ثبات بازار ارز به‌رغم افزایش نرخ میانگین دلار
گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
روز شنبه 11 آبان 98، قیمت جهانی اونس طلا با افزایش مواجه شد و به 1514 دلار در بازار جهانی رسید. همچنین با اعلام نرخ دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی به قیمت 11310 تومان، نرخ طلا و سکه با افزایش قیمت مواجه شد و مظنه یک مثقال طلای آب شده 17 عیار یک میلیون و 773 هزار تومان، هر گرم طلا 18 عیار 409 هزار و 400 تومان، سکه طرح جدید 3 میلیون و 999 هزار تومان، طرح قدیم 3 میلیون و 990 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 70 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 270 هزار تومان و سکه یک گرمی 840 هزار تومان معامله شد.
به گزارش تعادل، صرافی‌های مجاز بانکی و ملی نیز نرخ فروش دلار را 11 هزار و 250 تومان، نرخ خرید دلار را 11 هزار و 150 تومان، نرخ فروش یورو 12 هزار و 550 و نرخ خرید یورو را 12 هزار و 450 تومان اعلام کردند.
نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا به 11 هزار و 250 و یورو به 12 هزار و 550 تومان رسید. همچنین سامانه سنا نرخ میانگین ارز برای روز پنج شنبه 96 آبان 98 را برای دلار 11 هزار و 120 تومان، یورو 12 هزار و 437 تومان، پوند انگلیس 14 هزار و 59 تومان، درهم امارات 3 هزار
و 37 تومان، لیر ترکیه 2 هزار و 24 تومان و یوآن چین یک هزار و 666 تومان اعلام کرد.
در بازار ارز رسمی، بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را برای روز شنبه اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۱۴ ارز مانند یورو نسبت به روز پنج‌شنبه کاهش و قیمت ۲۵ واحد پولی دیگر مانند پوند افزایش یافت؛ نرخ دلار و ۷ ارز دیگر نیز ثابت ماند. بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای روز شنبه 11 آبان ماه 98 بدون تغییر نسبت به روز پنج‌شنبه ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۲۷ ریال افزایش نسبت به روز پنج شنبه
۵۴ هزار و ۳۳۰ ریال و هر یورو نیز با ۸ ریال کاهش نسبت به روز پنج شنبه ۴۶ هزار و ۸۹۶ ریال ارزش‌گذاری شد.
50 درصد افزایش نسبت به پارسال
آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در مورد تحولات شهریور 98 و نیمه نخست سال جاری نشان می‌دهد که در شش ماه اول سال 1398 متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا و یـک یـورو در بـازار آزاد شهر تهران به ترتیب 12 هزار و 890 تومان و 14 هزار و 588 تومان بود که نسبت به دوره مشابه سـال 1397 دلار امریکا 50.2 درصد و یورو 44.7 درصد افزایش یافته است. همچنین در شش ماه اول سال 1398 متوسط قیمت فروش یک سکه تمـام بهـار آزادی در بـازار آزاد شـهر تهران با طرح قدیم 4 میلیون و 397 هزار تومان و با طرح جدید 4 میلیون و 533 هزار تومان بـود کـه نسـبت بـه دوره مشابه سال 1397 به ترتیب 63.4 درصد و 58.1 درصد افزایش یافته است
به گزارش تعادل، در شهریورماه 1398 متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم در بـازار آزاد شهر تهران 4 میلیون و 40 هزار تومان بود که در مقایسه با ماه قبل 1.7درصد کاهش و نسبت به مـاه مشابه سال قبل 2.8 درصد افزایش نشان می‌دهد همچنـین حـداقل و حـداکثر نـرخ فـروش سـکه مـذکور در مـاه یـاد شـده بـه ترتیـب 3 میلیون و 956 هزار تومان و 4 میلیون و 121 هزار تومان بوده است. در شهریورماه 1398 متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بـازار آزاد شهر تهران 4 میلیون و 95 هزار تومان بود که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشـابه سـال قبـل بـه ترتیـب
2.6 درصد و 5.4 درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنـین حـداقل و حـداکثر نـرخ فـروش سـکه مـذکور در مـاه یـاد شـده بـه ترتیـب 4 میلیون
و 11 هزار تومان، 4 میلیون و 190 هزار تومان بوده است. در شش ماه اول سال 1398 متوسط قیمت فروش یک سکه تمـام بهـار آزادی در بـازار آزاد شـهر تهران با طرح قدیم 4 میلیون و 397 هزار تومان و با طرح جدید 4 میلیون و 533 هزار تومان بـود کـه نسـبت بـه دوره مشابه سال 1397 به ترتیب 63.4 درصد و 58.1 درصد افزایش یافته است. در شهریورماه 1398 متوسـط قیمـت فـروش یـک دلار امریکا در بـازار آزاد شـهر تهـران 11 هزار و 391 تومان بود که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب4.2 درصـد و 9.8 درصـد کاهش داشته است. همچنـین حـداقل و حـداکثر نـرخ فـروش یـک دلار امریکا در مـاه مـذکور بـه ترتیـب 10هزار و 9820 تومان و 11 هزار و 640 تومان بوده است. در شهریورماه 1398 متوسط قیمت فروش یک یورو در بازار آزاد شهر تهران 12 هزار و 639 تومان ریـال بود که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 5.8 درصد و 14.4 درصد کـاهش داشـته است. همچنین حداقل و حداکثر نرخ فروش یک یورو در ماه مذکور به ترتیـب 12 هزار و 363 تومان و 13 هزار و 34 تومان بوده است. در شش ماه اول سال 1398 متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا و یـک یـورو در بـازار آزاد شهر تهران به ترتیب 12 هزار و 890 تومان و 14 هزار و 588 تومان بود که نسبت به دوره مشابه سـال 1397 دلار امریکا 50.2 درصد و یورو 44.7 درصد افزایش یافته است.
الزامات فروش آنلاین طلا
رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران با بیان اینکه نمی‌توان برابر فروش آنلاین طلا مقاومت کرد، الزامات این موضوع را ایجاد زیرساخت‌های لازم و فرهنگ‌سازی دانست. سیدحجت شفایی درگفت‌وگو با ایبِنا درباره الزامات فروش آنلاین طلا، گفت: این موضوع نیازمند ایجاد ساختارهای لازم و فرهنگ‌سازی است و باید در ابتدا زیرساخت‌های آن در کشور فراهم شود.وی خاطرنشان کرد: دنیا در حال رفتن به سمت استارتآپ‌ها و خرید و فروش‌های اینترنتی است. درباره فروش طلای آنلاین نیز نمی‌توان مقاومت کرد ولی این موضوع نیازمند فراهم شدن زیرساخت‌های لازم، ساختار مناسب و فرهنگ‌سازی است.رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر همچنین از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی طلا و جواهر در روزهای بیست و سوم تا بیست و ششم آبان ماه در تهران خبر داد و افزود: از همه همکاران و صنعتگران دعوت می‌کنیم همچون سال‌های گذشته و فراتر از قبل با حضور خود ما را در راه رسیدن به اهداف متعالی این صنعت یاری کنند.
دلایل کاهش نرخ ارز در ماه‌های اخیر
در حالی که برخی کارشناسان، دلایل 5 گانه‌ای را برای کاهش نرخ ارز در ماه‌های اخیر و به خصوص نیمه اول سال 98 بر شمرده‌اند، اما برخی فعالان بازار ارز معتقدند که در نیمه دوم سال 98، احتمال رشد نرخ دلار نسبت به ماه‌های اخیر وجود دارد و در روزهای گذشته نیز نرخ دلار از محدوده 11 هزار و 150 تومان به 11 هزار و 350 تومان رسیده است و سیگنال افزایش قیمت داشته است.
بازار ارز پس از پشت سرگذاشتن تلاطم‌ها و نوساناتی که در سال ۹۷ داشت و نرخ هر دلار امریکا حتی تا مرز ۱۷ و ۱۸ هزار تومان هم رسیده بود، تبعات و نتایج ناخوشایندی را برای اقتصاد به ارمغان آورد و به تعبیر برخی سال ۹۷، سالی بود که اقتصاد ایران را تکان داد. اما با اقدامات اصلاحی بانک مرکزی و مدیریت صحیح در این بازار، شاهد رفع این موارد به مرور و ثبات و آرامش تدریجی در این بازار بودیم به گونه‌ای که نرخ دلار روندی نزولی در پیش گرفت و با وجود فشار حداکثری که بر اقتصاد ایران و بازار ارز وجود دارد، شاهد ادامه روند کاهشی نرخ ارز در بازار هستیم.در همین راستا، دکتر عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در فضای مجازی، روند نرخ دلار در بازار ارز را طی ۶ ماه گذشته به تصویر کشیده که اوج قیمت دلار طی ۶ ماه گذشته در خردادماه بوده که نرخ هر دلار امریکا بیش از ۱۴ هزار تومان معامله شده است.
اما پس از این تاریخ، نرخ دلار در شیب سرازیری قرار گرفت و به تدریج این نرخ کاهش یافت و مرداد ماه ۹۸ شاهد معامله هر دلار امریکا در کانال قیمتی ۱۲ هزار تومان بودیم و طی حدود دوماه، نرخ ارز همچنان روند کاهشی خود را ادامه داد. از اوایل شهریور ماه از تلاطم‌های نرخ ارز کاسته شد و قیمت هر دلار امریکا به کانال ۱۱ هزار تومان رسید و دیگر هیچ خبری از هیجانات کاذب مهر و آبان سال قبل وجود ندارد و آرامش در معاملات این بازار حاکم شده است.همچنین با سر و سامان یافتن این بازار هم دست دلالان از این بازار کوتاه شده و هم صرفان و فعالان واقعی این بازار می‌توانند با آرامش در این بازار فعالیت کنند. نرخ هر دلار امریکا از خردادماه تاکنون روندی نزولی داشته و این روند همچنان نیز ادامه دارد و شیب قیمتی حاکی از ورود نرخ ارز به کانال ده هزار تومان است. حسن معتمدی در گفت‌وگو با ایبِنا، درباره تغییرات قیمتی نرخ ارز و روند کاهشی طی ۶ ماه گذشته، اظهار داشت: نرخ ارز بالای ۱۴ هزار تومان به دلیل شرایطی بود که این نرخ واقعی و برآیندی از اطلاعات پایه‌ای اقتصاد کشور نبود. هم شرایط تقاضا در اقتصاد با این نرخ همخوانی نداشت و بسیاری از فعالیت‌ها با این نرخ توجیه اقتصادی خود را از دست می‌داد و این نرخ واقعی نبود و در جای درستی قرار نگرفته بود. وی افزود: موضوع دوم این است که اقتصادی ما دچار رکود شده و محدودیت‌های بسیار سنگین ناشی از تحریم‌ها هم باعث شده تا در سمت تقاضا فعالان اقتصادی با محدودیت‌های جدی در زمینه‌های گشایش اعتبار، خرید و ... مواجه شوند.سومین موضوع در سمت عرضه است و ظرفیت‌های عرضه نیز در شرایطی محدود و برای بانک مرکزی سخت شده بود، اما در دو سال اخیر هم در طرف عرضه تناسب وجود دارد و نوسان‌های قبلی نیز نسبت به قبل متعادل‌تر شده است. به گفته معتمدی، چهارمین و مهم‌ترین عامل، نحوه مدیریت بازار و رفتار معقول‌تر و منطقی‌تر رگولاتور که همان بانک مرکزی است. هر چه رفتار منطقی‌تر باشد، بر تعدلی نرخ موثر است. وی ادامه داد: آخرین موضوع، لزوم توجه به ارزش ریال است. اگر ارزش ارزهای خارجی نسبت به ریال خیلی کاهش یا خیلی افزایش یابد، اثرات نامطلوب بر اقتصاد خواهد داشت.
همچنین رییس کنفدراسیون صادرات با بیان اینکه ٧١ درصد ارز صادراتی به کشور بازگشته است، از تامین ۸ میلیارد و ٣٨١ میلیون یورو ارز در سامانه نیما از ابتدای سال جاری تا هشتم آبان ماه خبر داد.
بر اساس گزارش سامانه نیما، از اول فروردین ٩٨ تا هشتم آبان ٩٨ در مجموع ۱۰ میلیارد و ٣٤٤ میلیون یورو عرضه ارز صادراتی انجام شده و بالغ بر ٨ میلیارد و ٣٨١ میلیون یورو تامین ارزی واردات از این محل صورت گرفته است. میانگین نرخ فروش یورو ١١ هزار و ٨٣١ تومان و میانگین نرخ خرید یورو هم ١١٨٨٩ تومان بوده است. همچنین میانگین نرخ خرید دلار در بازار ثانویه ١٠ هزار و ٧٠٢ تومان و میانگین نرخ فروش دلار نیز ١٠ هزار و ٥٩٤ تومان بوده است. با تعامل نزدیک بانک مرکزی با صادرکنندگان و اتاق‌های بازرگانی، شرایط بازگشت ارز صادراتی تسهیل شده است و صادرکنندگان تاکنون تا میزان ۷۱ درصد ارز صادراتی خود را بازگردانده‌اند. البته هنوز بخشی از زمان صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات سررسید نشده و بازگشت ۷۱ درصدی ارز صادراتی، به معنای آن نیست که ۲۹ درصد باقی‌مانده بازنخواهد گشت.وی در خصوص تاثیر راه‌اندازی بازار متشکل ارزی نیز اظهار داشت: بازار نیما، بازار حواله ارز است ولی بازار متشکل برای تنظیم بازار اسکناس و تامین نیازهای خُرد طراحی شده است. این بازار می‌تواند نیازهای مسافری، دانشجویی و بیماران را پاسخ دهد و ارتباط مستقیمی با سامانه نیما ندارد. وی در خصوص عدم راه‌اندازی اینستکس نیز گفت: اتحادیه اروپا متعهد بود تا منافع ایران ناشی از خروج امریکا از برجام را تامین کند ولی متاسفانه این اتفاق رخ نداده است. با این حال صادرات سنتی ایران به اتحادیه اروپا در حال انجام است. انتظار این بود که با راه‌اندازی اینستکس، جامعه جهانی بتوانند از طریق این کانال مالی تجارت خود با ایران را انجام دهند ولی تا به امروز این کانال اجرایی نشده و شاید به مرحله‌ای رسیده که باید از آن قطع امید کنیم. با وجود آنکه حجم صادرات ایران به کشورهای عراق و افغانستان بالاست ولی به دلیل نبود کانال نقل و انتقال پول، با مشکلاتی مواجه هستیم و بهتر است برای صادرات کالا و خدمات به سوریه، یک کانال مالی در نظر گرفته شود یا اینکه زمینه استفاده از ارزهای ملی و تهاتر دیده شود.
وی درباره ارقام مختلف در زمینه بازگشت نرخ ارز حاصل از صادرات گفت: متولی اعلام این رقم تنها بانک مرکزی است و براساس اعلام رییس کل بانک مرکزی نیز، ۷۱ درصد از ارز حاصل از صادرات از ابتدای امسال به کشور بازگشته است. سال گذشته نرخ‌های پایه صادراتی براساس ارز ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می‌شد، ولی امسال با توجه به هماهنگی‌هایی که با گمرک داشتیم، نرخ‌ها اصلاح شد. در حال حاضر با وجود آنکه ارزش صادرات ۱۰ درصد کاهش یافته ولی از نظر وزنی ۲۲ درصد رشد در صادرات داشته‌ایم. امروز دیگر دغدغه‌ای برای بازگشت ارز حاصل از صادرات وجود ندارد و تعداد افرادی که ارز خود را بازنگردانده‌اند نیز بسیار کم است. وی از معرفی متخلفانی که ارز صادراتی خود را بازنگردانده‌اند به قوه قضاییه خبر داد و افزود: رویه بانک مرکزی در زمینه معرفی متخلفان به اینگونه است که ابتدا با اتاق‌های بازرگانی مکاتبه می‌کند و بعد از ارایه مستندات عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات، اگر به این نتیجه رسیدند که هدف فرد بازنگرداندن ارز به کشور است، .در حال حاضر تعامل بسیار خوبی بین بانک مرکزی و صادرکنندگان وجود دارد و حتی اگر کسی ۶ ماه ارز خود را بازنگردانده باشد، امکان بازگشت آن از روش‌های اعلام شده وجود دارد و می‌بینیم که امروز صف در سامانه نیما کمتر شده و صف تقاضا تنها مربوط به دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی است. در صورتی که فردی برای واردات ارز دریافت کرده باشد ولی وارداتی انجام نداده باشد، دیگر ارز به وی داده نمی‌شود تا آنکه واردات خود را انجام دهد. وی درباره کفاف دادن ارز صادرات غیرنفتی برای تامین نیازهای کشور نیز گفت: امروز حجم صادرات کشور واقعی شده و با روش‌های اعلامی بانک مرکزی بطور عملی ابهامی در زمینه بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور وجود ندارد.به نظر من ارز حاصل از صادرات غیرنفتی برای پوشش واردات کشور پاسخگوست و آمارهای وارداتی نشان می‌دهد که تراز تجاری از ابتدای امسال با درصدی منفی، انجام شده است.
کاهش ارزش دلار در مقابل سایر ارزها
در خبری دیگر با ثبت سومین کاهش نرخ بهره متوالی در امریکا، ارزش دلار در برابر بسیاری از همتایانش کاهش یافت.به گزارش رویترز، آخرین روز معاملات هفتگی بازارهای ارز بار دیگر کاملا تحت تاثیر اخبار مربوط به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و کاهش نرخ بهره در امریکا قرار گرفت. هر چند که دلار در ابتدای معاملات با توجه به آمار اشتغال زایی نسبتا خوب ماه گذشته صعودی شد اما موضع‌گیری‌های مقامات بانک مرکزی امریکا در خصوص احتمال کاهش نیافتن بیشتر نرخ بهره، این روند را متوقف کرد.
