سقفی برای آدمکهای بیدهان اردبیل
۴۲ سال قبل وقتی «چارلز برنی» - باستانشناس انگلیسی - در ۲۵ کیلومتری مشکینشهر و بالادست روستای پیرازمیان به محوطهای باستانی در حدود ۴۰۰هکتار برخورد که بعدها آن را محوطه باستانی «یئری» نامیدند، با سه قسمت معبد، قلعه و قوشاتپه مواجه شد، محوطهای که براساس مستندات باستانی به دوره نوسنگی میرسد و تا دوران آهن به صورت مستمر محل سکونت بشر بوده است.
محوطهای که سنگهایش به شکل آدمکاش به دلیل بیتوجهیها در طول سالهای گذشته در معرض هوا قرار گرفته و برخی از آنها به گفته مسوولان میراث فرهنگی در طول گذشت این سالها آسیب دیدند، هر چند مدت زیادی مورد بحث همین مسوولان بودند تا با انجام بررسیهای کارشناسانه و تهیه طرحهایی برای ساماندهی این فضا را به سرانجامی برسانند و به نظر میرسد قرار است آدمکهای بیدهان «یئری» به سرانجامی برسند. اکنون نادر فلاحی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل، توضیح میدهد: این منطقه تاریخی در سالهای ۸۲ و ۸۳ توسط علیرضا هژبری - باستانشناس - کاوش شد، اما از آن زمان این محوطه تاریخی به حال خود رها شده بود و به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه و نداشتن پوشش مناسب در معرض فرسایش شدید قرار گرفته بود.
او این بیتوجهی را به گفته مسوولان وقت میراث فرهنگی، نداشتن اعتبار بیان میکند و میگوید: در طول این مدت ساماندهی «شهر یئری» به یک مطالبه عمومی تبدیل شده بود، تا سرانجام با پیگیریهای استاندار و نماینده مردم مشکینشهر در مجلس شورای اسلامی و تلاشهای میراث فرهنگی ساماندهی محوطه به اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل واگذار شد. وی با اشاره به آغاز مطالعه روی این محوطه ۴۰۰ هکتاری به دنبال تفاهمنامهای که با دانشگاه هنر تبریز امضا شد، به ایسنا میگوید: با پیگیریهای مدیرکل میراث فرهنگی استان، این محوطه به عنوان پایگاه ملی در وزارت میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید، تا سالانه در ردیف اختصاص اعتبار قرار گیرد. او با بیان اینکه در طول سالهای بعد از کاوش در خواست اختصاص اعتبار از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان مطرح نشده بود، اضافه میکند: پس از ثبت این محوطه به عنوان پایگاه ملی، این مجموعه مورد توجه وزارتخانه میراث فرهنگی قرار گرفت وطراحی پوشش محوطه «مکتب اوشلاقلاری» اقدامی دیگری در راستای ساماندهی آن بود، به گونهای که طرح مجموعه با پیشنهاد معاونت میراث استان و هشت جلسه دفاع در شورای فنی وزارتخانه مورد تایید قرار گرفت . فلاحی به تصویب و اختصاص اعتبار دو میلیارد تومانی برای عملیاتی شدن این طرح با پیگیریهای استاندار اردبیل، نماینده ولی فقیه در استان و مدیرکل میراث فرهنگی استان اشاره میکند و میگوید: با اختصاصِ این اعتبار، عملیات احداث سازه پوشش در کنار سنگفرش مسیر دسترسی و ساختمانهای اداری و خدماتی آغاز شد، همچنین سازه پوشش در وسعت ۱۵۰۰ متر مریع اجرا و در دی ماه سال گذشته به پایان رسید . مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل تاکید میکند: در حال حاضر فقط عملیات نصب لایت پنلها روی سازه انجام نشده است که تجهیزات آن خریداری شده ودر محل مستقر است و با مساعد شدن شرایط آب و هوایی نصب آن آغاز خواهد شد . محوطه شهر یئری از محوطههایی بوده که در عصر مفرغ جدید شکل گرفته و حیات در آن تا پایان دوره آهن III تداوم داشته است، این محوطه روی یال یک تاقدیس صخرهای و روی تپههای طبیعی و صخرهای نسبتا مرتفع قرار گرفته است که هفتم مهر ۱۳۸۱ به شماره ۶۱۶۲ با عنوان محوطه شهریری و مکتب اوشاقلاری به ثبت ملی رسید.