اقدامات حمایتی اروپا علیه کرونا

تعادل | با توجه به تبعات اقتصادی بحران ویروس کرونا، اتحادیه اروپا در 19 مارس 2020، چارچوب موقتی برای اقدامات کمک‌کننده دولت‌ها به منظورر حمایت از اقتصادها در دوران شیوع ویروس کرونا اتخاذ کرد. از آن زمان تا 30 مارس 2020، برابر با 27 اقدام ملی در قالب چارچوب موقت در کشورهای مختلف عضو اتحادیه اروپا اتخاذ شده و 3 مورد به موجب ماده 107 (2) b-TFEU تصویب شده است. واکنش اتحادیه اروپا به بحران کرونا را می‌توان در 8 مورد خلاصه کرد که مهم‌ترین آنها «افزایش تولید این کالاها در اتحادیه اروپا»، «تضمین جریان کالا و نیروی کار، حفظ پویایی بازار واحد اتحادیه اروپا»، «صدور دستورالعمل‌های لازم در مورد اقدامات برای جلوگیری از انتشار ویروس» است. اما پنچ گام حمایتی دولت‌های عضو در چارچوب ارایه شده، مواردی چون «کمک‌های مالی مستقیم، مزایای مالیاتی گزینشی و مساعده‌های قابل بازپرداخت»، «ضمانت دولتی برای وام ها»، «اعطای وام‌های یارانه‌ای عمومی به شرکت ها»، «حمایت از بانک‌هایی که کمک‌های دولتی را به بخش واقعی اقتصاد منتقل می‌کنند» و  در نهایت«بیمه کوتاه‌مدت اعتبار صادراتی» را در بر می‌گیرد. این گزارش همچنین به برخی اقدامات کشورهایی چون «آلمان، فرانسه، اسپانیا، هلند، ایتالیا و پرتغال» برای مبارزه با ویروس کرونا پرداخته است.

   8 واکنش و 5 اقدام کمک‌کننده

براساس گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، واکنش اتحادیه اروپا نسبت به بحران ویروس کرونا را می‌توان در 8 گام مهم از جمله «اعمال حداکثر انعطاف‌پذیری درمقررات مرتبط با کمک‌های دولتی برای حفظ مشاغل و بنگاه‌ها در اتحادیه اروپا»، «کمک به تأمین تجهیزات پزشکی از جمله افزایش تولید این کالاها در اتحادیه اروپا و تهیه مشترک محصولات»، «به جریان انداختن«شرط گریز» (مادهّ‌ای است در قرارداد که به طرفین اجازه می‌دهد تا در شرایطی معین، از مفاد قرارداد تبعیت نکنند) با هدف حمایت مالی استثنایی از سیستم مراقبت‌های بهداشتی، مردم و بنگاه ها»، «حمایت از انجام تحقیقات در مورد واکسن‌ها، تشخیص و درمان»، «صدور دستورالعمل‌های لازم در مورد اقدامات برای جلوگیری از انتشار ویروس»، «کمک به بازگشت شهروندان اتحادیه اروپا ازخارج از کشور»، «تضمین جریان کالا و نیروی کار، حفظ پویایی بازار واحد اتحادیه اروپا»، «تامین منابع از طریق ابتکار عمل‌های صورت گرفته برای پاسخ به ویروس کرونا و تامین نقدینگی از طریق صندوق سرمایه‌گذاری اروپا» عنوان کرد.  اتحادیه اروپا همچنین در 19 مارس، چارچوبی موقت برای اقدامات کمک‌کننده دولت‌ها برای حمایت از اقتصادها در دوران شیوع ویروس کرونا اتخاذ کرد، 5 نوع از اقدامات کمک‌کننده دولت‌های عضو در چارچوب ارایه شده، شامل «کمک‌های مالی مستقیم، مزایای مالیاتی گزینشی و مساعده‌های قابل بازپرداخت»، «ضمانت دولتی برای وام ها»، «اعطای وام‌های یارانه‌ای عمومی به شرکت ها»، «حمایت از بانک‌هایی که کمک‌های دولتی را به بخش واقعی اقتصاد منتقل می‌کنند» و در نهایت«بیمه کوتاه‌مدت اعتبار صادراتی» است. همچنین تا 30 مارس 2020 برابر با 27 اقدام ملی در قالب چارچوب موقت اتخاذ شده و 3 مورد به موجب ماده 107 (2) TFEU-b  تصویب شده است. این گزارش در ادامه برخی از طرح‌ها برای حمایت از بنگاه‌های آسیب دیده از شیوع ویروس کرونا که از سوی کشورهای اروپایی در دستور کار قرار گرفته را مورد اشاره قرار داده است.

 آلمان

این کشور به منظور کاهش لطمات وارد شده در پی شیوع ویروس کرونا به بنگاه‌ها یکسری اقدامات جبرانی در دستورکار خود قرار داده است. به‌طور نمونه، در مبحث ضمانت طرح و تامین نقدینگی لازم، دولت به صورت پیشتیبانی نامحدود، شرکت‌هایی که دارای گردش مالی حداکثر 2 میلیارد یورو هستند، 80 درصد ضمانت اعتبار در نظر گرفته است. همچنین برای شرکت‌هایی که گردش مالی بین 2 تا 5 میلیارد یورو دارند، 70 درصد) از 50 درصد) ضمانت اعتبار را لحاظ کرده است. اختصاص 600 میلیارد یورو منابع از طریق صندوق ثبات ساز اقتصادی برای شرکتهای بزرگ‌تر از دیگر اقداماتی است که از سوی این کشور صورت گرفته است. اما کمکهایی که به صورت بلاعوض مستقیم از سوی دولت آلمان در نظر گرفته شده شامل موارد زیر است: 1. «50 میلیارد یورو کمکهای اضطراری برای بنگاه‌های کوچک تا 10 نفر کارکن و خویش کارفرما»، 2. «یک بار پرداخت تا سقف 9000 یورو برای مدت 3 ماه برای بنگاه‌های تا 5 نفر کارکن» و 3. «پرداخت تا سقف 15000 یورو برای بنگاه‌های تا 10 نفر کارکن.»

 فرانسه

اما مبلغی که کشور فرانسه برای برای حمایت از بنگاه‌ها وجبران خسارت ناشی از شیوع ویروس کرونا در نظر گرفته، برابربا 300 مییلیارد یورو یعنی معادل 12.4 درصد (GDP)است که برای شرکت‌های کوچک و متوسط، وامی معادل 25 درصد گردش مالی سالانه یا معادل 2 سال پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان شرکت‌های تازه تاسیس و نوآور در نظرگرفته است. تضمینی که در این زمینه صورت گرفته برابر با 70 تا 90 درصدی آنهم بسته به اندازه شرکتها در دستور کار قرار گرفته است. از سوی دیگر، کمک‌های بلاعوض فرانسه شامل 1.2 میلیارد یورو برای حمایت از شرکت‌های کوچک و خرد (شرکت‌هایی با حداکثر 10 کارکن و گردش مالی سالانه که بیش از 1 میلیون یورو نباشد) است که کمک بلاعوض حداکثر 3500 یورو برای هر بنگاه منظور شده است.

 ایتالیا

این کشور معادل 5 میلیارد یورو قابل افزایش تا سقف 350 میلیارد یورو برای ضمانت ظرح و تامین نقدینگی در نظر گرفته است. البته بنابر بر تصمیم دولت ایتالیا، مهلت قانونی برای بنگاه‌های کوچک و متوسط شامل «به تعویق افتادن بازپرداخت تسهیلات، پیش پرداخت بانکی، وام‌های فوری، وثیقه و عملیات لیزینگ، تا 30 سپتامبر 2020 » است. همچنین «100 میلیارد یورو وام جدید صندوق ضمانت مرکزی برای بنگاه‌های کوچک و متوسط» و «10 میلیارد یورو برای تشویق بانک‌ها و کارآفرینان برای به جریان انداختن نقدینگی» از دیگر اقدامات جبرانی و حمایتی این کشور به شمار می‌رود.

 اسپانیا

اما کشور اسپانیا که جزو کشورهایی به شمار می‌رود که آمار شیوع بیماری کرونا در آن نیز بالاست، برای حمایت از بنگاه‌های خود چه اقداماتی را اتخاذ کرده است؟ ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، این کشور، مبلغ 100 میلیارد یورو (8 درصد GDP) برای ضمانت و تامین نقدینگی بنگاه‌ها در نظر گرفته که 80 درصد ضمانت وام‌های جدید بنگاه‌های کوچک ومتوسط و خود اشتغال و ضمانت70 درصد ضمانت وام‌های جدید بنگاه‌های متوسط را در بر می‌گیرد.

 هلند

اگر چه مبلغ مشخصی برای ضمانت طرح و تامین بنگاه‌ها برای کشور هلند عنوان نشده، اما برای بنگاه‌های کوچک و متوسط برای وام کوتاه‌مدت، ضمانت 75 درصد اعتبار داده شده از سوی طرف تأمین مالی لحاظ شده است. همچنین برای بنگاه‌های متوسط و بزرگ، 50 درصد ضمانت برای وام هر کسب وکار تا سقف 150 میلیون یورو در نظر گرفته شده است.

 پرتغال

از دیگر کشورهای اتحادیه اروپا که اقدامات جبرانی و حمایتی برای جلوگیری از زیان بنگاه‌ها در دستور کار خود قرار داده‌اند، کشور پرتغال است. این کشور برای ضمانت طرح‌ها و نقدینگی، مبلغ 3 میلیارد یورو معادل 1.4 درصد برای ضمانت طرح‌ها و تامین نقدینگی بنگاه‌ها در نظر گرفته است، که حداکثر 90 درصد ضمانت وامهای سرمایه در گردش برای بنگاه‌های کوچک و متوسط و واسطه‌ای فعال در 4 بخش «گردشگری، رستوران‌ها، صنعت استخراج و ساخت، فعالیت آژانس‌های مسافرتی، تحریک گردشگری، سازماندهی رویدادها و فعالیت‌های مشابه» منظور شده است.