رونق جزئی تولید در میانه پاییز

تعادل |

شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ، برای آبان‌ماه 98 امسال 13/51 واحد محاسبه شد. این رقم نسبت به شامخ ماه قبل (مهرماه) 7/0 واحد معادل 38/1 درصد بهبود یافته، که نشان‌دهنده رونق جزئی در بخش صنعت است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، همین بهبود بسیار اندک نیز ناشی از دو زیرشاخص «سرعت تحویل سفارش و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» بوده است. به‌عبارت‌دیگر، با توجه به عدم‌تغییر چندان محسوس مقدار تولید، میزان سفارشات جدید و بدتر شدن موجودی مواد اولیه می‌توان گفت که سایه سنگین رکود همچنان بر بخش صنعت ادامه دارد. همچنین براساس این تحلیل، شاخص قیمت خرید مواد اولیه پس از ۶ ماه روند کاهشی، دوباره با افزایش 36 درصدی مواجه شده و خوش‌بینی فعالان اقتصادی به بهبود وضعیت تولید را کاهش داده است. داده‌های این تحلیل نیز نشان می‌دهد، میزان شاخص‌های «تولید، فروش، صادرات و موجودی مواد اولیه» در این ماه و همچنین درصد فعالان اقتصادی خوشبین به بهبود وضعیت تولید در ماه بعد (آذرماه؛ 71/59) نیز نسبت به ماه قبل (آبان‌ماه؛ 32/62) کاهش یافته است. در مجموع این ارزیابی بیانگر این است که فعالان اقتصادی در پاسخگویی به سوالات مربوط به شاخص شامخ آبان‌ماه، انتظارات تولید در آذرماه را مثبت ارزیابی کرده‌اند و وضعیت بخش صنعت در این شاخص بهبود داشته است.  

 جزییات این بررسی نشان می‌دهد، شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش (38/59) در آبان، بیشترین میزان شاخص و از آن‌سو، شاخص موجودی مواد اولیه خریداری شده (58/43) کمترین مقدار شاخص در بین 5 مولفه اصلی شامخ بوده است.   

   لاستیک و پلاستیک

عدد شامخ کل به دست آمده برای گروه لاستیک و پلاستیک در آبان ماه (53.3) حاکی از بهبود اندک وضعیت کلی این صنعت نسبت به ماه گذشته است. در این ماه میزان سفارشات جدید تغییری را نشان نمی‌دهد. (۵۰) و قیمت مواد اولیه اندکی افزاش یافته (54.3) و به دنبال آن موجودی انبار مواد اولیه کاهش یافته است (45.8) . این به معنای استفاده از موجودی انبار مواد اولیه و به تأخیر انداختن خریدهای جدید به دلیل افزایش بهای مواد اولیه است.

   فرآورده‌های نفت و گاز

شامخ کل صنایع فرآورده‌های نفت و گاز در آبان ماه نشان از بهبود اندک در وضعیت عمومی این صنعت دارد (57.8). شامخ کل این صنعت از آذرماه ۱۳۹۷ تا مهرماه ۱۳۹۸ همواره حاکی از بدتر شدن وضعیت این صنعت در هرماه نسبت به ماه گذشته خود بوده است. برخلاف این روند، در مهرماه ۹۸ شاهد تثبیت وضعیت این صنعت و در آبان بهبود اندکی در شامخ کل این صنعت را شاهد هستیم. میزان سفارشات جدید که طی ۷ ماه گذشته کمتر از ۵۰ بود در آبان ماه به 59.6 رسیده است که نشان می‌دهد بعد از یک دوره که هرماه نسبت به ماه قبل تنزل در سفارشات جدید داشته، شاهد افزایش در سطح سفارشات جدید بوده‌اند.

   نساجی

برای اولین‌بار در سال جاری، وضعیت صنعت نساجی در آبان‌ماه با عدد شامخ 55.94 توسط فعالان این صنعت رو به بهبود ارزیابی شده است. افزایش میزان سفارشات جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه (هر سه با عدد شامخ 59.38) و افزایش میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (با عدد شامخ 65.63) بیشترین تأثیر را در این ارزیابی مثبت داشته است. همین مساله موجب شده که علی‌رغم کاهش میزان تولید محصولات با عدد شامخ 40.63 نسبت به ماه قبل، انتظارات تولید در ماه آینده (با عدد شامخ 62.50) مثبت باشد. بخشی از افزایش میزان سفارشات جدید می‌تواند به دلیل کاهش قیمت محصولات نساجی (با عدد شامخ ۶۳/۴۰) علی‌رغم افزایش قیمت خرید مواد اولیه (با عدد شامخ 68.75) باشد که این علامت را به مصرف‌کننده می‌دهد که قبل از افزایش عن‌قریب قیمت محصولات تولیدی، از فرصت خرید موجود نهایت استفاده را ببرد.

   ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی

گزارش شامخ آبان‌ماه صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی حاکی از مشاهده بهبود در این صنعت است. مقدار تولید محصولات، میزان سفارشات جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی از مولفه‌هایی اثرگذار بر شامخ کل هستند که به نسبت مهرماه در شرایط بهبود گزارش شده‌اند و موجودی مواد اولیه نیز در این ماه بدون تغییر به نسبت ماه قبل عنوان شده است.‌ از دیگر نکات مثبت گزارش آبان ماه صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی می‌توان به افزایش بسیار اندک در میزان فروش محصولات این صنعت اشاره کرد.

   صنایع کانی غیرفلزی

شامخ کل به دست آمده برای گروه کانی‌های غیرفلزی در آبان ماه (53.8) حکایت از بهبود خفیف وضعیت کلی این صنعت نسبت به ماه قبل دارد. عدد به دست آمده برای قیمت مواد اولیه که بیشترین عدد در بین تمام گروه‌ها است (۷۵)، نشان‌دهنده این است که عمده پرسش‌شوندگان این صنایع به افزایش قیمت مواد اولیه اذعان داشته‌اند. باوجوداین افزایش در بهای مواد اولیه، قیمت محصولات تولیدشده این گروه بدون تغییر بوده (۵۰) و میزان تولید محصول نیز تقریبا وضعیتی با ثبات را نشان می‌دهد (52.5) . این امر با کاهش در موجودی انبار مواد اولیه (42.5) همراه است که حاکی از استفاده بیشتر از موجودی مواد اولیه برای تولید است که به دنبال افزایش بهای مواد اولیه رخ داده است. میزان مصرف حامل‌های انرژی در این صنعت در آبان ماه نسبت به مهرماه افزایش یافته (۶۰) و میزان سفارشات جدید نسبت به ماه گذشته تا حدودی کاهش نشان می‌دهد. (47.5) .

   صنایع فلزی

در گزارش آبان‌ماه، صنایع فلزی، شامخ کل مقداری بهبود یافته است. مقدار تولید محصولات و میزان سفارشات جدید از جمله مولفه‌های اثرگذار بر شامخ کل هستند که به نسبت ماه قبل بهبود یافته‌اند. موجودی مواد اولیه، موجودی محصول در انبار، میزان صادرات از جمله مولفه‌هایی هستند که همانند ماه قبل کاهشی عنوان شده‌اند. میزان فروش محصولات و انتظارات تولید در ماه آینده نیز به نسبت مهرماه تغییر محسوسی نکرده‌اند. ‌

   صنایع غذایی

در گزارش شامخ آبان ماه شرایط کلی صنایع غذایی به نسبت مهرماه بدتر ارزیابی شده است. کاهش مقدار تولید، کاهش سفارشات جدید و کاهش میزان فروش محصولات در آبان ماه به نسبت مهرماه موید بدتر شدن فضای کلی این صنعت در این ماه است. براساس گزارشات شامخ قیمت خرید مواد اولیه از ابتدای امسال همواره افزایشی بوده که سبب شده به‌صورت متقابل از ابتدای سال موجودی مواد اولیه در این صنعت کاهشی گزارش شود.

   صنایع شیمیایی

شامخ کلی این گروه نشان از ثبات وضعیت کلی این صنعت در آبانماه نسبت به ماه گذشته دارد (49.9) . میزان سفارشات جدید (47.5) و میزان تولید محصولات (46.7) در آبان ماه نسبت به ماه گذشته تنزل جزئی را نشان می‌دهد. با وجود کاهش قیمت محصولات در آبانماه نسبت به ماه گذشته (40.8) میزان فروش محصول کاهش یافته است. بر اساس آمار شامخ، از ابتدای تابستان قیمت محصولات این گروه در هرماه نسبت به ماه گذشته کاهش یافته درحالی که میزان فروش محصولات هیچ افزایشی نداشته است. این روند کاهشی قیمت به دنبال ۵ ماه افزایش پیاپی قیمت محصولات تولیدی این صنعت رخ داده است. احتمالا با تداوم کاهش بهای محصولات تقاضای آنها به تغییرات قیمت حساس شده و در ماه‌های آینده شاهد افزایش فروش محصولات این گروه باشیم.

   چوب کاغذ و مبلمان

وضعیت کلی صنایع چوب و مبلمان در آبان‌ماه با عدد شامخ 46.18 اندکی نسبت به ماه قبل نامساعد ارزیابی شده است. کاهش میزان سفارشات جدید، کاهش میزان موجودی مواد اولیه  و کاهش مقدار تولید محصولات در کنار عدم‌تغییر موجودی انبار و کاهش قیمت محصولات تولید شده، نشان‌دهنده رکود حاکم بر این صنعت است. در چنین شرایطی، افزایش قیمت خرید مواد اولیه   در کنار انتظارات تورمی ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی، سبب دامن زدن به رکود خواهد شد و مشخص نیست که چگونه انتظارات تولید در ماه آینده هم در مهرماه و هم در آبان‌ماه برخلاف واقعیت موجود و مثبت بوده است.

   وسایل نقلیه و قطعات وابسته

در آبان ۹۸ وضعیت صنعت وسایل نقلیه و قطعات وابسته به نسبت ماه قبل خود اندکی بدتر ارزیابی شده است. این امر در حالی رخ داده است فعالان این حوزه دید مثبتی به افزایش تولید خود در این ماه داشتند که سیگنال مثبتی به شرایط کلی این صنعت در آبان ماه داده بود. البته فعالان این حوزه میزان تولید خود در این ماه را اندکی افزایش داده‌اند، اما کاهش سفارشات جدید سبب کاهش فروش محصولات در این ماه و درنتیجه کاهش رقم کل شاخص شامخ این صنعت گردید.‌ موجودی مواد اولیه و قیمت خرید مواد اولیه در این ماه نیز همانند ماه‌های دیگر سال ۱۳۹۸ به نسبت ماه قبل به ترتیب کاهشی و افزایشی گزارش شده‌اند.

   پوشاک و چرم

وضعیت این صنعت در آبان‌ماه با عدد شامخ 59.42 بهتر از ماه قبل ارزیابی شده و افزایش مقدار تولید محصولات (با عدد شامخ 61.54)، افزایش میزان سفارشات جدید، افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش (هر دو با عدد شامخ 57.69) و بهبود میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (با عدد شامخ 69.23)، در موافقت با این بهبود قرار داشته است. بخش قابل‌توجهی از افزایش میزان تولید (علی‌رغم اذعان تولیدکنندگان به افزایش قیمت مواد اولیه) و افزایش میزان فروش محصولات، به دلیل افزایش تقاضای فصلی و تغییرات آب و هوایی است که تقاضای پوشش‌های گرم و زمستانی را افزایش داده است.