کیفیت اینترنت، دستخوش مصرف بالای کاربران
گروه دانش و فن|
در روزهایی که نگرانی از شیوع ویروس کرونای جدید، بسیاری از مردم را خانه‌نشین کرده، مصرف اینترنت با افزایشی 40 درصدی روبرو بوده که اپراتورها و ارایه‌دهندگان خدمات اینترنتی، بدون اینکه چنین وضعیتی را پیش‌بینی کرده باشند، با کمبود ظرفیت پهنای باند مواجه شدند، اتفاقی که منجربه افت کیفیت اینترنت شده و چندان برای کسانی که این روزها را به اجبار در خانه می‌گذرانند و ناچارند فعالیت‌های آموزشی و اداری خود را در خانه انجام دهند یا برای گذراندن اوقات فراغت خود دست به دامن فضای مجازی شده‌اند، چندان خوشایند نیست. با وجود این، رگولاتوری و زیرساخت وعده بهبود کیفیت دسترسی به اینترنت و حل مشکلات را داده که به واسطه آن اپراتورها ظرفیت پهنای باند خود را افزایش دادند.
با ورود ویروس کرونا به کشور، مدارس و دانشگاه‌ها به حالت تعطیل درآمد، برای برخی کارمندان پروسه دورکاری تعریف شد و همین مساله استفاده از اینترنت را چندین برابر کرد. افت کیفیت اینترنت در روزهای گذشته تا جایی صدای کاربران را درآورد که حسین فلاح جوشقانی -رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- روز شنبه از ضرب‌الاجلی به اپراتورهای ثابت و همراه برای بهبود کیفیت اینترنت خبر داد و اظهار کرد: «به واسطه شیوع بیماری کرونا، مردم در خانه مانده‌اند و به همین دلیل استفاده از اینترنت 40 درصد افزایش پیدا کرده است. همین مساله باعث شده تا پهنای باند اپراتورها اشباع شود و کیفیت ارایه خدمات آنها کاهش پیدا کند. پس از اعلام شکایت‌هایی که در این خصوص از سوی کاربران انجام شده است، به اپراتورهای همراه، شرکت ارتباطات زیرساخت و اپراتورهای ثابت دستور دادیم این موضوع را بررسی و مشکل کمبود ظرفیت را رفع کنند.» اما با گذشت دو روز از ضرب‌الاجلی که به اپراتورها داده شد، جوشقانی گفت: «با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و برخی شرکت‌ها، بسیاری از مردم بیشتر امور خود را به‌صورت اینترنتی انجام می‌دهند و این موضوع باعث شده که شاهد افزایش بار ترافیکی روی شبکه ملی اطلاعات باشیم و حتی پیش‌بینی می‌کنیم با تعطیلی‌های بیشتر طی هفته‌های جاری، میزان مصرف اینترنت از سوی کاربران افزایش یابد. به همین دلیل به اپراتورهای ثابت و موبایل تذکر دادیم تا ظرفیت پهنای باند شبکه اینترنت خود را بالا ببرند و وضعیت شبکه اپراتورها دایما از سوی رگولاتوری رصد می‌شود. در گراف‌های مصرف اینترنت شبکه اپراتورهای ثابت و موبایل، اشباع ظرفیت قابل مشاهده است و این درحالی است که معمولا اپراتورها باید حدود ۲۰ درصد ظرفیت خالی روی شبکه داشته باشند. بر این اساس اپراتورها ظرفیت پهنای باند خود را پس از مهلتی که به آنها داده شد، افزایش دادند.»
تامین پهنای باند برعهده زیرساخت است
فلاح در خصوص همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت در این باره گفت: «تامین پهنای باند اینترنت کاملا بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت بود. هر شرکتی که به افزایش ظرفیت نیاز داشت به شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد. همچنین برخی شرکت‌های FCP (شرکت‌های دارای پروانه ارتباطات ثابت)، مشکل کمبود پهنای باند را با افزایش ظرفیت ۲۰ گیگ برطرف کردند. اکنون که شبکه را به صورت دایم رصد می‌کنیم مشکلی نداریم، اما اگر نیاز به افزایش ظرفیت باشد قبل از اینکه به کاهش کیفیت منجر شود، اپراتورها با توجه به شرایط پیش‌آمده آمادگی بیشتری برای افزایش پهنای باند خواهد داشت.» وی با بیان اینکه با همکاری اپراتورها و شرکت مخابرات و زیر ساخت، کمبود ظرفیت پهنای باند برطرف شد، افزود: «اپراتورها و شرکت‌ها ظرفیت پهنای باندی که در گذشته از شرکت مخابرات دریافت می‌کردند را بر اساس نیاز اعلام می‌کردند اما اکنون روش کار را عوض کرده‌اند. هر میزان ظرفیتی که نیاز داشته باشند را از مخابرات می‌گیرند اما بر اساس میزان مصرف، شارژ می‌شوند. این کار باعث شده مدیریت پویاتری برای ظرفیت پهنای باند شکل بگیرد و مشکل انتقال نداشته باشند.»
سجاد بنابی -نایب‌رییس شرکت ارتباطات زیرساخت- نیز درباره علت آماده نبودن اپراتورهای اینترنتی برای افزایش مصرف اینترنت توسط کاربران توضیح داد: «در یک هفته گذشته مصرف دیتای کشور ۴۰ درصد افزایش داشته که شامل دیتای داخلی و دیتای بین‌الملل می‌شود که این مصرف در روزهای اخیر هم به اوج رسیده است. شرکت ارتباطات زیرساخت در لایه دروازه بین‌الملل کشور محدودیت ظرفیت ندارد ولی اپراتورهای مختلف در لایه دسترسی شبکه (acess) یک سری محدودیت‌هایی داشته‌اند و از شنبه صبح با همکاری اپراتورها، مخابرات و ارایه‌دهندگان دیتای ثابت (FCPها) افزایش ظرفیت‌های دسترسی را در شبکه زیرساخت کشور ایجاد کرده‌ایم. همچنین قیمت تعرفه دسترسی به سایت‌های داخلی در بستر شبکه ملی اطلاعات در حالت عادی، نصف سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی است و اکثر اپراتورها با هماهنگی تولیدکننده‌های محتوا سعی دارند این هزینه را کاهش دهند. همچنین با کمک سازمان تنظیم مقررات از اپراتورها خواستیم به این خاطر که مصرفشان افزایش یافته و کیفیتشان افت کرده، ظرفیت‌هایشان را نیز افزایش دهند.» همچنین در هفته‌های گذشته یکی از مواردی که منجر به افت کیفیت در خدمات اینترنتی شده بود، حملات سایبری به زیرساخت‌های کشور بود. نایب‌رییس شرکت ارتباطات زیرساخت در پاسخ به اینکه آیا در روزهای گذشته حمله سایبری به زیرساخت‌های کشور صورت گرفته است، اعلام کرد که حمله خاصی نبوده است.
دانشگاه‌ها مشکل پهنای باند ندارند
یکی دیگر از مواردی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وعده داد به‌دلیل تعطیلی مراکز آموزشی صورت گیرد، فراهم کردن امکانات آموزش از راه دور بود. البته به‌دنبال جایگزین شدن آموزش مجازی و غیرحضوری با برگزاری کلاس‌های حضوری در دانشگاه‌ها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، برخی دانشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که برگزاری کلاس‌های الکترونیکی با برخی مشکلات از جمله تامین پهنای باند روبرو است. اما سجاد بنابی- نایب‌رییس هیات‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت- در خصوص ادعای برخی دانشگاه‌ها مبنی‌بر نبود پهنای باند مناسب در برگزاری کلاس‌های درس غیرحضوری و مجازی، بیان کرد: «تاکنون از سمت دانشگاه‌ها برای دریافت پهنای باند به شرکت ارتباطات زیرساخت مراجعه‌ای صورت نگرفته است و از این بابت، درخواستی نداشته‌ایم. شرکت ارتباطات زیرساخت با ظرفیت‌هایی که در بستر شبکه ملی اطلاعات ایجاد کرده، آماده خدمات‌رسانی به دانشگاه‌ها برای اتصال آنها به شبکه ملی اطلاعات است و مشکلی از بابت ظرفیت پهنای باند نداریم و به هرگونه درخواستی پاسخ می‌دهیم.» وی با بیان اینکه حتی این آمادگی وجود دارد که اگر لازم باشد به دانشگاه‌ها پهنای باند رایگان تعلق گیرد، خاطرنشان کرد: «هم‌اکنون اغلب دانشگاه‌ها به صورت مستقیم از شرکت ارتباطات زیرساخت، پهنای باند اینترنت دریافت نمی‌کنند و از طریق اپراتورهای اینترنت یا شرکت مخابرات ایران، نسبت به تامین پهنای باند اقدام می‌کنند. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که حتی دانشگاه‌هایی که از شرکت زیرساخت به‌صورت مستقیم به شبکه متصل می‌شوند نیز از تمام ظرفیت پهنای باندشان استفاده نکرده‌اند. برای مثال دانشگاه تهران از شرکت ارتباطات زیرساخت ظرفیتی معادل یک پورت یک گیگابیتی پهنای باند در اختیار دارد که ۷۰ درصد آن بلااستفاده است و تنها ۳۰۰ مگابیت مصرف‌شده دارد. از سوی دیگر، ۸۰ درصد ظرفیت پهنای باند دانشگاه شریف نیز که با یک پورت یک گیگابیتی به صورت مستقیم به شبکه زیرساخت متصل است، خالی است و استفاده نمی‌شود. اما در‌صورتی‌که دانشگاه‌ها تقاضایی برای دریافت پهنای باند داشته باشند می‌توانند به شرکت ارتباطات زیرساخت مراجعه کنند و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
