگراه طبقاتی صدر برای نخستین‌بار ٧٧ دکل انتقال فشار قوی برق ٢٣٠کیلوولتی برق از قیطریه تا ازگل جمع‌آوری شد و کابل‌های برق در طول بزرگراه به تونلی که طول آن به بیش از ٦هزار متر می‌رسید، منتقل شد. با این حال هزینه‌های بالای اجرای این طرح سبب شده تا چندان جدی گرفته نشده و پیگیری نشود. آن‌طور که کارشناسان می‌گویند هزینه انتقال خطوط برقی به زیر زمین، ١٠ برابر ایجاد کابل‌های هوایی برای وزارت نیرو هزینه می‌تراشد با این حال بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین وزارت نیرو و شهرداری تهران به امضا رسید، شهرداری حاضر به پرداخت هزینه‌های جمع‌آوری دکل‌های هوایی خطوط انتقال برق در محدوده بزرگراه صدر شد و در غیر این صورت وزارت نیرو قادر به اجرای آن نبود و همچنین توافقات صورت گرفته با شهرداری مقرر شده بود تا با کمک این مجموعه بخشی از دکل‌ها به شکل خطوط زمینی درآید ولی اما تا دو سال پیش پیشرفت چندانی در این زمینه ایجاد نشد و هنوز هم خبری از برچیده شدن دکل‌های برق نیست.
غول‌های آهنی چگونه سلامت را از بین می‌برند؟
امواج الکترومغناطیسی که از دکل‌های برق فشار قوی با ولتاژ ۱۰۰۰ یا بالاتر صادر می‌شود، می‌تواند بر سلامت ساکنان اطراف دکل که تا شعاع ۲۰ یا ۵۰ متر زندگی می‌کنند تاثیر بگذارد و برای آنان مشکلات خونی، مغزی و حتی معلولیت به وجود آورد. نتایج پژوهش‌هایی که از سوی سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است، نشان می‌دهد که تاثیر این امواج بر کودکان و نوجوانان بیش از سایر گروه‌های سنی است. از این‌رو کارشناسان محیط‌زیست و حوزه سلامت، زیستن در مجاورت و حریم خطوط برق فشار قوی را تایید نمی‌کنند. بر اساس مطالعه‌ای که روی دو گروه از داوطلبان در فاصله ۲۰۰ و ۶۰۰متری از دکل برق انجام شد، بعد از مقایسه مشخص شده که سرطان خون در کودکان و نوجوانانی که در فاصله ۲۰۰متری دکل‌ها زندگی می‌کنند، ۶۹درصد بیشتر از گروه دوم بوده است.
عباسعلی حسین‌پور فیضی، فوق‌تخصص سرطان‌شناسی کودکان درباره تأثیرات مخرب ناشی از دکل‌های برق فشارقوی روی بدن می‌گوید: در سال‌های گذشته متوجه شدیم تعداد زیادی از کودکانی که به سرطان خون مبتلا شده‌اند و برای درمان به بیمارستان کودکان تبریز مراجعه می‌کنند به‌طور خوشه‌ای از یک منطقه خاصی از شهر تبریز هستند. لذا درصدد آن برآمدیم تا مطالعاتی را در این خصوص انجام دهیم و تحقیقاتی روی 60 نفر از کودکان مبتلابه سرطان خون که برای درمان به مرکز درمان سرطان تبریز مراجعه می‌کردند انجام شد. از بین این 60 بیمار 35 نفر از آنها پسر و 25 نفر دختر بودند.
او افزود: در این تحقیقات تمام افرادی که به لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML) مبتلا بودند مورد بررسی قرار گرفتند و نتیجه گرفتیم که اکثر این کودکان در منطقه شمال غربی تبریز زندگی می‌کنند که در این ناحیه دکل‌های برق فشارقوی 64 هزار ولت تا 110 هزار ولت وجود دارد.
حسین‌پور ادامه می‌دهد: با توجه به وجود دکل‌های فشار قوی در این منطقه از شهر، فاصله منزل این کودکان تا دکل‌های برق فشارقوی مورد بررسی قرار گرفت و سپس با استفاده از فرمول‌های ریاضی میزان میدان الکترومغناطیسی که توسط این دکل‌ها ایجاد می‌شد را محاسبه کردیم. بعد از مطالعات انجام‌شده در این زمینه مشخص شد 14 نفر از بیماران (در حدود 23 درصد) در فاصله کمتر از 500 متر از این دکل‌ها سکونت دارند و میدان مغناطیسی که دکل‌ها در این منطقه ایجاد کرده‌اند بین 7/1 تا 2/0 تسلا است.
عضو انجمن آنکولوژی گفت: همچنین 59 نفر از بیماران غیر سرطانی که برای بیماری‌های معمولی به بیمارستان مراجعه می‌کردند به عنوان جامعه شاهد یا کنترل شونده انتخاب و بررسی شدند که مشخص شد فقط (5/3 درصد) آنها یعنی 2 نفر در فاصله کمتر از 500 متر از دکل‌های برق فشارقوی زندگی می‌کنند. نتیجه تحقیقاتی که در این خصوص صورت گرفت بیان‌کننده این موضوع است که سکونت در فاصله کمتر از 500 متر از دکل‌های برق فشارقوی خطر ابتلا به سرطان خون را در افراد به‌خصوص در کودکان 5.8 برابر افزایش می‌دهد.
