موتور بورس «بنزینی» نیست
گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|
پس از اعلام افزایش نرخ بنزین در روز جمعه، تحلیلگران بازار سهام، سناریو‌های مختلفی در خصوص واکنش بازار سرمایه به این گرانی داشتند که طبعا واکنش احساسی، پیش‌بینی‌پذیرترین واکنش بازیگران این بازار بود. این پیش بینی، به حقیقت پیوست و در اولین دقایق ساعت بازار، سهام شرکت‌های پالایشگاهی، سبزپوش شدند.
اما اگر با واقعیت‌های اقتصادی به این موضوع بنگریم، واقعیت این است که نمی‌توان انتظار افزایش سودآوری از پالایشگاه‌ها به خاطر گران شدن بنزین را داشت، زیرا نرخ آنها بر اساس نرخ فوب خلیج فارس تعیین شده و به صورت دستوری توسط شرکت پالایش و پخش مشخص می‌شود. اما در نیمه بازار، سهامداران حقوقی شرکت‌های پالایشگاهی، اقدام به عرضه سهام خود کردند و این موضوع باعث شد که قیمت پایانی سهام این شرکت‌ها، نسبت به بالاترین قیمت آن، تفاوت معناداری داشته باشد. البته احتمال می‌رود که افزایش نرخ بنزین و نوسانات قیمت دلار که از روز پنجشنبه شاهد آن بودیم، در هفته پیش‌رو، آرامش بازار سهام را دستخوش ناآرامی کند. پر واضح است که مهم‌ترین اثر افزایش نرخ بنزین، اثر غیرمستقیم و تورمی است که در گام نخست اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد و پس از آن اثر خود را بر بازار سهام می‌گذارد که این اثر در میان مدت در قالب رشد شاخص بورس و قیمت سهام شرکت‌ها به دلیل موضوعاتی همچون رشد ریالی دارایی‌ها بر آثار تورمی اقتصاد است.
بنابراین احتمالا واکنش معامله‌گران در بازار سهام در خصوص افزایش قیمت بنزین در روزهای پیش‌رو کوتاه‌مدت و مقطعی باشد. البته واکنش بانک مرکزی در خصوص چگونگی مدیریت بازار ارز نیز در روزهای آتی، تاثیر‌گذاری بسزایی در نوسانات بازار سهام خواهد داشت. طی روز گذشته، دلار به بالای 12 هزار تومان رسید و قیمت سکه نیز از مرز 4 میلیون و 200 هزار تومان عبور کرد. همچنین باید توجه داشت که یکی از موضوعات مهمی که می‌تواند سمت و سوی معاملات را در بازار سهام تغییر دهد موضوع افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها است، به صورتی که معامله‌گران منتظر هستند تا شاید با اجرایی شدن این مولفه بازار سرمایه دوباره به دوران رشد خود باز گردد.
فوران واکنش‌های احساسی
در همین خصوص، مجتبی شهبازی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص دلایل رفتارهای عجیب بازیگران بازار سهام، طی روز گذشته گفت: دیروز بازار سهام، بیش از آنکه به فاکتورهای تحلیلی توجه داشته باشد، رفتار احساسی داشت. اما واقعیت این است که تحلیلگران بازار در انتظار رفع ابهامات مربوط به لایحه بودجه 99 هستند که آیا ارز 4200 تومانی حذف می‌شود یا نمی‌شود. همچنین وضعیت افزایش مالیات‌ها نیز باید مشخص شود که بتوان هزینه تولید در هر صنعت را با مالیات‌های جدید سنجید. بنابراین اکنون بهتر است بگوییم که بازار نسبت به اخبار مهم، واکنش‌های احساسی و مبهم دارد.
مدیر معاملات کارگزاری بانک پاسارگاد در خصوص عرضه‌های شدید حقوقی‌ها به خصوص در گروه پالایشگاه و پتروشیمی اظهار کرد: وقتی که خریداران با حجم بالا می‌آمدند، حقوقی‌ها نیز برای فروش وارد شدند. این روز نیز همان فرصت بود. در واقع رصد رفتار حقوقی‌ها طی هفته‌های اخیر، گواه این بود که مترصد فرصت برای عرضه بودند که دیروز این فرصت به آنها داده شد و احتمال دارد که کمی نیز ادامه‌دار شود. اما به‌طور کلی تا زمانی که ابهامات اساسی در بودجه سال بعد رفع نشود، بازار حالت الاکلنگی خود را حفظ خواهد کرد.
تاثیر افزایش نرخ بنزین بر گروه خودرو
شهبازی در خصوص تاثیر افزایش نرخ بنزین بر گروه خودرو گفت: این موضوع بعد روانی و بحث تورمی دارد. اما واقعیت این است که صنعت خودروسازی، در بهای تمام شده خودرو بنزین نقشی ندارد اما در تقاضا نقش دارد و در واقع تقاضا را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر وقتی می‌بینیم که بنزین به یکی از ابزارهای سنجش تورم برای مردم بدل شده است و قاعدتا چون خودرو در ایران کالای سرمایه‌ای است، مردم برای کاهش ارزش پول خود، به این نوع از کالاها روی می‌آورند و ممکن است در کوتاه‌مدت بازاری ایجاد کند و مدتی بازار خودرو افزایش پیدا کند. اما پس از کاهش التهابات، بازار خودرو نیز به ثبات قبلی می‌رسد.
وی افزود: گروه خودرو به دلیل رشدی که در هفته‌های اخیر داشت، احتمال دارد که از این به بعد روند کاهشی باشد که البته ربط مستقیمی به گران شدن بنزین ندارد، بلکه مربوط به نوسانات گروه خودشان است.
این کارشناس بازار سهام، اظهار کرد: در واقع نرخ بنزین در بهای تمام شده گروه‌های صنعتی بازار سهام نمی‌آید، زیرا در بازار سهام ایران، شرکت‌های حمل و نقل بنزینی نداریم، حمل و نقل صنعت‌ها نیز گازی یا گازوئیلی است. بنابراین تنها اثر تورمی افزایش نرخ بنزین ممکن است به بازار سرمایه نیز سرایت کند.
