گزاره‌های سودآوری در تالار حافظ
گروه بورس| سمیرا ابراهیمی|
اگر سهامداری، در روز 5 فروردین ماه سال جاری که اولین روز کاری بورس بوده است، از تمام سبد بازار به اندازه وزنی که هر کدام درشاخص دارند، سهم خریداری می‌کرد یا اگر امکان معامله شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران وجود داشت و شخصی شاخص را می‌خرید و دیگر هیچ خرید و فروشی انجام نمی‌داد، تا ابتدای آبان 67 درصد بازده از سرمایه‌گذاری خود کسب می‌کرد. البته اگر یک سرمایه‌گذار، سبد خود را با شاخص فرابورس پر می‌کرد، اوضاعش کمی بهتر بود، زیرا شاخص فرابورس ایران توانست بازدهی 69 درصدی را از آغاز به ارمغان بیاورد.
آمارها حاکی از این است که در سال 98، هیچ سرمایه‌گذاری و بازاری به اندازه بورس، بازدهی به سهامداران خود نداده است. بررسی جزئی این آمارها، حاکی از آن است نسبت قیمت به درآمد 12 ماه گذشته بورس تهران، به رقم 84 . 6 رسید. همچنین از ابتدای سال 98 تاکنون، متوسط روزانه حجم و ارزش معاملات بازارسهام (اول و دوم) به ترتیب برابر با 586045 میلیون سهم و 1839365 میلیارد ریال بوده است. همچنین درصد گردش معاملات از ابتدای سال تا پایان مهر ماه 98، به رقم 20 رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، 39 درصد افزایش داشته است. میزان سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در مهر ماه 98 به رقم 639789 میلیارد ریال رسید.
حال و هوای مهرماهی بورس تهران
در مهرماه 98، دفعات معاملات سهام برابر با 11 درصد افزایش در مقایسه با پایان شهریور، روبرو شد و از 9199074 هزار دفعه به 10254821هزار دفعه رسید. شاخص بورس نیز در پایان مهرماه 98 در مقایسه با شهریور 98، به میزان 6211 واحد برابر با 2 درصد افزایش یافت و از 302104 واحد به 308315 واحد رسید.
ارزش بازار در پایان مهر ماه 98 در مقایسه با ماه مشابه سال قبل به میزان 4085892 میلیارد ریال برابر با 57 درصد افزایش یافت و از 7162717 میلیارد ریال به 11248609 میلیارد ریال رسید.
حال اگر بخواهیم به مهم‌ترین حاشیه‌های بازار سهام در این مدت نیز اشاره کنیم، می‌توان گفت ریزش 11 هزار واحدی، مهم‌ترین حاشیه بازار در این ماه بوده است. البته شکست سقف تاریخی 320 هزار هم از افتخارآفرینی‌های شاخص کل بورس تهران در مهرماه تلقی می‌شود که تا نزدیکی کانال 328 هزار واحدی هم پیشروی کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند که ریزش شدید شاخص در نیمه دوم مهرماه، به دلیل رفتار هیجان زده سهامداران تازه وارد است که با اصول سهامداری آشنا نبوده و رفتار توده وار را به صورت لجام گسیخته‌ای نشان می‌دهند. اما گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها، نشان از بهبود وضعیت بازار دارد، به خصوص در گروه شرکت‌های صادرات محور و شرکت‌هایی که در بخش قیمت‌گذاری، وابسته به قیمت جهانی کالاهای اساسی هستند. البته نزدیک بودن سودهای 6 ماهه، به سودهای پیش بینی شده نیز یکی از عواملی است که پیش بینی می‌شود بتواند اعتماد از دست رفته به بازار سرمایه را بازگرداند و مانع از خروج نقدینگی از این بازار شود.
فرابورس، پرحاشیه 69 درصدی
در سوی دیگر بازار، بررسی آمار و عملکرد فرابورس ایران نیز که با تغییرات بازار پایه در سال 98، بزرگ‌ترین حاسیه ساز بازارهای مالی بوده، خالی از لطف نیست.
نگاهی به آمارها نشانی می‌دهد که فرابورس ایران طی 21 روز معاملاتی پرنوسان در اولین ماه پاییز، در مجموع کاهش 5 درصدی در شاخص و کاهش یک درصدی در ارزش معاملات را به ثبت رساند. شاخص در این ماه کار خود را از نقطه 4017 واحد شروع کرد و پس از رسیدن به کانال 4300 واحدی مجددا افول کرد و در نقطه 3805 واحدی، مهرماه را به پایان رساند. همچنین در همین مقطع ارزش بازار به 386 میلیارد تومان رسید.
در ماهی که پشت سر گذاشتیم فرابورس از سه میهمان جدید میزبانی کرد. شرکت توسعه مولد جهرم با نماد «بجهرم» نورسیده پاییز فرابورس بود که در جریان عرضه اولیه 5 درصد از سهام شرکت آن در بازار دوم، مشارکت 823 هزار نفری سهامداران را به ارمغان آورد. این بازار با پذیره‌نویسی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت معیار در نماد «دمعیار»، عرضه واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری پارتیان 15 درصدتأدیه در نماد «پارتین» و همچنین 7 عرضه اولیه اسناد خزانه به ارزش مجموعا 16 هزار میلیاردریال، ماه پر ترافیکی را پشت‌سر گذاشت؛ این 160 میلیون ورقه اوراق اسناد خزانه در قالب نمادهای «اخزا811»، «اخزا802»، «اخزا815»، «اخزا803»، «اخزا807»، «اخزا805» و «اخزا809» پذیره‌نویسی شدند.
ضمن اینکه در همین ماه بزرگ‌ترین اوراق تامین مالی دولت با نماد «افاد4» نیز که از سوی وزارت اقتصاد به عنوان بانی منتشر شده بود در فرابورس پذیره‌نویسی شد ودر جریان آن، بیش از 5 هزار میلیارد ریال اوراق منفعت با تعهد پرداخت اصل و سود به فروش رفت.
از سوی دیگر شاهد آن بودیم که در ماه گذشته، میانگین ارزش معاملات 12 هزار و 409 میلیارد ریال و میانگین حجم معاملات در این 21 روز 1679 میلیون ورقه بود.
از میان بازارهای مختلف در فرابورس، بازارهای دوم، پایه و اوراق بدهی به ترتیب با 48، 22 و 20 درصد از ارزش بازار به لحاظ سهم از ارزش کل در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. بازار اول با سهم 8 درصدی از ارزش کل بازار در مقام چهارم قرار دارد.
بازار دوم در این ماه به لحاظ حجم، ارزش و تعداد معاملات در مقایسه با مهر سال گذشته رشد 71، 152 و 310 درصدی داشته است و با ثبت بیش از 98 هزار میلیارد ریال معامله، جابه‌جایی 16 هزار و 380 میلیون ورقه سهم در قالب حدود 5 میلیون دفعه معامله، کار خود را پایان داد.
بازار پایه نیز باوجود حواشی مختلفی که پشت سر گذاشت به نظر می‌رسد روزهایی عادی و همسو با سایر بازارها را سپری می‌کند. این بازار در بخش‌های حجم، ارزش و تعداد معاملات مهرماه نسبت به مهر سال گذشته به ترتیب 8، 16 و 22 درصد رشد داشته است. این رشد حاصل ثبت ارقام 13 هزار 858 میلیون جابه‌جایی ورقه به ارزش 39 هزار و 74 میلیارد ریال ارزش در غالب 1370 هزار دفعه معامله بوده است.
بررسی دقیق گروه‌های مختلف صنعت در ماهی که گذشت نشان از اقبال بیشتر معامله‌گران به برخی گروه‌ها نسبت به سایرین دارد. در این رتبه‌بندی، بالاترین سهم از کل ارزش معاملات به گروه فلزات اساسی اختصاص داشت. این گروه با 16 هزار 585 میلیارد ریال ارزش معاملات خرد، سهم 11 درصدی از کل معاملات را از آن خود کرد.همچنین در رتبه دوم این دسته‌بندی، گروه مواد و محصولات دارویی قرار گرفته که 11 هزار 662 میلیارد ریال معامله در آن معامله شده است. سهم این گروه از کل ارزش معاملات 8 درصد بود.
در این تقسیم‌بندی که از نظر بسیاری کارشناسان و تحلیلگران دارای نشانه‌هایی مهم برای رصد بازار است، نگاهی اجمالی به این داده‌های آماری نشان می‌دهد گروه اوراق تامین مالی با 20 درصد از ارزش کل بازار با اختلاف نسبت به سایرین در جذب منابع موفق‌تر بوده است. در این گروه 915 میلیون سهم مورد مبادله قرارگرفته است.
گروه محصولات شیمیایی و همچنین گروه فلزات اساسی نیز در این دسته‌بندی با 18 و 11 درصد از کل ارزش معاملات، در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. تعداد اوراق مبادله شده در این گروه به ترتیب حدودا 59 و 133 میلیون ورقه بوده است. ارزش معاملات در این دو گروه نیز به ترتیب 692 و 434 میلیارد ریال دربرگرفت. همچنین سایر گروه‌ها با دارا بودن سهم‌هایی کمتر از 10 درصد، در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
