کرونا و بحران مسوولیت‌پذیری رهبری چین
گروه جهان| آیت وکیلیان|
شیوع ویروس کرونا در حال حاضر موجب کشته شدن 492 نفر در سراسر جهان شده که اکثر آنها در چین هستند و بیش از 24 هزار و 500نفر را در 25 کشور جهان آلوده کرده است. در این میان ظاهر نشدن چند روزه شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین، در انظار عمومی پرسش‌هایی را درباره نقش رهبری او در چنین شرایط حساسی ایجاد کرده است.
سی‌ان‌ان در گزارشی به شرایط و اقدامات عملی که چین در قبال این بحران به وجود آورده، اشاره کرده و نوشته: عملکرد داخلی حزب کمونیست چین (CCP) به مثابه یک جعبه سیاه است، اما برخی از تئوری‌ها وجود دارد که منطقی به نظر می‌رسند. مهم‌ترین اتفاق موجود این است که «شی جین‌پینگ» با عقب‌نشینی خود درصدد است تا مقامات دیگر را (در وضعیت موجود) مقصر بداند. حتی اگر دولت چین کنترل خود را در این شرایط حفظ کند و در اتخاذ این رویکرد موفق نشان دهد، وضعیت کنونی بدبختی‌های بزرگی در زمینه اقتصادی و اجتماعی برای چین به بار آورده است و ظهور این بحران اجتناب‌ناپذیر است. شی قدرتمندترین رهبر چین از زمان مائو است، اما با اتخاذ روش «کنترل متمرکز» در شیوه حکمرانی‌اش آسیب‌پذیر شده است؛ به‌دلیل اینکه قدرت مطلق مسوولیت مطلق را با خود به همراه دارد. مقامات شهر «ووهان» (شهری که زادگاه شیوع ویروس کرونا بوده) نماد افراد سقوط کرده محسوب می‌شود و بسیاری از آنها قبلاً استعفا داده‌اند. اما با گسترش ویروس (کرونا) در سراسر چین و جهان، استعفای مقامات محلی (ووهان) نمی‌تواند برای فرونشاندن خشم مردم کافی باشد.
یکی از چهره‌هایی که در حال حاضر از این شرایط احساس عصبی شدن به او دست داده، «لی که چیانگ» نخست‌وزیر چین، است. اکثر تحلیلگران معتقدند که «لی» در سال‌های اخیر عمدتا توسط «شی» کنار گذاشته شده است و مسوولیت‌های زیادی را از او گرفته و عملا سکاندار مسوولیت‌هایی است که جنبه تشریفاتی دارد. با این وجود لی در بحران کرونا تحت فشار قرار گرفته و در مقام شخصیت کشوری باید پاسخگوی این بحران باشد. بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا موجب شده که از ووهان دیدار و ملاقات‌هایی داشته باشد.
رسانه‌های اجتماعی چین از زمان بازگشت از شهر زلزله‌زده، حدس و گمان‌ها را به این سمت و سو برده‌اند که آیا لی تحت قرنطینه قرار گرفته یا خیر. اگر این نظریه درست باشد، ممکن است دیگر نگرانی در قبال پذیرش مسوولیت‌اش در برابر این بحران (کرونا) نداشته باشد. به نظر می‌رسد که رسانه‌های دولتی چین هم از این شیوه اخفتای شی جین‌پینگ پشتیبانی می‌کنند.
سی‌ان‌ان نوشته: رییس‌جمهور (شی) در مساله بحران کرونا پشتکار، نظارت و راهنمایی‌های را در راستای مسوولیتی که بر عهده دارد، انجام می‌دهد. حتی با وجود اینکه در خط مقدم نباشد. اما با توجه به اینکه کار نظارت او به صورتی نیست که ارتباط مستقیم با مسوولان رسیدگی‌کننده داشته باشد، این امر می‌تواند حس مسوولیت‌پذیری او و موفقیت‌های احتمالی که در مبارزه با این بحران از خود نشان دهد را تحت‌الشعاع قرار دهد.
«روی ژانگ»، متخصص چین در مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون می‌گوید: «دولت مرکزی چین ممکن است هنوز هم در حال انجام روند سنجش شرایط موجود باشد، به دلیل اینکه شی در حال حاضر تلاش‌هایی را برای مبارزه با ویروس کرونا انجام می‌دهد و اموراتی را در این زمینه به دست گرفته است.»
محافظت از هسته قدرت (شی)
خبرگزاری دولتی شین هوا در پی جلسه دوشنبه مقامات ارشد گزارش داد که شی بر لزوم «راهنمایی افکار عمومی» تأکید کرده است؛ مساله‌ای که به‌گفته او باعث تقویت بهتر اعتماد به نفس، گرم کردن قلب مردم خواهد شد. این رسانه دولتی چین در ادامه نوشته که راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های شی برای دستگاه‌های تبلیغاتی این کشور می‌تواند مهم باشد. شینهوا نوشته: «شی تنها شخصی است که می‌تواند بحران را حل کند و چین را در مسیر بزرگی که از زمان روی کار آمدن وعده داده بود، بازگرداند. او تمام تلاش‌های خود را برای کنترل مهار شیوع این ویروس شخصا کارگردانی و شخصا برنامه‌ریزی کرده و به همین دلیل همه‌چیز به‌طور موثر و منظم انجام می‌شود.»
روزنامه «مردم» ارگان رسانه‌ای حزب کمونیست نیز در گزارش سه‌شنبه خود نوشته: «نبرد با ویروس کرونا در واقع نیاز به یک عزم ملی (جنگ مردم) دارد و تنها در چنین شرایطی می‌توان بر بحران پیروز شد. اتحاد کشور با محوریت حزب کمونیست که رفیق شی جین‌پینگ هسته اصلی آن محسوب می‌شود، می‌تواند باعث شود تا از این بحران هم عبور کنیم.» به همین ترتیب،
بیل بیشوپ تحلیلگر مستقل قدیمی در امور چین، درباره نقش شی جین‌پینگ در عملیات مقابله این کشور با ویروس کرونا گفته: «یکی از مهم‌ترین وظایف سیاسی همه اعضای حزب حمایت از هسته قدرت، یعنی شی جین‌پینگ است.» او می‌گوید: «رهبر چین می‌خواهد در نزدیکی مردم دیده شود اما چون در این حالت احتمال ابتلایش به ویروس خیلی زیاد باشد مجبور است که از ماسک استفاده کند و تصاویر او با صورتی پوشیده از ماسک احتمالا جادوی تبلیغاتی لازم را ندارد.»
