انتخاباتی برای رهایی از بنبست برگزیت
گروه جهان|
رایدهندگان بریتانیایی پنجشنبه (امروز) پای صندوقهای رای میروند تا برای سومین بار در پنج سال اخیر در انتخابات سراسری شرکت کنند. ناظران این انتخابات را مهمترین و تاثیرگذارترین انتخابات عمومی بریتانیا از دهه ۱۹۷۰ میلادی تاکنون میدانند.
والاستریت ژورنال نوشته: انتخابات روز پنجشنبه را میتوان با رفتن بریتانیاییها پای صندوقهای رأی در سال ۱۹۷۹ میلادی مقایسه کرد، انتخاباتی که در نهایت باعث به قدرت رسیدن مارگارت تاچر از حزب محافظهکار شد. حال ممکن است این انتخابات نیز مانند همان زمان باعث شود تا تحولاتی شکل بگیرد که ساختار بریتانیا را برای یک نسل تغییر دهد. انتخابات امروز نهتنها دولت بعدی را تعیین میکند بلکه ممکن است خط مشیهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بریتانیا را بهطور کلی تغییر دهد.
بنا براین گزارش، در انتخاباتی که مهمترین محور آن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) است، بوریس جانسون نخستوزیر فعلی، تلاش میکند تا مشروعیت دموکراتیک خود را پس از سه سال مانعآفرینی پارلمان بر سر راه اجرای نتیجه همهپرسی سال ۲۰۱۶ بار دیگر احیا کند. به همین دلیل جانسون از رأیدهندگان خواسته تا با دادن رأی به او، کسب یک پیروزی مطلق در پارلمان و هموار شدن مسیر اجرای توافق خروج از اتحادیه اروپا را آسان کنند.
اما نظرسنجیها چنین اطمینانی را به جانسون نمیدهند. گاردین چهارشنبه و تنها یک روز پیش از آغاز رایگیری از رقابت نزدیک محافظهکاران و حزب کارگر خبر داده و نوشته گرچه نظرسنجیها از پیشتازی محافظهکاران خبر میدهند اما اختلاف بسیار اندک است. ناظران با اشاره به رقابت نزدیک دو حزب سنتی بریتانیا، انتخابات پنجشنبه را غیرقابل پیشبینیترین انتخابات بریتانیا در چند دهه گذشته میدانند.
مهمترین وعده بوریس جانسون به شهروندان بریتانیایی، خروج سریع از اتحادیه اروپا است. در مقابل، جرمی کوربین انجام اصلاحات گسترده اجتماعی و ملیسازی در برخی بخشها در کنار امضای توافق تازه با اتحادیه اروپا یا لغو برگزیت را وعده داده است. بسیاری از تحلیلگران، شرایط را برای جانسون سخت میدانند؛ گذشته از ناتوانیهای پیشین او در کسب آرای نمایندگان در مجلس عوام، نوع رویکرد رهبران حزب محافظهکار باعث اختلاف شدید در داخل این حزب شده است. نمونه این شکاف در ظهور «حزب برگزیت» به رهبری «نایجل فاراژ» بود. حال جانسون این هراس را دارد که ممکن است موضوع برگزیت باعث شود تا سرنوشتی همچون دو نخستوزیر پیشین در انتظارش باشد.
علاوه بر این، احزاب لیبرال دموکرات، برگزیت، سبز و حزب ملی اسکاتلند هم در این انتخابات حضور محسوسی دارند. اگرچه برگزیت مهمترین موضوع مهم برای رایدهندگان بریتانیایی است اما مسائلی همچون خدمات درمانی، آموزش، مسکن، محیطزیست، مقابله با فقر و سطح مالیات از دیگر محورهای مورد توجه شهروندان هستند. مساله مهاجرت از جمله دیگر موضوعات انتخابات پیشرو است. بوریس جانسون متعهد شده که نظام مهاجرتی را تغییر دهد و یک سیستم مهاجرتی بر اساس امتیاز (نظیر مدل استرالیا) را جایگزین نظام فعلی کند. بوریس جانسون همچنین مدعی است که حزب کارگر مهاجرت بیرویه و بیحساب و کتاب را پیش خواهد گرفت. نشریه گاردین با اشاره به رقابتهای انتخاباتی احزاب نوشته: «هر چه به روز برگزاری انتخابات پارلمانی نزدیک میشویم مشکلات موجود بیشتر به چشم میخورند؛ مهمترین آنها هم رسیدگی به طبقه کارگر و جوان جامعه است. به عنوان نمونه تا بهحال موضوع مسکن از نگاه گروههای چپ و راست به صورت نمادین پیگیری میشد. اما انتخابات تازه میتواند نقطه عطفی در مسائل اجتماعی بریتانیا بهویژه در حوزه جوانان، طبقه کارگر و مسکن باشد. در سرتاسر جهان طرفداران اصلاحات و فعالان اجتماعی در حال ایجاد ساختارهای جایگزین و تغییر وضع موجود هستند. در این چارچوب در دوره بعد سیاستمداران باید رویکردی رادیکالی را در زمینه رفع چالشهای اجتماعی در پیش بگیرند و آن را محور اقدامات خود قرار دهند. این انتخابات نه تنها فرصتی برای مقابله با اضطراب گسترده جامعه و ناملایمات ساختار کنونی است بلکه جدیت در پرداختن به این مسائل میتواند مسیر پیروزی در انتخابات را هموار کند.»
بوریس جانسون که همانند سلفش ترزا می، اکثریت پارلمان را برای تصویب توافق برگزیت نداشت، هفتهها بهدنبال برگزاری انتخابات سراسری بود تا اینکه در نهایت و در آخرین روزهای اکتبر احزاب مخالف با برگزاری انتخابات موافقت کردند. از سال ۱۹۲۳میلادی و انتخاباتی که منجر به تشکیل نخستین دولت حزب کارگردر بریتانیا شد، این نخستینباری است که انتخابات سراسری بریتانیا دسامبر برگزار میشود. داوطلبان برای موفقیت در ۶۵۰ حوزه انتخابی رقابت میکنند و هر حزبی که ۳۲۶ کرسی یا بیشتر را به دست بیاورد دولت را تشکیل میدهد. اگر هیچیک از احزاب نتوانند اکثریت را به دست آورند، در آن صورت بریتانیا صاحب یک «پارلمان معلق» خواهد شد و برای تشکیل دولت احزاب باید با یکدیگر توافق کنند. در این صورت دو حزب با بیشتر باید ائتلاف کنند. احتمال دیگر تشکیل دولت اقلیت است، یعنی وقتی که بزرگترین حزب با کمک توافقی که میان احزاب مخالف فقط برای حل بنبست سیاسی ایجاد شده، کابینه را تشکیل میدهد. بهدلیل بنبست سیاسی بر سر برگزیت، اگر هم در پی انتخابات پنجشنبه دولت اقلیت تشکیل شود، دولتی ناپایدار خواهد بود. نشریه واشنگتنپست نوشته: «اگر حزب جانسون بتواند اکثریت کرسیها را کسب کند ادعای خود برای اجرای برگزیت را عملی میکند اما اگر او انتخابات را از دست بدهد احتمالا همهپرسی دوم برای بررسی خروج از اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد و بریتانیا هم سوسیالیستترین دولت خود از دهه ۱۹۷۰ تاکنون را تجربه میکند.»