فروغی رئیس‌الوزرا شد

۱۳۹۸/۰۹/۲۸ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۵۹۶۰۲
فروغی رئیس‌الوزرا شد

بیست و هشتم آذر 1304، رضاخان فرمان رئیس الوزرایی را به محمدعلی فروغی معروف به ذکاءالملک داد. کابینه فروغی تا 15 خرداد 1305 دوام یافت.

فروغی در به قدرت رسیدن رضاخان و تأسیس سلسله پهلوی نقش اساسی داشت. او در دو مقطع حساس سلسله پهلوی نقش اصلی داشت. او اولین نخست وزیر رضاشاه بود که در مراسم تاجگذاری، شنل آبی سلطنت را بر دوش او قرار داد. همچنین او آخرین نخست وزیر رضاشاه نیز بود که در لحظات ترس و دلهره «دیکتاتور» به فریاد او رسید و به خاطر «خدمات بزرگش» بقای سلطنت را در خاندان او  تضمین کرد و بالاخره به عنوان نخستین نخست وزیر پهلوی دوم، تاج شاهی را بر سر محمدرضا نهاد. تاجگذاری رضاشاه، انتخابات دوره ششم مجلس، قانون نظام اجباری و الغاء القاب و قانون ثبت در دوران نخست‌وزیری او انجام یا به تصویب رسید. فروغی در اثر دخالت‌های تیمورتاش وزیر دربار تاب مقاومت نیاورد و از شاه اجازه استعفا گرفت. شاه استعفای او را پذیرفت مشروط بر اینکه کاری در کابینه قبول کند. پس از مذاکرات لازم، قرار شد فروغی در کابینه بعدی وزیر جنگ باشد ولی کارهای وزارت جنگ را رضاشاه انجام بدهد. جانشین فروغی که پس از لغو القاب حسن مستوفی نام گرفته بود، فروغی را به عنوان وزیر جنگ معرفی کرد. پس از چندی فروغی به اتفاق دو فرزند خود (جواد و محسن) از راه روسیه عازم اروپا شد تا ترتیب تحصیل فرزندان خود را تحت نظر علامه محمد قزوینی در پاریس بدهد. برخی از مورخین درباره این مسافرت مطالب خلاف واقعی عنوان کرده و متذکر شده‌اند که انگیزه فروغی در این مسافرت صرفاً برای ملاقات با سلطان احمدشاه و اخذ استعفانامه از وی و پرداخت مبلغی حدود هفت میلیون تومان بوده است در حالی که فروغی در تمام عمر نسبت به این مطلب معترض بود و قویاً آن را تکذیب می‌کرد و می‌گفت اصولاً در پاریس بین او و احمدشاه ملاقاتی صورت نگرفته است.

فروغی آخرین نخست وزیر رضاخان نیز بود و پس از تضمین ادامه سلطنت در خاندان پهلوی، نخستین نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی نیز بود و سپس وزیر دربار او شد.