رفع آلودگی هوای تهران نیازمند ۱۷ هزار میلیارد تومان است

گروه راه و شهرسازی|

معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با انتشار برنامه جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوا اعلام کرد که برای کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهر تهران باید ۱۷ هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفت. شهرداری تهران برنامه پیشنهادی خود برای کاهش آلودگی هوای تهران را منتشر کرده است، طبق برنامه‌ای که از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک ارایه شده، در صورت تزریق اعتبارات و همچنین همت مسوولان می‌توان، بخش قابل ملاحظه‌ای از آلودگی هوای تهران را طی ۴ سال کاهش داد.

بنابراین گزارش، برنامه کاهش آلودگی هوا با تاکید بر کاهش ذرات معلق ۲.۵ میکرون تنظیم شده است و از این رو، عمده تمرکز برنامه، در کاهش تولید ذرات اولیه از منابع و ذرات ثانویه ناشی از آلاینده‌های nox و voc است و این برنامه صرفا به منابع تولید آلایندگی در داخل مرزهای تهران می‌پردازد.

بر اساس این برنامه که متناسب با کاهش نشر آلاینده‌ها از منابع متحرک تنظیم شده است، پیش بینی می‌کند، با سرمایه‌گذاری عمومی بالغ بر ۱۷ هزار و ۴۲۲ میلیارد تومان طی ۴ سال می‌توان نشر آلاینده‌های ذرات معلق را به میزان ۵۵ درصد و سایر آلاینده‌های گازی را به میزان ۴۵ درصد کاهش داد که 4 هزار و 400 میلیارد تومان از منابع مالی آن باید در سال اول از سوی دولت تأمین شود و مابقی منابع مورد نیاز هم به صورت تسهیلات بانکی و آورده مالکان و بهره‌برداران در نظر گرفته شده است.

طبق مستندات برنامه جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوای تهران، سالانه بین ۴ تا ۵ هزار شهروند تهرانی جان خود را در مواجهه مستقیم با ذرات معلق هوای تهران از دست می‌دهند و صدمه اقتصادی آلودگی هوای تهران بالغ بر ۲.۶ میلیارد دلار در سال یعنی حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است.

در این برنامه عدم توسعه حمل و نقل عمومی پاک و ارزان، بارگذاری جمعیتی و وسایل نقلیه بیش از حد، کیفیت پایین خودروهای داخلی، عمر بالای ناوگان حمل و نقل، واقعی نبودن قیمت حامل‌های انرژی و نقض مقررات اجرایی از دلایل ساختاری آلودگی هوا تعیین شده است . همچنین کنترل و حذف آلودگی هوا از منبع، پرداخت هزینه تولید آلودگی از سوی منابع، تامین بودجه مورد نظر از بودجه‌های عمومی و تاکید بر توسعه حمل و نقل عمومی و ساختار انسان محور از سیاست‌های این برنامه جامع است.

به گزارش ایسنا، بر اساس مطالعات انجام شده، کلیه وسایل نقلیه فارغ از نوع آن، نقش ۷۰ درصدی در تولید ذرات معلق دارند که در این میان، وسایل گرمایش خانگی و تجاری در تولید ذرات معلق ۲ درصد، نیروگاه‌ها، پالایشگاه و صنایع ۲۷ درصد در تولید آلایندگی نقش دارند. این در حالی است که در گروه آلایندگی وسایل نقلیه، کامیون با ۲۳ درصد، اتوبوس‌های شرکت واحد ۱۲ درصد، سایر اتوبوس‌ها ۱۸ درصد، مینی بوس ۴ درصد و موتور سیکلت ۱۰ درصد در تولید ذرات معلق نقش دارند.

در این برنامه نوسازی و بهسازی اتوبوس‌های شهر تهران اعم از حمل و نقل عمومی و بخش خصوصی مورد توجه قرار گرفته است که بر این اساس عنوان شده که سهم اتوبوس‌های شرکت واحد در آلاینده‌های گازی برابر با یک درصد و دیگر ذرات ۱۲ درصد است. همچنین سهم سایر اتوبوس‌ها به صورت عمده از کل آلاینده‌های انتشاری گازی، برابر یک درصد است. در سال اول باید هزار دستگاه اتوبوس و سال دوم ۲ هزار دستگاه اتوبوس دیگر جایگزین شود و این در حالی است که طبق برنامه باید ۸ هزار و 200 دستگاه اتوبوس واحد و ۴ هزار و 800 دستگاه اتوبوس طبق این برنامه نوسازی و بهسازی شوند.

بر همین اساس، هزار و 584 میلیارد تومان بودجه عمومی برای کاهش حدود ۹ درصد انتشار ذرات معلق در حوزه جایگزینی اتوبوس‌های شرکت واحد نیاز است که در سال اول این اتوبوس‌ها باید از طریق ارایه یارانه و اسقاط خریداری شوند.

در بخش دیگر، این برنامه جامع، به اهمیت نصب فیلتر دوده تاکید شده و آمده است: قیمت متوسط هر دستگاه فیلتر دوده حدود ۱۰۰ میلیون تومان تخمین زده شده و هزینه اجرای برنامه ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که باید از طریق سهم عمومی پرداخت شود .در سال دوم نیز باید ۲۰۰ میلیارد تومان برای خرید فیلتر دوده هزینه شود که براین اساس با صرف ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه عمومی می‌توان شاهد کاهش انتشار ۳ درصدی ذرات معلق باشیم.

    شرط کاهش ۲۲ درصدی ذرات معلق

در ادامه این برنامه با تاکید بر نوسازی و بهسازی ناوگان کامیون آمده است که سهم این نوع وسیله نقلیه در تولید ذرات معلق حدود ۲۰ درصد است، اما می‌توان با جایگزینی و نصب فیلتر دوده این مساله را کاهش داد به گونه‌ای که در سال اول و دوم اجرای برنامه ۱۰ هزار کامیون جایگزین و در سال سوم و چهارم نیز ۲۰ هزار کامیون نوسازی خواهند شد که بر همین اساس با توجه به اینکه قیمت متوسط هر دستگاه کامیون ۶۵۰ میلیون تومان تخمین زده است، به نظر می‌رسد با صرف هزینه 6هزار و 210 میلیارد تومان برای نوسازی و بهسازی‌کامیون‌ها، شاهد کاهش ۲۲ درصدی ذرات معلق در شهر باشیم.

در بخش دیگری از این گزارش، با اشاره به سهم ۱۰ درصدی موتور سیکلت در تولید ذرات معلق آمده است که ۸۰۰ هزار موتورسیکلت بنزینی با برقی باید جایگزین شوند که در سال اول ۱۰۰ هزار، سال دوم ۲۰۰ هزار، سال سوم ۲۵۰ هزار و سال چهارم نیز ۲۵۰ هزار موتور نوسازی شود. این در حالی است که اگر متوسط قیمت هر دستگاه ۲۲ میلیون تومان در نظر گرفته شده باشد با صرف ۳۶۰۰ میلیارد تومان بودجه عمومی می‌توانیم شاهد کاهش انتشار ۱۰ درصدی ذرات معلق باشیم و این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که موتور‌سیکلت در تولید سایر آلاینده‌های گازی نقش ۱۸ درصدی دارد که با نوسازی این مشکل مرتفع می‌شود.

در مورد جایگزینی مینی بوس‌های فرسوده نیز شهرداری تهران معتقد است با اینکه مینی بوس‌ها سهم ۴ درصدی در تولید ذرات معلق دارند، اما می‌توان در سه سال برنامه جایگزینی مینی بوس‌های فرسوده را به اتمام رساند و اگر قیمت متوسط هر دستگاه مینی بوس را ۴۵۰ میلیون تومان در نظر بگیریم با صرف ۳ هزار و 15 میلیارد تومان می‌توان برای کاهش انتشار حدود ۲ درصد از ذرات معلق اقدام کرد.

براساس برنامه پیشنهادی شهرداری، باید ۳ میلیون دستگاه سواری فرسوده اسقاط شوند چرا که سهم کل این دستگاه‌ها از آلایندهای گازی منتشر شده برابر با ۳۹ درصد است که برهمین اساس می‌بایست در سال اول ۵۰ هزار دستگاه، سال دوم ۱۵۰ هزار دستگاه و سال سوم ۱۸۰ هزار دستگاه جایگزین شوند که با صرف ۴هزار و 294 میلیارد تومان از محل بودجه عمومی می‌توان شاهد کاهش انتشار ۲۵ درصد آلاینده‌های گازی باشیم.

در این برنامه جامع قید شده است که براساس بررسی‌های انجام شده، ‌۳۰ هزار دستگاه کاتالیست تاکسی باید تعویض شوند به مدت سه سال، ‌سالانه ۱۰ هزار دستگاه دیگر جایگزین کاتالیست‌های فرسوده تاکسی‌های شهر تهران شوند که با صرف ۳۰ میلیارد تومان از محل بودجه عمومی می‌توان ۲.۵ درصد از آلاینده‌های گازی را کاهش داد.