برخی صنایع در محدوده اشباع خرید
گروه بورس|محمد امین خدابخش|
در خلال معاملات روز دوشنبه رشد پر قدرت قیمت‌ها در بازار سهام تداوم یافت و به موجب این پیشروی یک مقاومت مهم دیگر در شاخص کل بورس تهران شکسته شد. در این روز افزایش 5 هزار و 817 واحدی نماگر اصلی بازار سرمایه، این شاخص را به میانه کانال 375 هزار واحدی رساند. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران نموداری بازار از سطح 374 هزار واحدی شاخص کل بورس به عنوان مقاومتی مهم یاد کرده بودند.
بر اساس آنچه بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه بر آن اتفاق نظر دارند، در روزهای جاری مهم‌ترین دلیلی که توانسته به سنگینی جریان تقاضا در اغلب نماهای بورسی و فرابورسی بیفزاید، هجوم شتابان نقدینگی به چرخه معاملات بازار سهام است که در سایه رخوت معاملات در بازارهای موازی رخ داده است. چنین امری سبب شده تا سهولت معاملات در بازار سرمایه و افت ریسک‌های انتظاری این بازار را به مقصدی قابل اعتماد برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی تبدیل کند که حاضر هستند در نبود نرخ بازده بالاتر در بازارهای موازی به خطرپذیری در بورس بپردازند.
با توجه به آمار معاملاتی به ثبت رسیده در یک روز اخیر، داد وستدهای روز دوشنبه در حالی خاتمه یافته است که با احتساب قیمت ارز در صرافی‌های دولتی، بورس هزار و 368 هزار و 903 میلیارد تومانی تهران ارزشی بیش از 105 میلیارد دلار امریکا یافته است. مقایسه این رقم با 107 میلیارد دلار به ثبت رسیده در تاریخ 13 مهرماه حکایت از آن دارد که بخش مهمی از عوامل رشد قیمت‌ها در یک ماه و نیم اخیر به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کاهش ارزش ریال معطوف بوده است.
خانه‌ای روی آب
در بررسی دلایل رشد یک ماه و نیم اخیر نماگرهای بورس و فرابورس اگرچه قیمت دلار نقش مهمی بازی کرده اما باید این نکته را نیز به خاطر داشت که در حال حاضر با ثبات نسبی قیمت ارز در هفته‌های اخیر حالا آنچه بر موتور محرک بازار سهام تبدیل شده است، خوشبینی دسته‌جمعی اغلب سرمایه‌گذاران به تداوم صعود است. به عبارتی دیگر امروز فعالان بازار سهام در شرایطی اقدام به سهامداری می‌کنند که در بخش مهمی از داد و ستدهای بازار تنها رشد است که رشد می‌آورد نه چیز دیگر. همین امر سبب شده تا در روزهای گذشته بسیاری از تحلیلگران در خصوص خطر حبابی شدن در نمادهای کوچک و آن دسته که شناوری کمتری دارند، هشدار دهند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که سوداگری بخشی از سرمایه‌گذاران روی این نمادها موجب شده تا برخی دیگر از نمادهای بازار که عمدتا نیز حجم بزرگی از بازار را به خود اختصاص می‌دهند، ارزنده باقی بمانند. همان‌طور که در گزارش پیشین نیز به آن اشاره شد نمادهای فولادی، شیمیایی، فلزی و برخی از نمادهای متعلق به شرکت‌های سرمایه‌گذاری در زمره این گروه قرار دارند.
با در نظر گرفتن مجموع این عوامل و توجه به این نکته که قیمت بسیاری از نمادها حالا فاصله زیادی از کف‌های قیمتی گرفته است، به نظر می‌آید که باید توجه بیشتری به روی نمودارهای قیمتی داشت. به همین منظور «تعادل» ضمن گفت‌وگو با بهزاد صمدی تغییرات روزهای اخیر در بازار سرمایه را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد.
این کارشناس بازار سرمایه در ابتدا با اشاره به رشد نقدینگی در روند معاملات بازار سهام گفت: بررسی ارزش معاملات در ادوار مختلف ریاست‌جمهوری حکایت از رشد ارزش معاملات که ناشی از تورم است، دارد. به نظر می‌آید که سیاست‌ها و عوامل موثر بر اقتصاد در دور دوم تمام روسای جمهور به نحوی بوده که به رشد قیمت‌ها در بازار سهام منتهی شده و به همین منظور در طول مدت یاد شده شاهد رشد معنا‌دارتر ارزش معاملات بازار بوده‌ایم.
وی در ادامه به ارزش اسمی معاملات پرداخت و افزود: اگر نمودار شاخص کل را از سال 72 در مقیاس لگاریتمی بررسی کنیم، می‌بینیم که با هر افزایش در قیمت ارز ارزش معاملات نیز رشد قابل توجه داشته است. این روند تا جایی ادامه یافته که ارزش معاملات حالا رکوردی برابر با 4 هزار و 227 میلیارد تومان دارد. این در حالی است که در دور اول سکانداری قوه مجریه توسط حسن روحانی ارزش معاملات 122 میلیارد تومان بوده است. اگر نگاهی به دوره احمدی‌نژاد بیندازیم در پایان ریاست‌جمهوری وی ارزش معاملات در شرایطی 227 میلیارد تومان بوده است در آغاز ریاست وی ارزش معاملات از 16 میلیارد تومان فراتر نمی‌رفته است. توجه به این اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که هجوم نقدینگی به بازار پس از هر جهش ارزی امری با سابقه است. روند سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این الگو تا پایان دور دوم ریاست‌جمهوری تداوم می‌یابد.
در بلندمدت خوب و در کوتاه‌مدت مشکوک
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به ورود شاخص کل به یک کانال جدید اشاره کرد و افزود: بر اساس آنچه گفته شد بازار همچنان پتانسیل رشد بلندمدت دارد. مضاف بر آنکه از بعد تکنیکالی شکست مقاومت شاخص کل در سطح 297 هزار واحد مسیر جدیدی را پیش روی بازار گشوده است. خروج از کانال قبلی و ورود به این کانال جدید می‌تواند بازار را تا 420 یا حتی 450 هزار واحد رشد دهد.
صمدی با اشاره به سابقه P/E TTM (نسبت قیمت به سود در 12 ماه گذشته) در بازار سهام گفت: اگر به تفکیک بازار بررسی کنیم، P/E TTM فرابورس در 9 مهرماه 97 12.24 بوده که در حال حاضر این رقم در سطح 12.09 قرار دارد. از طرفی P/E TTM بورس در حال حاضر 7.6 است. باید توجه داشت که این نسبت در مهرماه سال گذشته بیش از 10 واحد بوده است. این ارقام حکایت از آن دارد که بازار با توجه به سابقه قبلی خود همچنان از پتانسیل رشد بیشتر نیز برخوردار است چرا که مخصوصا در بازار بورس نسبت قیمت به سود در 12 ماه گذشته در سطح خیلی کمتری قرار دارد.
بهزاد صمدی در ادامه با مورد توجه قرار دادن اندیکاتورهای تکنیکی افزود: اگرچه وضعیت گفته شده خوب به نظر می‌رسد با این حال وضعیت نوسان نماها در بسیاری از صنایع به محدوده اشباع خرید رسیده است. همین امر می‌تواند گواهی بر احتمال اصلاح مجدد قیمت‌ها در آینده نزدیک باشد؛ عاملی که ممکن است به افت مقطعی شاخص نیز منجر شود.
وی ادامه داد: در بسیاری از صنایع شاهد شکل گرفتن زمینه‌های بروز واگرایی منفی هستیم که این امر به منزله تقویت احتمال کاهش قیمت در این گروه‌ها است. از این رو بازار باید به ریسکی که برای تداوم معاملات در گروه‌ها متحمل می‌شود توجه ویژه‌ای داشته باشد.
دو محرک مثبت پیش روی بازار
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: اما از اعداد و ارقام که بگذریم دو عامل وجود دارد که در ماه‌های پیش‌رو می‌تواند تاثیر بسزایی بر روند معاملات داشته باشد. نخستین عامل گزارش‌های 9 ماهه است که انتظار می‌رود به تبع وضعیت عملکردی خوب بیشتر شرکت‌ها در جهت تقویت معاملات باشد. دومین عامل خبر تصویب آیین نامه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌هاست که گفته می‌شود محدودیت زمانی ندارد. همین امر می‌تواند به عاملی مناسب برای رشد شرکت‌های نیازمند به اصلاح ساختار مالی بدل شود. دیگر عاملی که در سال‌های گذشته به‌طور سنتی جریان معاملات را تقویت کرده، انتخابات مجلس شورای اسلامی است که زمان برگزاری آن اسفندماه سال جاری خواهد بود.
بی‌شباهت به سال 92
صمدی با اشاره به تجربه سال 92 افزود: در سال یاد شده عامل مهمی که به تضعیف قیمت‌ها در بورس و فرابورس منتهی شد، افت قیمت در بازارهای جهانی بود که بر سود بسیاری از شرکت‌ها اثر منفی داشت. این در حالی است که در شرایط فعلی با فروکش کردن آتش جنگ تعرفه‌ای چشم‌انداز بهای کالاها در بازار جهانی مثبت است.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: با توجه به رشد قدرتمند قیمت‌ها طی ماه‌های اخیر لازم است که اهالی بازار سهام به‌خصوص آنهایی که از تجربه کمتری نسبت به سایرین برخوردارند بیشتر در جهت آموزش خود فعالیت کنند و بینش بهتری نسبت به نقاط احتمالی ورود و خروج پیدا کنند.
