چالش‌ها و چشم‌اندازهای قرنطینه پایتخت
گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری |
شیوع ویروس کرونا در چین از اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز شد و به تدریج در سایر کشورها هم شیوع پیدا کرد و در حال حاضر حدود ۵۰ کشور در جهان با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. وجود ویروس کرونا در ایران رسما در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ تأیید شد و فردای آن روز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد، نتایج آزمایش اولیه ۲ مورد مشکوک از نظر ابتلا به ویروس کرونا، در شهر قم مثبت گزارش شده است. بیمارستان کامکار-عرب‌نیا قم نیز به عنوان محل قرنطینه و مراجعه بیماران و موارد مشکوک به کرونا مشخص شد. همزمان با روند افزایشی این ویروس بحث‌هایی در خصوص قرنطینه کردن این شهر کوچک مطرح شد که به دلایل مختلف اجرایی نشد. بعد از قم نوبت تهران بود که به این ویروس ناشناخته مبتلا شود و حالا شمار مبتلایان در تهران رو به افزایش است. دراین شرایط برخی شهرهای درگیر مانند گیلان و دیگر شهرهای شمالی ووردی وخروجی شهر را کنترل کرده و از ورود افراد مشکوک به کرونا جلوگیری می‌کنند اما هنوز ورودی و خروجی‌های تهران کنترل نمی‌شود و تردد مانند همیشه در این کلان‌شهر جریان دارد.
با افزایش آمار مبتلایان بحث‌هایی در خصوص قرنطینه کردن تهران نیز مطرح شد اما فعلا مسوولان قصد قرنطینه کردن پایتخت را ندارند. این در حالی است که در شرایط فعلی قرنطینه کردن شهر بهترین راهکار ممکن به نظر می‌رسد. همانطور که برخی کشورهای اروپایی درگیر این ویروس از جمله چین و ایتالیا این کار را انجام داده‌اند. در ایتالیا 16 میلیون نفر در منطقه لومباردی و همچنین در 14 استان قرنطینه اجباری هستند. ایتالیا اکنون بزرگ‌ترین محل شیوع ویروس کرونا در اروپا است و دولت این کشور تدابیر تازه‌ای را از روز یکشنبه به اجرا درآورده است که تا سوم آوریل ادامه خواهد داشت.
در شهر ووهان چین که مرکز انتشار این ویروس است، بیماری مهار شد و چند روز پیش بیمارستان هزار تخت خوابی که برای این امر ساخته شده بود، تعطیل گشت. ووهان اولین شهری بود که قرنطینه شد و حالا بعد از مهار ویروس از قرنطینه خارج شده است. این دو مورد، مثال خوبی است که قرنطینه می‌تواند به مهار ویروس کمک کند هرچند در ایتالیا هنوز بیماری ادامه دارد اما قطعا کاهش تردد و عبور و مرور می‌تواند کمک بزرگی به کاهش شیوع ویروس کند.
در این مدت بحث‌های گوناگونی در خصوص قرنطینه کردن تهران نیز مطرح شده است در حالی که محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران از احتمال قرنطینه کردن تهران در صورت افزایش شیوع کرونا خبر داده است، اما وزارت بهداشت عنوان می‌کند که فعلا هیچ برنامه‌ای برای این کار ندارد. روز گذشته نیز آرش نصراصفهانی، مدیرکل دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: در نظر سنجی شهرداری تهران مشخص شده ۶۱ درصد تهرانی‌ها با قرنطینه شدن شهر موافق و ۳۳ درصد مخالف هستند.
نصر اصفهانی افزود: چین با قرنطینه کردن ووهان به مقابله کرونا رفت. در ایران هم بحث قرنطینه شدن شهرها از همان روزهای اولیه مطرح شد، گرچه در ضرورت آن اتفاق‌نظر وجود ندارد. در تهران ۶۱ درصد از پاسخگویان با قرنطینه شدن شهر موافق و ۳۳ درصد مخالف‌اند. زنان بیش از مردان با قرنطینه شدن تهران موافق‌اند (۶۶ درصد در برابر ۵۶ درصد).
زهرا صدر اعظم نوری، رییس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران معتقد است تازمانی که اطلاعات دقیقی درباره تعداد مبتلایان نداشته باشیم نمی‌توان در این باره اظهارنظر کرد. او در گفت‌وگو با روزنامه «تعادل» در این باره توضیح داد و گفت: اطلاعات دقیق می‌تواند تعیین کند چه شرایطی با چه ساز و کاری برای قرنطینه لازم است. مادامی که اطلاعات دقیق نباشد و شایعاتی مبنی بر شیوع زیاد این ویروس یا حتی کاهش و بهبودی وجود داشته باشد، نمی‌توان قضاوت و راه‌حلی انتخاب کرد.
او با بیان اینکه آمار و اطلاعات قاعدتا در اختیار وزارت بهداشت قرار دارد، تاکید کرد: تصمیم برای قرنطینه کردن تهران بر عهده مسوولان مرتبط است و ما نه می‌توانیم برای آنها تعیین تکلیف کنیم یا بگوییم که قرنطینه کردن کار درستی است یا نیست. در مورد قرنطینه گفته می‌شود که برخی کشورها آن را تجربه کرده‌اند و جواب نگرفته‌اند و برخی کشورها هم این کار را انجام نداده‌اند.او ادامه داد: همانطور که گفتم ما هیچ اطلاعی از تعداد مبتلایان نداریم اما چنانچه تعداد مبتلایان و فوتی‌ها رو به افزایش باشد، باید محدودیت ایجاد شود و امکان ترددها به حداقل برسد. این را هم باید در نظر گرفت هرچند آمار دقیق از مبتلایان به این ویروس را نداریم اما در شهری به گستردگی تهران با این حجم از جمعیت ثابت، هم قرنطینه کردن و هم قرنطینه نکردن تبعاتی در پی دارد.
او با بیان اینکه از مسوولان درخواست می‌کنم تا آمار شفاف مبتلایان را منتشر کنند، افزود: هدف این نیست که ایجاد رعب، وحشت و استرس شود، اما باید صادقانه با مردم صحبت کرد و توصیه‌های لازم را با آنها درمیان گذاشت. باید مرتبا به مردم آموزش داده شود و در کنار آن آمار هم اعلام شود. چنانچه آمار به شکل دقیق به مردم گفته شود، احساس اعتماد کرده وحس بهتری خواهند داشت تا اینکه اخبار و آمار را از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های خارج از کشور که معاند بوده و دلسوز نیستند و به دنبال ایجاد استرس هستند، بشنوند. اگر مسوولان صادقانه با شهروندان صحبت کنند، مردم احساس آرامش خواهند کرد.
او با اشاره به اینکه قرنطینه کردن تهران چه تبعاتی برای این شهر و شهروندان آن دارد، تصریح کرد: اگر ضرورتی برای این کار نباشد اما شهر قرنطینه شود، در این صورت همه کارها فلج می‌شود. اکنون مردم به لحاظ اقتصادی در تنگنا و فشار قرار دارند و قرنطینه این امر را شدت می‌بخشد. اما چنانچه ویروس در حال گسترش است باید راهکارهایی برای آن پیدا کرد. باید بررسی شود آیا شیوع ویروس از خارج شهر به داخل صورت می‌گیرد و بالعکس یا شرایط داخل باعث انتشار آن شده است که در این صورت قرنطینه کردن مشکلی را حل نمی‌کند.
رییس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر، از مردم خواست تا حد امکان از منزل خارج نشوند و این مورد را مهم‌ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا برشمرد و گفت: تاکنون کسانی که در منزل مانده‌اند و دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند مشکلی پیدا نکرده‌اند، به خصوص کسانی که مشکلات ریوی وقلبی و تنفسی دارند نباید از منزل خارج شوند.
دستورالعمل‌ها را جدی بگیرید
نوری با بیان اینکه به جای صحبت از قرنطینه باید مدام به مردم پیام دهیم که این دستورالعمل‌ها را جدی بگیرند، گفت: پیام‌ها باید به گونه‌ای منتقل شود که در شهروندان ایجاد ترس، نگرانی و تشویش نکند. همه مردم به لحاظ دسترسی اطلاعات در یک سطح قرار ندارند و وقتی اطلاعات لازم در اختیارشان قرار نمی‌گیرند، دچار ترس و وحشت می‌شوند. بنابراین باید جو را آرام کرد و اجازه داد، مسوولان در یک فضای آرام تصمیم درست و منطقی بگیرند که به مصلحت شهر و کشور باشد.
نوری با اشاره به اینکه یکی از مشکلات جامعه ما همواره دوری افراد خانواده از یکدیگر بوده است، شرایط به وجود آمده را برای در کنار هم بودن اعضای خانواده مفید دانست و گفت: هر چند وضعیت مناسبی برای هیچ کس نیست اما می‌توان با تغییر نگرش شرایط را برای خود هموار کنیم.اکنون فراهم شده که افراد خانواده می‌توانند بیشتر کنار یکدیگر باشند، به کارهای عقب افتاده برسند، زمان بیشتری برای مطالعه دارند و به مسائل فردی خود توجه کنند.
