فصل حساسیت‌زدایی از اقتصاد
فراز جبلی|
مشاور سردبیر|
هفته اول بهمن ماه موعد تصویب لوایح مالی ایران بود. جو سنگینی که در کشور به دلیل وقایع تلخ دی ماه حاکم بود باعث شد که این مساله به دست فراموشی سپرده شود و مساله «اف‌ای‌تی‌اف» مسکوت باقی بماند. موضوع «سی‌اف‌تی» و پالرمو برای ماه‌ها بحث داغی میان دو جریان سیاسی اصلی کشور بود. دولت که می‌دانست برای ادامه فعالیت‌های بین‌المللی به تصویب لوایح مالی نیاز دارد فشار زیادی برای تصویب این لوایح گذاشت. این فشار صرفا از طریق مجلس و مذاکرات رسمی میان نهادهای دولتی و حاکمیتی نبود بلکه موج رسانه‌ای گسترده‌ای برای این موضوع طراحی شد. مصاحبه‌های گوناگونی از مقامات دولتی و کارشناسان در خصوص اهمیت تصویب «اف‌ای‌تی‌اف» صورت گرفت. در مقابل چهره‌های مخالف دولت نیز استدلال می‌کردند که تصویب لوایح مالی مشکلات بیشتری برای کشور ایجاد می‌کند و به نوعی خیانت است. بحث به قدری بالا گرفت که در سطح مردم عادی هم همگان از مساله آگاه شدند. حتی تریبون نماز جمعه هم محل این منازعات بود و در این خصوص بحث شد. امروز شرایط اقتصادی- بین‌المللی کشور نسبت به آغاز بحث تفاوت جدی پیدا کرده است. اولین تفاوت در رفتار خصمانه دولت‌های مختلف علیه ایران است. دیگر مساله در حد توییت و سخنرانی نیست بلکه شاهد طیف گسترده‌ای از اقدامات علیه ایران هستیم. طبیعتا ورود ایران به لیست سیاه فرصت مغتنمی برای بیگانگان است که از آن نخواهند گذشت. تفاوت دوم در مساله شدت گرفتن تحریم است. روزی که این بحث برای اولین‌بار مطرح می‌شد اصولا کشور در چنین فشار تحریمی نبود و فشار بین‌المللی به ایران بی‌سابقه است. در ابتدای راه بحث بر سر این بود که تصویب این لوایح برای تجار مفید است اما امروز می‌گوییم اگر این لوایح تصویب شود آیا اصولا مسیری برای تجارت مستقیم باقی مانده است؟ اما موضوع مهم‌تری در میان این دعواهای داخلی مغفول واقع شده است و آن مشکل اثر روانی ورود ایران به لیست سیاه است. هرچند امید این است که فرصت برای ایران تمدید شود اما به نظر نمی‌رسد فرصت مجددی وجود داشته باشد و احتمالا امریکا تمام تلاشش را برای سخت‌تر شدن مسیر ایران به کار خواهد بست. در چنین شرایطی طبیعتا باید جامعه را آماده کرد که تحریم‌ها به قدری پیشرفت کرده است که حتی در صورت ورود ایران به لیست سیاه اثر آن چندان دیده نخواهد شد. خطر بروز شوک روانی به جامعه بسیار بیشتر از مساله گسترش تحریم‌ها ناشی از عدم تصویب لوایح مالی است. مثال واضح درباره این موضوع بیماری است که در زمان سلامتی به وی توصیه‌های بهداشتی می‌شود اما وقتی به بیماری جدی دچار شده دیگر موضوع توصیه‌های بهداشتی برای سالم ماندن چندان دارای اهمیت نیست. در ماه‌های گذشته به ویژه هفته‌های اخیر بحث به قدری داغ شده بود که این خطر وجود دارد فردای ورود ایران به لیست سیاه شاهد شوک به اقتصاد باشیم و در بهترین حالت با هزینه سنگین بازارهای ارزی و بازار سرمایه کنترل می‌شود. وقتی صحبت از اتحاد برای گذر از بحران می‌کنیم به این معنی است که دیگر مساله جناحی در خصوص «اف‌ای‌تی‌اف» را کنار بگذاریم و هرچند مدت‌ها برای تصویب لوایح جنگیدیم اما امروز برای حساسیت‌زدایی از جامعه بپذیریم که در پایان بهمن قرار نیست اتفاق چندان مهمی رخ دهد.
