مخاطرات ورود مستقیم مردم به بورس و راهکارهای جایگزین
احسان عسگری| کارشناس بازار سرمایه|
سال 1398 یکی از درخشان‌ترین سال‌های بازار سرمایه در سالیان اخیر بوده به‌طوری که شاخص کل بورس از ابتدای سال تاکنون بیش از 130 درصد رشد را به ثبت رسانده در حالی که سهم بازار سرمایه در سال 1397 در مقایسه با سایر بازارهای موازی بسیار ناچیز بود و با وجود جهش ارزی و تورمی، شرکت‌ها پس از رشد موقتی تا پایان بهمن ماه همچنان کم تقاضا بودند و ارزش معاملات به سختی به مرز 500 میلیارد تومان در روز می‌رسید، اما سیاست‌های بانک مرکزی در سال جاری در محدود کردن خرید و فروش ارز در بازارهای غیررسمی و الزام بانک‌ها به رعایت پرداخت نرخ سود معقول توانست مسیر را برای ورود سرمایه‌ها به بازار سرمایه هموار سازد و هم‌اکنون شاهد رشد ارزش معاملات به بیش از 3 هزار میلیارد تومان در روز هستیم.
موضوعی که در حال حاضر ذهن ناظران و فعالان حرفه‌ای بازار سرمایه را به خود مشغول کرده است، شدت ورود نقدینگی سرگردان به بازار سرمایه است که اکثراً از سوی عامه مردم بوده و به‌طور مستقیم در سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده سرمایه‌گذاری می‌شود. موضوع ورود نقدینگی از بازارهای غیرمولد و تورم‌زا به بازار سرمایه به عنوان بخش مولد اقتصاد کشور و محل تامین مالی بهترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در کسب و کارهای متنوع بسیار مسرت‌بخش است ولی بخش نگران‌کننده آن ورود مستقیم سرمایه‌ها به سهام شرکت‌ها از سوی افرادی است که تحلیل‌های مالی و اقتصادی کافی و سطح دانش سرمایه‌گذاری نداشته و عموما با تکیه بر شایعات اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
افراد تازه وارد که عموما با عرضه‌های عمومی اولیه به بازار سرمایه جذب شده‌اند، سوار بر شایعات و بدون دانش مالی و آگاهی از وضعیت و عملکرد شرکت‌ها و توجه کافی به فاکتورهای بنیادی، با هدف دستیابی به بازدهی بالاتر از سایر بازارهای موازی، نقدینگی خود را وارد بازار سهام می‌کنند و از این‌رو در شرایط مختلف بازار سهام که برای فعالان حرفه‌ای آن کاملا طبیعی به نظر می‌رسد، در خرید و فروش‌های خود دچار رفتارهای هیجانی می‌شوند که نه تنها سودی عایدشان نمی‌شود، بلکه در میان مدت و بلندمدت بخشی از سرمایه خود را نیز بر اثر هیجانات از دست خواهند داد. بنابراین کنترل این شرایط نیازمند برنامه‌ریزی جامع از سوی متولیان بازار سرمایه و نهادهای مالی فعال در آن است. شناسایی نیازهای آموزشی به صورت کاملا کاربردی به سرمایه‌گذاران در اولویت است. اگر چه این موضوع می‌تواند زمانبر باشد ولی در بلندمدت منافع متعددی را برای بازار سرمایه به ارمغان می‌آورد. استفاده از خدمات نهادهای مالی حرفه‌ای بازار سرمایه از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها گزینه‌های بسیار مناسب برای تازه‌واردان به بازار سهام و حتی افراد خبره‌ای است که وقت چندانی برای رصد دایمی گزارشات شرکت‌ها و روند بازارهای مالی در اختیار ندارند. لذا به علاقه‌مندان به حضور در بازار سهام با هر سطح از منابع مالی اکیدا توصیه می‌کنیم با سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در طیف وسیعی از ریسک و بازدهی در بازار سرمایه وجود دارند، خود را از نوسانات بازارهای مالی تا حد زیادی مصون نمایند و این کار را به متخصصان و حرفه‌ای‌های آن بسپارند.
