سخنرانی تدین در حمایت از رضاخان

دوازدهم آبان 1304، محمد تدین رییس مجلس شورای ملی به دنبال انقراض سلسله قاجار در کتابخانه این مجلس در حمایت از رضاخان سخنرانی کرد.

پیرنیا به عنوان یک شخصیت طرفدار نظام قاجار و سیاستمداری مستقل شناخته می‌شد، اما تدین طرفدار سرسخت رضاخان بود و پس از استعفای اجباری پیرنیا اداره مجلس را به عهده گرفت و نقش برجسته‌ای در انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی بر عهده داشت.  یکی دیگر از دلایلی که باعث شد تا طرفداران رضاخان بتوانند مجلس را در دست گرفته و از آن برای پیشبرد اهدافشان استفاده کنند، تغییر ریاست مجلس و جایگزینی سید‌محمد تدین (ظاهراً نایب‌رییس، اما تقریبا همه کاره مجلس) به جای موتمن‌الملک پیرنیا (رییس پیشین) بود. پیرنیا به عنوان یک شخصیت طرفدار نظام قاجار و سیاستمداری مستقل شناخته می‌شد، اما تدین طرفدار سرسخت رضاخان بود و پس از استعفای اجباری پیرنیا اداره مجلس را به عهده گرفت و نقش برجسته‌ای در انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی بر عهده داشت. یک دلیل دیگر ناکامی اقلیت برای جلوگیری از انتقال سلطنت، به اختلافات درونی این جناح بر می‌گشت. این اختلافات نهایتا باعث شد تا عده‌ای از شهید مدرس جدا شده و فراکسیونی به نام «اتفاق» را تشکیل دهند. برخی از اعضای اقلیت مجلس نهایتاً توسط تدین جذب شده و جزو طرفداران رضاخان گردیدند. تقی‌زاده که خود مخالف انتقال قدرت از قاجار به پهلوی بود، موضوع کاهش تعداد مخالفین رضاخان در مجلس را این‌گونه بیان کرده است: «مخالفین جدی این کار منحصر به پنج شش نفر شده بود که عبارت بودند از مستوفی‌الممالک، مشیرالدوله، میرزاحسین‌خان علاء، مصدق‌السلطنه، من و مدرس. دولت‌آبادی هم کم و بیش ظاهراً با ما همراهی می‌کرد».  بدین‌ترتیب رضاخان و طرفداران وی موفق شدند انقراض سلسله قاجار را به تصویب مجلس شورای ملی برسانند. اما آنها برای تکمیل پروژه انتقال سلطنت به خاندان پهلوی یک گام مهم دیگر در پیش داشتند و آن تشکیل مجلس موسسان و انتقال رسمی سلطنت به رضاخان بود. از این رو، داور که با موازین حقوقی و رویه‌های جاری در نقاط مختلف دنیا آشنا بود آیین نامه مجلس موسسان را تهیه کرد و به تصویب مجلس رساند. نهایتا انتخابات مجلس موسسان از اوایل آذرماه 1304 آغاز گردید و تمام تلاش رضاخان و اطرافیانش (تدین، داور و...) این بود تا از ورود مخالفین به این مجلس ممانعت ایجاد کنند. در زمان انتخابات مجلس موسسان تمامی افرادی که ممکن بود با تغییر سلطنت و انتقال آن به رضاخان مخالف باشند از حضور در آن حذف شدند و افرادی اجازه ورود به این مجلس را پیدا کردند که کوچک‌ترین مخالفتی با برچیدن سلطنت قاجار و انتقال آن به پهلوی نداشتند. از جمله افراد مهمی که در این مجلس حضور نداشتند عبارتند از آیت‌الله مدرس، دکتر مصدق، مستوفی‌الممالک، مشیرالدوله و غیره. در تهران شهربانی مامور انتخاب و چینش افراد بود و خود رضاخان و افرادی نظیر تدین و داور نیز بر این کار نظارت می‌کردند و در شهرستان‌ها نیز روسای قشون که طرفدار رضاخان بودند، به این کار می‌پرداختند.