بازار نفت منتظر تأثیرات اجرای توافق جدید اوپک پلاس
گروه انرژی|
با آغاز سال نو میلادی، توافق سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش برای تعمیق در کاهش تولید نفت به منظور جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت‌ها وارد مرحله اجرایی خود شد. اعضای اوپک پلاس در حاشیه صد و هفتاد و هفتمین نشست سازمان اوپک که در ماه دسامبر ۲۰۱۹ برگزار شد، تصمیم گرفتند که تولید خود را ۵۰۳ هزار بشکه بیشتر از توافق یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه‌ای نشست ۱۷۵ کاهش دهند که این تصمیم با آغاز سال نو وارد فاز اجرایی شد. تلاش اوپک و متحدانش برای محدودیت عرضه و تقویت بازارهای جهانی در سال ۲۰۱۹، قیمت نفت برنت را با وجود سیل عرضه نفت شیل امریکا ۲۳ درصد بالا برد. اکنون با وجود آنکه افزایش نگرانی‌ها درباره شروع جنگی تازه در خاورمیانه به دلیل به شهادت رسیدن سپهبد قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران به دست امریکا، قیمت نفت را در بازار جهانی حدود 4 درصد بالا برد، شروع فاز اجرایی کاهش تولید مورد توافق اوپک و متحدان از روز اول ژانویه می‌تواند به عنوان عامل عینی بازار سبب شود که قیمت‌های بالاتر نفت در محدوده 69 دلار حفظ شود یا به بالای 70 دلار در هر بشکه برسد. بلومبرگ گزارش داد که نظرسنجی از مسوولان، داده‌های کشتیرانی و برآورد مشاوران نشان می‌دهد که تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی با ۹۰ هزار بشکه کاهش به ۲۹ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه در روز رسید. به گزارش ایسنا، این نظرسنجی نشان داد عربستان سعودی که بزرگ‌ترین عضو اوپک است، در هدف تولید جدید خود پیشرفت کرده و تولیدش به ۹ میلیون و 830 هزار بشکه در روز رسیده که که بیش از دو برابر سهمی است که در توافق کاهش تولید سال گذشته به گردن گرفته بود. عربستان سعودی در مسیر کاهش تولید خود به ۹ میلیون و 700 هزار بشکه در روز قدم برمی‌دارد.
به گزارش شانا، امارات نیز تولید خود را بیش از رقم تعیین‌شده کاهش داد و به ۳ میلیون و ۴۰ هزار بشکه در روز رساند. از میان کشورهایی که در سال 2019 به تعهد خود مبنی بر کاهش تولید نفت پایبند نبودند، عراق تلاش کرد نشان دهد به تعهداتش عمل می‌کند و تولیدش را به میزان ۶۰ هزار بشکه در روز در دسامبر کاهش داد و ۴ میلیون و 650 هزار بشکه در روز نفت تولید کرد. با این حال این کشور تولیدش را باید ۱۸۰ هزار بشکه در روز دیگر کاهش دهد تا به هدف تولید ۲۰۲۰ دست پیدا کند. نیجریه نیز که متعهد شده بود به تعهداتش تحت توافق کاهش تولید اوپک پایبند خواهد بود، تولیدش را در دسامبر ۳۰ هزار بشکه در روز کاهش داد اما تولیدش همچنان اندکی بالاتر از سقف تولید ۲۰۱۹ مانده است.
روسیه، سومین عضو بدعهد اوپک پلاس اما همچنان به رویه تولید بیشتر از سفق تعهد خود ادامه می‌دهد. طبق آمارهای اولیه وزارت انرژی روسیه، تولید نفت و میعانات گازی این کشور در سال ۲۰۱۹ میلادی با وجود توافق با اوپک برای کاهش عرضه نفت، به بالاترین حد پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق رسید. به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، محاسبات این شبکه نشان داد تولید نفت روسیه در ۹ ماه از ۱۲ ماه سال ۲۰۱۹ میلادی فراتر از سهمیه خود در توافق با سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) و متحدانش بوده است.
مجموع تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۹ میلادی ۵۶۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تن بود که ۰.۸ درصد نسبت به سال پیش از آن بالاتر بود. این رقم معادل ۱۱ میلیون و ۲۵۰ بشکه در روز است. طبق آمار شرکت بی‌پی، اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۹۸۷ میلادی ۱۱ میلیون و ۴۱۸ هزار بشکه نفت در روز نفت تولید می‌کرد.
روسیه در نشست ماه دسامبر اوپک پلاس، به عنوان رهبر کشورهای غیر عضو اوپک شرکت‌کننده در توافق کاهش تولید به دنبال اتخاذ تصمیمی مبنی بر کنار گذاشته شدن میعانات گازی و مایعات گازی از محاسبه تولید نفت خام کشورهای غیرعضو اوپک به مانند اعضای اوپک بود، زیرا بر خلاف اعضای اوپک، حدود 225 تا 230 هزار بشکه در روز از تولید میعانات گازی و مایعات گازی این کشور در حجم تولید نفت خام آن محاسبه می‌شد. در نهایت کنار گذاشته شدن میعانات گازی و مایعات گازی از محاسبه تولید نفت خام کشورهای غیرعضو اوپک به مانند اعضای اوپک مورد توافق اعضا قرار گرفت، اما این تصمیم اوپک پلاس هم باعث نشد که روسیه به تعهد خود به توافق اوپک پلاس پایبند بماند و کمتر از سقف تعیین شده نفت تولید کند.
خانه‌تکانی در حوزه ریاست اوپک
بر اساس تصمیم جدید اوپک مانوئل کودو، وزیر نفت ونزوئلا که رییس دوره‌ای اجلاس اوپک را در سال ۲۰۱۹ بر مبنای حروف الفبا برعهده داشته است، و از اول ژانویه ۲۰۲۰ جایش را به محمد ارکاب، وزیر انرژی و معادن الجزایر داد. وزیرنفت آنگولا نیز نائب رییس دوره‌ای اوپک شد.
همچنین ریاست هیات عامل اوپک را هم نماینده گابن در هیات عامل عهده‌دار شد و حسین کاظم پوراردبیلی، نماینده ایران در هیات عامل اوپک به عنوان نائب رییس کار خود را آغاز کرد. به گزارش ایسنا، هیات عامل رکن اجرایی اوپک است و عمده وظایف آن هدایت اداره امور سازمان و اجرای تصمیم‌های کنفرانس، بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد گزارش‌های ارایه شده از سوی دبیرکل، ارایه گزارش‌ها و توصیه‌ها به کنفرانس در خصوص امور سازمان، تنظیم بودجه سازمان برای هر سال تقویمی و تقدیم آن به کنفرانس جهت تصویب و اقداماتی از این دست است.
از دیگر تصمیم‌های اوپک در نشست اخیر، موافقت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک با منابع ثانویه به عنوان مرجع اعلام تولید نفت بود. برخی از اعضا پیش از نشست ۱۷۷ اوپک عنوان کردند که منابع ثانویه را به عنوان مرجع اعلام آمار تولید نفت قبول ندارند و بهتر است آمار تولید نفت هر کشور از سوی وزارت نفت و انرژی همان کشور اعلام شود، اما در نهایت بر همان منابع ثانویه به عنوان مرجع توافق شد.
همچنین شانا گزارش داد که تعداد اعضای اوپک با آغاز سال ۲۰۲۰ به ۱۳ کشور کاهش یافت، اما این خبرگزاری ننوشت که کدام کشور از ابتدای ژانویه از اوپک جدا شده است. گزینه اصلی عضو جدا شده کشور اکوادور، یکی از تولیدکنندگان کوچک اوپک است که وزیر انرژی‌اش سال گذشته اعلام کرد به دلیل مشکلات مالی قصد دارد این کشور را از روز نخست ماه ژانویه سال 2020 از اوپک خارج کند. اما پس از آنکه اوضاع اعتراضات داخلی در اکوادور فروکش کرد و مشخص شد که خروج اکوادور از اوپک، برای این کشور به قدری سودمند نیست که بتواند پاسخگوی مطالبات اقتصادی معترضان باشد، شک و تردیدهایی درباره این تصمیم مطرح شد. بررسی «تعادل» نشان داد که نام اکوادور هنوز از لیست اعضای سازمان اوپک در سایت این سازمان حذف نشده است.
