نشست پرآشوب ناتو

گروه جهان|

 دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، قرار است که برای حضور در نشست سران ناتو به لندن سفر کند. آن هم در شرایطی که بریتانیا درگیر رقابت‌های انتخابات زودهنگام است. این انتخابات و حمایت آشکار ترامپ از بوریس جانسون نخست‌وزیر حامی برگزیت بریتانیا باعث شده که سفر رییس‌جمهوری امریکا بیش از پیش زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار بگیرد.  

به‌گزارش سی‌ان‌ان، در آستانه نشست سران پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در لندن مقام‌های امریکایی اعلام کرده‌اند که دونالد ترامپ مشارکت ایالات متحده در بودجه این پیمان را کاهش داده است. مقام‌های دفاعی امریکا گفته‌اند، دولت ترامپ به‌دنبال کاهش مشارکتش به حدود 16درصد است که میزان مشارکت آن را به‌رغم داشتن اقتصادی بزرگ‌تر به سطح آلمان با 14.8درصد می‌رساند. واشنگتن‌تایمز نوشته، ترامپ در اجلاس ناتو متحدان اروپایی‌اش را تحت فشار قرار خواهد داد تا مبالغ بیشتری صرف بودجه دفاعی کنند.

امریکا پیش از این حدود 22درصد از بودجه مستقیم ناتو را تامین می‌کرد که هزینه‌های نگهداری مقر ناتو، سرمایه‌گذاری‌های امنیتی مشترک و برخی از عملیات نظامی ترکیبی را پوشش می‌داد. با توجه به اینکه بودجه مستقیم ناتو نسبتا اندک و حدود 2.5 میلیارد دلار است و از بودجه دفاعی ملی کشورهای عضو جدا بوده و ناتو توصیه کرده که این بودجه باید دو درصد از تولید ناخالص داخلی اعضایش باشد، کاستن مشارکت امریکا تا حد زیادی نمادین به شمار می‌رود.  

ترامپ مدت‌ها متحدان ناتو و به‌ویژه آلمان را به پرداخت نکردن دو درصد از تولید ناخالص داخلی‌شان به ناتو متهم کرده است. در حال حاضر تنها هشت مورد از 29 عضو ناتو به این تعهد عمل کرده‌اند و قرار است تمامی این اعضا تا سال 2024 این گام را بردارند. «ینس استولتنبرگ » دبیرکل ناتو، در آستانه برگزاری اجلاس ناتو جزییاتی را درباره افزایش چشمگیر در بودجه دفاعی این سازمان ارایه داده و گفته است که بودجه دفاعی این سازمان در بین متحدان اروپایی وکانادا افزایش ۴.۶درصدی را در سال ۲۰۱۹ داشته است که این رشد برای پنجمین سال متوالی رقم خورده است. استولتنبرگ همچنین گفته کشورهای عضو ناتو تا پایان ۲۰۲۰ در مقایسه با ۲۰۱۶ میلادی ۱۳۰ میلیارد دلار بیشتر صرف بودجه دفاعی کرده‌اند.

  تاثیر ترامپ  بر انتخابات بریتانیا

نشریه گاردین هم در گزارشی با اشاره به سفر ترامپ به لندن در آستانه انتخابات بریتانیا نوشته: این سفر قطعا خبرساز خواهد بود. با توجه به رقابت‌های انتخابات زودهنگام در بریتانیا و حمایت ترامپ از بوریس جانسون که خواستار اجرای هر چه سریع‌تر برگزیت است، توجه عرصه سیاسی بریتانیا در جریان اجلاس ناتو به‌شدت معطوف به ترامپ خواهد بود. هر چند که چنین اتفاقی اگر که بریتانیا در بحبوحه کمپین انتخابات سراسری خود قرار نداشت هم می‌افتاد اما در این برهه حساس و با توجه به نزدیک شدن موعد برگزاری این انتخابات، سفر رییس‌جمهور نامحبوب امریکا به لندن از دوشنبه تا چهارشنبه هفته جاری خبرسازتر و چشمگیرتر می‌شود. احزاب سیاسی رقیب به شکلی کاملا ملموس نگران هستند یا امیدوار که ترامپ در آخرین لحظات سفرش با موضع‌گیری درباره مسائل مربوط به کمپین انتخابات این کشور جنجال بیافریند..

حزب کارگر بریتانیا و دیگر احزاب مخالف در این کشور در محافل خصوصی اعتراف کرده‌اند که اگر ترامپ صحبتی در تایید ارزیابی‌های آنها درباره تاثیر هرگونه توافق دوجانبه حاصل شده در دوران پس از برگزیت بر نظام خدمات بهداشت‌ودرمان و قیمت داروها در بریتانیا صحبتی مطرح کند، هیجان‌زده خواهند شد. اگر چنین اتفاقی بیفتد کمپین انتخاباتی حزب کارگر که به مشکل برخورده، نیروی مضاعفی به دست می‌آورد. در عین حال اگر همزمان ترامپ تحریک شود تا به صورت تمام عیار از جانسون حمایت و علیه جرمی کوربین به عنوان تهدیدی علیه خواسته‌هایش صحبت کند، اوضاع حتی برای این حزب بهتر هم خواهد شد. گاردین نوشته: در حالت عادی می‌توان فرض کرد که این تاثیرات دلایل خوبی هستند برای آنکه ترامپ چنین کاری انجام ندهد اما شما هرگز نمی‌توانید کارهای رییس‌جمهور امریکا را پیش‌بینی کنید. استراتژیست‌های حزب محافظه‌کار مدت‌هاست این موضوع را مدنظر دارند که اجلاس ناتو در لندن و حضور ترامپ در آن می‌تواند موقعیتی بالقوه خطرناک را برای آنها به وجود بیاورد؛ از این رو از کاخ‌سفید خواسته‌اند که ترامپ در تایید یا رد کاندیداهای انتخابات جانب احتیاط را رعایت و مواضعی رسمی و کلی در پیش بگیرد. مسلما در چند روز آینده کمپین انتخاباتی در بریتانیا وارد مرحله حساسی خواهد شد اما در عین حال این خطر وجود دارد که در جریان اجلاس سران ناتو در لندن، مسائل مربوط به این ائتلاف مورد بی‌اعتنایی قرار گیرند. چنین اتفاقی هم ناخوشایند و هم مضحک خواهد بود؛ ناخوشایند به این خاطر که مسائل مهم پیش روی کشورهای همپیمان در این ائتلاف مسائلی دشوار، دارای فوریت و نیازمند حل‌وفصل هستند. مضحک به این خاطر که در انتخابات سراسری پیش رو در بریتانیا جایگاه جهانی کشور بیشتر از هر زمان در معرض خطر قرار داشته و امور مربوط به سیاست خارجی هم در این انتخابات بیش از هر زمان اهمیت پیدا کرده‌اند. سابقه تعهد بریتانیا به ناتو طولانی‌تر و گسترده‌تر از دیگر ۲۸ کشور هم‌پیمان دیگرش در این ائتلاف، البته به استثنای امریکا، است؛ ائتلافی که در روز چهارشنبه سرانش در منطقه واتفورد در حومه لندن گرد هم خواهند آمد. با این حال ناتو هم‌اکنون با چالش عدم‌اطمینان به تداوم تعهد ترامپ به این ائتلاف روبرو است. مصداق اخیر این غیرقابل اطمینان بودن ترامپ را می‌توان در دستور اخیر او به خروج نظامیان امریکایی از شمال سوریه به منظور اجازه به حمله ترکیه (یک عضو دیگر ائتلاف ناتو) در این منطقه مشاهده کرد. با این حال مساله غیرقابل اطمینان بودن تفکرات امریکا تنها منحصر به ترامپ نبوده و در گذشته نیز سابقه داشته است. روسای‌جمهور پیش از دونالد ترامپ یعنی جورج دبلیو. بوش و باراک اوباما نیز زمانی صبرشان را در قبال ائتلاف ناتو به ویژه در زمینه اشتراک بار مسوولیت‌ها از دست داده بودند. در حال حاضر لندن به‌دنبال تداوم نمایش معمول خود در قبال ناتو بوده اما امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه، به درستی شروع به چالش ایجاد کردن برای این ائتلاف کرده است. او در اظهارنظری جنجالی ناتو را دچار مرگ مغزی توصیف کرده و پیشنهاد تشکیل «ائتلاف‌های جدید و راه‌های جدید همکاری» برای مقابله با تهدید تروریسم از جمله در منطقه ساحل در آفریقا داده است. با این حال این مواضع باعث تشدید نگرانی در میان کشورهای شرق اروپا که روسیه و نه تروریسم را به عنوان تهدید اصلی پیش روی این ائتلاف می‌بینند شده است.

  تمرکز بر تحرکات روسیه و چین

گفته شده، سران ناتو در اجلاس سالانه خود در لندن مسائل مختلفی از جمله تحرکات روسیه، آینده کنترل تسلیحاتی و افزایش قدرت چین را بررسی خواهند کرد.

چین و روسیه به عنوان قدرت‌های غیرقابل انکار غیر‌عضو ناتو و تاثیر توان نظامی آنها بر تحولات منطقه‌ای و جهانی، همواره از مهم‌ترین دغدغه‌های ناتو بوده است. قدرت‌نمایی روسیه و تلاش این کشور به‌ویژه در سال‌های اخیر برای فروش سلاح پیشرفته به کشورهای مختلف، از جمله نگرانی‌های ناتو به شمار می‌رود؛ به‌ویژه اینکه روسیه اخیرا وارد فاز همکاری‌های قابل توجه با ترکیه از اعضای ناتو برای فروش انواع تسلیحات و تجهیزات نظامی پیشرفته از جمله فروش سامانه موشکی اس‌400 و جنگنده‌های اف‌35 به این کشور شده است.