بحران بازارهای جهانی و تاثیر آن بر بازار طلا و ارز کشور

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

روز دوشنبه 19 اسفند 98، به دنبال کاهش قیمت نفت، ابراز نگرانی از اثرات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهان، کاهش 0.5 واحدی نرخ بهره در امریکا، کانادا و بسیاری از کشورهای جهان، نرخ اونس جهانی طلا افزایش یافت و ابتدا به 1700 دلار و سپس به 1675 دلار رسید و ارزش دلار در برابر سایر ارزها کاهش یافت. برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که به دلیل کاهش ارزش دلار و قیمت نفت، نرخ طلا به زودی از مرز 1700 دلار خواهد گذشت. به دنبال این افزایش نرخ طلا، نرخ دلار در برابر ریال نیز در بازار آزاد و معاملات نقدی به 15490 تومان   و در نتیجه قیمت انواع سکه و طلا در بازار طلا افزایش یافت.  به گزارش تعادل، معاملات ارزی و داد و ستدهای سکه و طلا شاهد افزایش قیمت بود . صرافی‌های مجاز بانک مرکزی نرخ خرید هر اسکناس یورو را ۱۶ هزار و ۷۰۰ تومان اعلام کردند و این اسکناس را ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان فروختند.قیمت ارز مسافرتی نیز با احتساب کارمزد بانک مرکزی و کارمزد بانک عامل به ازای هر یورو نزدیک به ۱۷ هزار تومان است.بانک‌ها روز دوشنبه نرخ خرید هر دلار را ۱۴ هزار و ۵۶۷ تومان اعلام کردند و هر یورو را به نرخ ۱۶ هزار و ۴۴۰ تومان از فروشندگان خریدند.همچنین نرخ فروش هر اسکناس دلار در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان اعلام شد و نرخ خرید این نوع ارز ۱۵ هزار و ۱۰۰ تومان است. در بازار ارز و معاملات نقدی در روز دوشنبه، یورو 17 هزار و درهم 4235 تومان معامله شد در بازار طلا نیز هر گرم طلای 18 عیار 608 هزار، مظنه مثقال 17 عیار 2 میلیون و 630 هزار، سکه جدید 6 میلیون و 145 هزار، سکه قدیم 5 میلیون و 955 هزار، نیم سکه 2 میلیون و 980 هزار، ربع سکه 1 میلیون و 770 هزار، سکه گرمی 960 هزار تومان معامله شد.  همچنین نرخ لحظه‌ای فروش دلار در سامانه سنا به 15200 و نرخ یورو به 16800 تومان رسید. سامانه سنا، نیز نرخ میانگین معاملات روز شنبه را برای دلار 15174، لیر ترکیه 2509، یورو 16478، درهم 4015، یوآن 2263 و پوند 19580 تومان اعلام کرد.  کاهش نرخ برابری دلار در برابر طلا و سایر ارزها، تحولات مختلفی در بازارهای ارز، بورس و طلا رخ داده و تحلیلگران معتقدند که درجهت مقابله با ویروس کرونا و احتمال رکود بیشتر در اقتصاد جهانی، احتمال دارد که کشورهای جهان، نرخ بهره را بیش از این افزایش دهد و در نتیجه روی افزایش نرخ طلا و سایر ارزها اثرگذار خواهد بود. از سوی دیگر، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سایر نهادهای مالی جهان برای تزریق بیشتر پول به بازار و جلوگیری از رکود ابراز آمادگی کرده‌اند اما در عین حال بسیاری از صنایع و خدمات مانند صنعت گردشگری با رکود قابل توجهی مواجه شده است و شرکت‌های هواپیمایی با بحران‌های مختلفی مواجه  هستند.

   طلا به بالای ۱۷۰۰ دلار رسید

قیمت طلا پس از اینکه برای نخستین‌بار در بیش از هفت سال گذشته به دلیل نگرانی‌ها از شیوع کرونا به بالای ۱۷۰۰دلار صعود کرد، در معاملات روز دوشنبه با سودگیری سرمایه‌گذاران روبه‌رو شد و یک درصد سقوط کرد.

هر اونس طلا برای تحویل فوری در معاملات روز جاری بازار سنگاپور ۰.۶ درصد کاهش یافت و به ۱۶۶۳ دلار و ۳۵ سنت رسید. بهای معاملات این بازار در ابتدا تا مرز ۱۷۰۲ دلار صعود کرده بود که بالاترین حد از دسامبر سال ۲۰۱۲ بود.در بازار معاملات آتی امریکا، هر اونس طلا با ۰.۴ درصد کاهش، ۱۶۶۵ دلار و ۳۰ سنت معامله شد.

آوتار ساندو، مدیر کالا در شرکت فیلیپ فیوچرز اظهار کرد: این فروش بیشتر از هر چیزی فنی بود، زیرا معامله‌گران هدف قیمت خود را ۱۷۰۰ دلار تعیین کرده بودند و وقتی به این قیمت رسیدند به فروش اقدام کردند. با این حال این فروش موقتی خواهد بود، زیرا شیوع ویروس کرونا بازارهای سهام را دچار ریزش شدیدی کرده است.

بازارهای سهام جهان نیز قرمزپوش شدند، در حالی که شاخص‌های سهام امریکا با خروج سرمایه‌گذاران پنج درصد ریزش کردند.ارزش ین در برابر دلار به بالاترین حد در بیش از سه سال گذشته صعود کرد و بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله امریکا رکورد پایین جدیدی زد. به گفته جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت OANDA، قیمت طلا در معاملات روز جمعه به دلیل هجوم سرمایه‌گذاران به سوی دارایی‌های امن ۱.۷ درصد صعود کرده بود. اخبار نشان داد که آمار تجارت چین وخیم‌تر از حد انتظار بود و ایتالیا به دلیل شیوع ویروس کرونا یک چهارم از جمعیت خود را قرنطینه کرده است.

نظرسنجی رویترز نشان داد که این ویروس که احتمالا بیش از ۱۱۰ هزار نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده است، احتمالا رشد اقتصادی چین را در سه ماهه دوم در مقایسه با سه ماهه قبلی به نصف کاهش خواهد داد.

بر اساس گزارش رویترز، پس از اقدام هفته گذشته بانک مرکزی امریکا در کاهش ۵۰ واحدی نرخ‌های بهره بازارها منتظر کاهش مجدد نرخ‌های بهره در نشست ۱۸ مارس این بانک مرکزی هستند. در بازار سایر فلزات ارزشمند، هر اونس نقره برای تحویل فوری با ۳.۹ درصد کاهش، ۱۶ دلار و ۶۳ سنت معامله شد. هر اونس پالادیم برای تحویل فوری با چهار درصد کاهش، ۲۴۶۳ دلار بود و هر اونس پلاتین برای تحویل فوری با سه درصد کاهش، به ۸۷۳ دلار و ۵۰ سنت رسید.

به‌دنبال نوسان بازار پس از آشفتگی بازار نفت، شیوع ویروس کرونا، کاهش قیمت اوراق و افزایش انتظارات برای تسهیل سیاست‌های پولی، قیمت هر اونس طلا به بالای ۱۷۰۰ دلار جهش کرد.به گزارش رویترز، پیش از ریزش قیمت نفت برنت، سقوط قیمت معاملات آتی شاخص S&P و تمام منحنی بازدهی اوراق برای نخستین‌بار به زیر یک درصد نزول کند، فلز گرانبها بالاترین سطح خود را از سال ۲۰۱۲ تجربه کرد. این سرمایه‌گذاری سنتی سال جاری و بدنبال جهش ۱۸ درصدی در سال ۲۰۱۹، با افزایش قیمت مواجه شد؛ این در حالی بود که بحران بهداشت جهانی بسط پیدا می‌کرد و بانک‌های مرکزی برای کاهش خسارت‌های ناشی از آن، اقدام به کاهش نرخ بهره کردند.گروه گلدمن ساکس که طلا را آخرین پناهگاه سرمایه‌گذاران نامیده و پیش بینی کرده است که قیمت آن به ۱۸۸۰ دلار برسد، در مطلبی طلا را برابر ویروس مصونیت خواند.

«مایکل مک‌کارتی» استراتژیست ارشد بازار در سی‌ام سی مارکتس گفت: در حال حاضر سرمایه‌گذاران به سوی سرمایه‌گذاری‌های امن هجوم می‌برند و سرمایه‌گذاری در طلا سودآوری بزرگی است. پیش از آنکه شرایط بهتر شود، اوضاع ناخوشایندتری را پیش رو داریم که البته برای طلا خبر خوبی محسوب می‌شود.

شاخص اسپات گلد ۱.۸ درصد رشد داشت و هر اونس طلا با قیمت ۱۷۰۳.۳۹ دلار معامله شد؛ این رقم بالاترین قیمت آن از دسامبر ۲۰۱۲ بود.حتی با وجود اینکه فدرال رزرو هفته گذشته در اقدامی اضطراری نرخ بهره را کاهش داد، پیش بینی‌ها از کاهش بیشتر نرخ بهره مطرح شده است که بالطبع به سود طلا است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران در هفته جاری نشست سیاست‌گذاری بانک مرکزی اروپا را نیز به دقت رصد خواهند کرد.

   حباب بازار درگیر دلالی و سودجویی

از سوی دیگر، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، بر ضرورت دوری مردم از خرید و فروش‌های کاذب طلا و ارز خبر تاکید کرد و گفت: حباب نرخ‌ها به زودی از بین می‌رود. غلامعلی جعفرزاده‌ایمن‌آبادی در گفت‌وگو با ایبِنا با بیان اینکه نوسانات بازار ارز و طلا به علت رکود رخ داده بر اثر کرونا در سایر بازارها بوده است، گفت: متاسفانه همواره یک عده سودجو برای برهم زدن نظم بازار پیشقدم می‌شوند که این در مورد بازار ارز و طلا در این اواخر به‌شدت صادق بوده است. نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در شرایط اقتصادی فعلی کشور جولان سودجویان در بازار ارز و طلا حباب قیمت‌ها را بیشتر کرده است، افزود: متاسفانه جولان سوداگران در بازار ارز و طلا و حبابی کردن قیمت‌ها به ضرر افرادی است که پول خود را در این دو بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی با بیان اینکه شکی در کاهش حجم حباب رخ داده در قیمت طلا و ارز نیست، تصریح کرد: بارها تاکید کرده‌ایم که بازار ارز و طلا محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست و ادامه اعتماد به این قیمت‌های فعلی متضرر شدن افراد را در پی خواهد داشت. این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی که کشور درگیر ویروس کرونا است نمی‌توان مداخله‌ای در قیمت ارز و طلا داشت، گفت: بیشترین علت تورم رخ داده در قیمت ارز و طلا تعطیلی بازارهای موازی بوده که برخی از این شرایط سوءاستفاده کرده و از آب گل آلود ماهی می‌گیرند.

وی از عمر کوتاه حباب رخ داده در نرخ ارز و طلا خبر داد و افزود: طبق بررسی‌های انجام شده دوامی در نرخ‌های فعلی طلا و ارز نبوده و به زودی بازار با ثبات نسبی و ترکیدن حباب‌ها مواجه خواهد شد.

جعفرزاده ایمن آبادی ادامه داد: با برگشتن چرخه اقتصاد به شرایط عادی طلا و ارز نیز در نتیجه عرضه و تقاضا به قیمت اصلی خود خواهند رسید. عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا ارز به زیر ١٠ هزار تومان خواهد رسید یا خیر، گفت: بررسی‌ها امکان پیش بینی کاهش نرخ ارز را می‌دهد اما اینکه بخواهیم رقم برای آن در نظر بگیریم به نوعی دخالت در بازار است از این رو ایستادن در نرخ نهایی را بر عهده بازار می‌گذاریم. وی با بیان اینکه نرخ‌های فعلی ارز و طلا منطقی نبوده و بیشتر متاثر از شرایطی کلی حاکم بر کشور است، افزود: حبابی شدن مجدد نرخ ارز و طلا نتیجه افزایش تقاضا نیست از این رو توجیه منطقی برای ثابت ماندن این نرخ‌های حبابی موجود ندارد.

   ریزش دلار

ارزش دلار در برابر بسیاری از همتایانش مجددا کاهش یافت. به گزارش رویترز، در جریان معاملات دوشنبه، بسیاری از ارزهای مختلف در برابر دلار در موقعیت برتر قرار گرفتند و دلار به عقب رانده شد.  همان‌طور که انتظار می‌رفت به دنبال افزایش شمار قربانیان ویروس کرونا در امریکا به ۲۱ نفر، فدرال رزرو نرخ بهره را در اقدامی کم‌سابقه با ۰.۵ درصد کاهش به محدوده یک تا ۱.۲۵ درصدی کاهش داد.

امیدواری‌ها از روند کاهشی شمار مبتلایان به چین اکنون جای خود را به نگرانی از شیوع گسترده ویروس در خارج از مرزهای چین داده و گزارشات جدید حاکی از آن هستند که کرونا در حال ادامه پیشروی در مناطق مختلف جهان بوده و شمار بیشتری را نیز مبتلا کرده است.

تاکنون بیش از ۱۰۹ هزار و ۲۷۰ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین ۳۸۱۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به چین با ۳۱۱۹ نفر، ایتالیا با ۳۶۶ نفر، ایران با ۱۹۴ نفر و کره جنوبی با ۵۱ نفر بوده است. مارک اشلیف، تحلیلگر بازار ارز در موسسه «ابوت داونینگ» گفت: هنوز به یک مدل سنجی قابل اطمینان برای تعیین خسارت‌های احتمالی کرونا نرسیده‌ایم و معامله گران این روزها کاملا احساسی رفتار می‌کنند. رفتار بازار با هیچ کدام از مبانی تحلیل‌های بنیادین همخوانی ندارد.

رقابت‌های انتخاباتی درون حزبی امریکا اکنون به ایستگاه پنجم رسید و انتخابات درون حزبی دموکرات‌ها در ۱۴ ایالت این کشور که نقش بسیار مهمی در تعیین نامزد این حزب خواهد داشت، به‌طور همزمان در ایالت‌های آلاباما، آرکانزاس، کالیفرنیا، کلرادو، مین، ماساچوست، مینه سوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس، یوتا، ورمونت و ویرجینیا برگزار شد. دور بعدی انتخابات درون حزبی در شش ایالت: آیداهو، میشیگان، می‌سی‌سی‌پی، واشنگتن، میسوری و داکوتای شمالی برگزار خواهد شد.

جو بایدن، معاون اول دوره ریاست‌جمهوری اوباما در ۱۰ایالت و برنی سندرز در چهار ایالت پیروز شدند. اکنون جو بایدن در صدر سه نامزد باقی مانده دموکرات از حیث آرای متعهد قرار دارد. انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در ماه نوامبر امسال برگزار خواهد شد. نامزدی دونالد ترامپ از حزب جمهوری‌خواه قطعی شده است.

شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ریزش سنگین ۰.۷۵ درصدی نسبت به روز قبل و در سطح ۹۵.۲۱۳ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوییس معادل ۱.۰۸۶ دلار اعلام شد. از سوی دیگر روند رشد ضعیف اقتصادی کشورهای اروپایی کماکان ادامه دارد و ویروس کرونا نیز به سرعت در حال گسترش در نقاط مختلف این قاره است. در نتیجه وخیم‌تر شدن وضعیت در ایتالیا، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی پروازهای خود به این کشور را لغو کرده‌اند.  از طرف دیگر مقامات انگلیس و اتحادیه اروپا پس از یک وقفه یک‌ماهه، مذاکرات خود را برای امضای پیمان تجاری جدید آغاز کردند. اظهارات اخیر مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا نشان داد که طرفین چقدر تا رسیدن به یک توافق فراگیر فاصله دارند. میشل بارنیه گفت: اگر بخواهم با شما صادق باشم هنوز اختلافات زیادی وجود دارد که کاملا هم جدی هستند.  یک سخنگوی دولت انگلیس در گفت‌وگو با رویترز با تایید وجود اختلافات تهدید کرده است که اگر اتحادیه اروپا با انگلیس به توافقی نظیر آنچه با کانادا دارد دست پیدا نکند، این کشور در روابط آینده تجاری تابع مقررات سازمان تجارت جهانی خواهد بود و اولویت خود را از اتحادیه اروپا به استرالیا و امریکا تغییر خواهد داد. با این حال آملی مونتشلین، دستیار رییس‌جمهور فرانسه در امور اروپایی آب پاکی را روی دست انگلیسی‌ها ریخته و گفته است: شما (انگلیسی‌ها) کانادا نیستید، استرالیا هم نیستید. شما یک کشور اروپایی هستید.  سام لووه، کارشناس ارشد تحقیقات در مرکز اصلاحات اروپایی گفت: رسیدن به یک توافق کلی بین انگلیس و اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۲۰ هنوز هم ممکن است اما چنین مساله‌ای نیازمند آن است که دو طرف اندکی از مواضع سرسختانه خود کوتاه بیایند و این به نفع همه خواهد بود. خبرگزاری بلومبرگ از برنامه‌ریزی مقامات چینی برای تزریق نقدینگی بیشتر به بازارها در صورت لزوم خبر داده است. بانک مرکزی چین نیز برای جلوگیری از ریزش بیشتر بازارها به تزریق بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار نقدینگی اقدام کرده که این اقدام اندکی در تقویت ارزش یوان موثر بوده است.

پیش‌تر شکسته شدن محدوده مقاومتی مهم هفت یوانی در برابر هر دلار موجب نگرانی از ریزش بازارهای مالی در چین شده بود. بانک مرکزی ژاپن نیز از ورود خود به بازارهای مالی برای حمایت از اقتصاد این کشور در برابر کرونا خبر داده است.  در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با صعود ۱.۰۱ درصدی نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۱۸۱ دلار مبادله شد. یورو ۱.۵۱ درصد بالا رفت و با عبور از کانال ۱.۱۴ به ۱.۱۴۶۱ دلار رسید. همچنین نرخ برابری هر دلار امریکا معادل ۱.۳۶۵۹ دلار کانادا اعلام شد. در برابر همتای سنگاپوری، هر دلار به ازای ۱.۳۸۵۷ دلار سنگاپور مبادله شد.

انتظار می‌رود به تدریج روند بازگشایی شعبات شرکت‌های بزرگ خارجی در چین از ابتدای ماه‌ آینده میلادی آغاز شود. با وجود متوقف ماندن بسیاری از پروازها به چین، شرکت‌های خارجی در حال برنامه‌ریزی از سرگیری تولید خود هستند؛ هر چند که موج جدیدی از تعلیق پروازها و تعلیق فعالیت‌ها در کشور همسایه یعنی کره جنوبی به راه افتاده است. سامسونگ و هیوندای دو شرکت مهمی هستند که بخشی از خطوط تولید خود در کره جنوبی را به دلیل ویروس کرونا تعطیل کرده‌اند. کره جنوبی پس از چین دومین کانون کرونا از نظر تعداد مبتلایان در آسیا به شمار می‌رود. دولت ژاپن اعلام کرده است از ورود اتباع چین و کره جنوبی ممانعت به عمل می‌آورد. برخی از کشورهای دیگر نیز محدودیت‌های مشابهی علیه اتباع چینی، ایرانی، کره‌ای و ایتالیایی وضع کرده‌اند.

سام استوول، استراتژیست سرمایه‌گذاری در موسسه سی اف آر‌ای گفت: معامله گران منتظر رسیدن لحظه مهار بیماری هستند و تا آن زمان شیب نزولی بازارها و شاخص‌ها ادامه خواهد داشت. در معاملات بازارهای ارزی جهانی، همچنین هر دلار با ۳.۱۵ درصد کاهش به ۱۰۱.۹۹۶۵ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۵۲۵۵ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۹۴۴۵ یوان چین اعلام شد.