پایان یک مهره سوخته به نام ابوبکر البغدادی
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد اعلام مرگ سرکرده گروه تروریستی داعش می‌گوید: دولت امریکا در شرایط کنونی نیاز بیشتری به اجرای چنین عملیاتی داشت زیرا برنامه‌های برون مرزی واشنگتن در خاورمیانه با شکست مواجه شده است و این حرکت جنجالی نمایشی بود تا بر ضعف‌های امریکا در منطقه سرپوش بگذارد. گروه داعش به سرکردگی البغدادی در روزهای اوج قدرتش در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۰۰ هزار کیلومترمربع از خاک عراق و سوریه را کنترل می‌کرد و حدود ۱۲ میلیون نفر زیر سلطه آن زندگی می‌کردند. با این حال البغدادی زمانی کشته شد که تهدید داعش به پایین‌ترین سطح در سال‌های اخیر رسیده بود و هزاران نفر از اعضای گروهش در اردوگاه‌های عراق و سوریه اسیر بودند. خود او نیز مدت‌ها بود که در مخفیگاه به سر می‌برد و حتی در تبلیغات رسمی هم حضور نداشت. با اعلام مرگ سرکرده داعش از سوی رییس‌جمهوری امریکا رسانه‌های غربی به دنبال این موضوع بودند تا عملیات کشته شدن سرکرده داعش به دست امریکایی‌ها را بزرگ جلوه دهند، اما عده‌ای از تحلیلگران سیاسی و مقامات کشورهای منطقه این موضوع را فاقد اهمیت امنیتی می‌دانند.
پژوهشگر ایرنا با قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد مرگ سرکرده داعش و تاثیرات آن در منطقه به گفت‌وگو پرداخته است:
قنادباشی در ابتدای این مصاحبه اظهار داشت: مرگ البغدادی هلاکت یک نیروی سوخته بود. وقتی آخرین پایگاه داعش (ابوکمال) از سوی نیروهای ایرانی و ارتش سوریه ویران و پرچم داعش پایین آمد داعش به صورت رسمی نابود شد و برای همیشه پایگاه‌های خود را از دست داد؛ البته این گروه تروریستی مدت‌های قبل نیز پایگاه خود در موصل عراق را از دست داده بود و هیچ‌گونه مرکزیتی نداشت.
«سرکرده داعش در شرایط فعلی به یک مهره سوخته تبدیل شده بود و امکان فعالیت در بیرون از کشور عراق و در سطح منطقه را نداشت. تحول جدیدی بعد از مرگ البغدادی در کشورهای منطقه به وجود نمی‌آید، اما می‌تواند در بدنه و هسته اصلی بقایای داعش تغییراتی را به وجود آورد و بهانه‌ای برای تعیین جانشینی وی و آغاز فعالیت‌های جدید این گروه تروریستی باشد. در مورد القاعده نیز شاهد بودیم بعد از کشتن اسامه بن‌لادن از سوی امریکایی‌ها، القاعده درصدد شد تا فرمانده دیگری را تعیین کند و داعش شکل جدیدی از القاعده بود که بعد از مرگ بن‌لادن به وجود آمد. مرگ سرکرده داعش تاثیری در اوضاع منطقه ندارد، اما بهانه‌ای به دست طرفداران داعش می‌دهد که با فعالیت‌های مخفی فرد دیگری را انتخاب کنند و فعالیت دوباره‌ای انجام دهند.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد ارتباط مرگ سرکرده داعش با اوضاع داخلی امریکا نیز اظهار داشت: بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان سیاسی بر این باورند که اعلام مرگ البغدادی در این برهه از زمان که یک سال با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا فاصله دارد دارای معنای سیاسی برای جامعه امریکاست. بنا بر تجربه، مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری امریکا از یک سال قبل از برگزاری انجام می‌شود. «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری فعلی امریکا می‌خواهد همانند «باراک اوباما» رییس‌جمهوری پیشین ایالات متحده که از کشتن بن‌لادن استفاده سیاسی کرد، بهره‌برداری سیاسی کند؛ دموکرات‌ها هم همانند جمهوری‌خواهان در پی بهره‌برداری از چنین موضوعاتی هستند.
«در شرایط کنونی دولت امریکا نیاز بیشتری به اجرای چنین عملیاتی داشت زیرا همه برنامه‌های برون مرزی امریکا در خاورمیانه با شکست مواجه شده است و نیاز به پیروزی داشت تا با یک حرکت جنجالی بر ضعف‌های خود در منطقه سرپوش بگذارد. امریکا قادر به حفظ امنیت عربستان نبود و نتوانست به اهداف خود در سوریه و عراق دست پیدا کند، در نگهداری از خطوط انتقال نفت که مدعی حراست از آنها بود نیز ناکام ماند و در برنامه‌های دیگری اعم از سیاسی و اقتصادی که در منطقه داشت نیز با بن‌بست مواجه شد لذا نیاز شدید به حرکت یک جنجالی داشت تا از آن به عنوان پیروزی، بهره‌برداری سیاسی کند و روشن است در مقطع کنونی مرگ البغدادی هیچ دستاوردی برای امریکا و شخص رییس‌جمهوری این کشور ندارد.»
قنادباشی در مورد وفادار نبودن امریکا به متحدان منطقه‌ای خود بیان کرد: امریکایی‌ها در بحران شمال سوریه متهم اصلی هستند، زیرا کردهای سوریه را که از متحدان خود بودند تنها گذاشتند و زمینه را برای عملیات نظامی ترکیه فراهم کردند. کردهای سوریه از این قضیه نگران بودند و با مرگ البغدادی، به نوعی دولت امریکا خواست از کردها دلجویی کند. خروج امریکا از مناطق کرد نشین سوریه انتقادات فراوانی را نسبت به واشنگتن به دنبال داشته است و تبلیغ کشتن البغدادی به نوعی دلجویی از کردها نیز محسوب می‌شود. دولت امریکا در بحران شمال سوریه به خاطر حرکت‌ها و رفتارهای یک سویه متهم اصلی بود و خروجشان اجازه فرار زندانیان داعش از زندان را فراهم آورد. این کارشناس همچنین اظهارداشت: اعلام مرگ البغدادی هیچگاه ذهنیت منطقه در مبارزه امریکا با داعش را به وجود نمی‌آورد، زیرا امریکایی‌ها خود داعش را به وجود آوردند، تقویت کردند و سلاح در اختیار این گروه تروریستی قرار دادند. مرگ البغدادی به دلیل این است که تاریخ مصرف این مهره سوخته گذشته است و امریکایی‌ها با از بین بردن وی اطلاعات راجع به داعش و امریکا را حذف کردند و اکنون در سطح منطقه درصدد تحرکات دیگری از جمله حمایت از اغتشاشات عراق و لبنان هستند.
