کاهش مطلوبیت سکونت در شهرک‌های اقماری

  بهار طاهری|

مسکن تنها به معنی یک سرپناه نیست، بلکه یک کالای اقتصادی و سیاسی نیز محسوب می‌شود. علاوه بر اینکه مسکن مهم‌ترین دارایی خانوار به حساب می‌آید که دارندگان آن به منظور عدم پذیرش ریسک‌های بالاتر در سایر بازارهای مالی به نگهداری از آن مبادرت می‌ورزند، کالایی اساسی و بدون جانشین است و از این رو، بررسی بازار آن بسیارحائز اهمیت است. با تصمیم اخیر سران قوا، بنزین از بامداد روز جمعه سهمیه‌بندی شد. بر این اساس سهمیه شخصی خودروهای شخصی ماهانه ۶۰ لیتر در نظر گرفته شد که براساس آن قیمت بنزین سهمیه‌ای نیز لیتری ۱۵۰۰ تومان، بنزین غیرسهمیه‌ای لیتری ۳۰۰۰ تومان و بنزین سوپر ۳۵۰۰ تومان تعیین شده است. اما بسیاری پس از این تصمیم نگران جهش قیمتی در بسیاری از کالاها از جمله مسکن هستند، اما قیمت تمام شده مصالح ساختمانی ارتباط مستقیم با قیمت‌بنزین در بازار مسکن ندارد.  

با توجه به اینکه نرخ گازوئیل افزایش نیافته تاثیر افزایش قیمت بنزین روی قیمت کالا‌ها از جمله مصالح ساختمانی چندان زیاد نخواهد بود. رشد قیمت بنزین ممکن است در قیمت‌های نسبی مسکن اثراتی داشته باشد. به این مفهوم که قیمت خانه در حاشیه شهر‌ها و شهر‌های اقماری با توجه به بالا رفتن هزینه جابه‌جایی بین مرکز و حاشیه، ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد و مطلوبیت حاشیه نسبت به مرکز کاهش پیدا کند؛ بنابراین قیمت درون شهر‌ها نسبت به شهر‌های اطراف تقویت خواهد شد. همچنین نوسانات قیمت مسکن، در چرخه‌های رونق و رکود اتفاق می‌افتد که الان وارد چرخه رکودی شده‌ایم.  تاثیر افزایش قیمت بنزین در بلندمدت بر قیمت مسکن با توجه به اینکه مولفه‌هایی مانند ارز، طلا، بورس و حامل‌های انرژی در افزایش قیمت مسکن موثر است، اما با توجه به رشد زیاد نرخ مسکن در سال گذشته بازار ظرفیت افزایش قیمت را به هیچ عنوان ندارد و تجربه دوره‌های قبل از افزایش قیمت بنزین نشان داده، این موضوع تاثیری در کوتاه و بلندمدت در نرخ مسکن نخواهد داشت. با توجه به بررسی‌ها و اعلام اتحادیه مشاوران املاک قیمت مسکن تا پایان سال ثابت خواهد بود، زیرا قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده و پیش بینی برای افزایش قیمت مسکن با توجه به رشد نرخ بنزین وجود ندارد. قیمت مسکن همزمان با آغاز سال آینده و اعلام شاخص تورم از سوی بانک مرکزی دست خوش تغییراتی خواهد شد و این موضوع ربطی به مسائل روز اقتصاد ندارد. در مجموع افزایش و جهش قیمت در امسال را نخواهیم داشت. محاسبات اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی نشان می‌دهد که تاثیر افزایش قیمت بنزین در تورم، در حدود ۴ واحد درصد در سال خواهد بود.  افزایش ۰.۴ درصدی قیمت در حدی نیست که بتوانیم از آن با عنوان رشد قیمت نام ببریم. به نظر نمی‌رسد روند تضعیف بازار مسکن که از ابتدای تابستان شروع شده و یک دوره رکودی را رقم زده در ماه‌های آتی تغییر کند و احتمالا چشم‌انداز بازار مسکن به سمت رکود بیشتر می‌شود. البته ناگفته نماند بسیاری افزایش ۲۲ درصدی معاملات مسکن شهر تهران در مهرماه ۹۸ نسبت به شهریور را نشان‌دهنده رکود می‌دانند اما نمی‌توان تغییر یک ماه را به کل بازار مسکن تعمیم داد و بازه‌های سه ماهه باید بررسی شود. در هر صورت با توجه به احتمال تورم یک تا چهار درصدی که افزایش قیمت بنزین در جامعه ایجاد می‌کند و همچنین رشد بیش از حد قیمت مسکن در سال گذشته و امسال به نظر نمی‌آید این تورم کم روی این بازار تاثیر خاصی بگذارد.