چه بر سر موزهها در دنیای کرونا میآید؟
از ۲۰۰ میلیارد تومانی که برای موزهها در طول دو ماه گذشته به بار ننشست تا کمکهای بلاعوض موزهای و تهیه پروتکلهای بهداشتی برای موزهها و آثار تاریخی و فعالیتهای مجازی و پژوهشی موزهها را میتوان جزو قدمها و تجربههای جدید موزهای کشور در دنیای این روزهای کرونایی دانست. ترس از خطرناک بودن حضور مخاطبان زیاد در فضای موزهای و گسترش زنجیره ابتلا به ویروس کرونا از یک طرف و قدمی آهسته که به نظر میرسید متولیان وزارتخانه میراث فرهنگی برای تعطیلی موزهها که علاوه بر سلامت کارکنان موزهای، سلامت آثار تاریخی را به خطر انداخته بود، برمیداشتند، از روزهای نخست مطرح شدن شیوع کرونا در کشور، جامعه موزهداری را با اما و اگرهای زیادی مواجه کرد. آن هم در شرایطی که به واسطه شلوغی این فضاهای تاریخی و آثاری که در یک فضای سربسته قرار داشتند امکان انتقال ویروس بهشدت گسترش مییافت و به همین دلیل ستاد کرونا موزهها را در لیست مشاغل و مکانهای پر خطر و با رتبه ۴۹ قرار داد و حتی مسوولان میراثی فعالیت دوباره این فضاهای تاریخی را تا مدتها تقریبا غیر عملی میدانند. با تعطیلی موزهها، موزهداران تلاش کردند تحدیدها و تهدیدهایشان را به فرصت تبدیل کنند و علاوه بر نمایش روزانه بخشهایی از موزهها و آثار تاریخی در فضای مجازی خودشان هم به صورت آنلاین و مجازی به گپ و گفت با یکدیگر پرداختند. گپ و گفتهایی که بعضا پای مسوولان موزهای هم به میان باز میکند، مانند محمدرضا کارگر – مدیر اداره کل موزهها - که در گفتوگوی رضا دبیرینژاد - موزهدار و رییس موزه ملی ملک - با او از طریق صفحه «فرهنگ موزه» در اینستاگرام به سوالات موزهداران پاسخ داد. کارگر در نخستین بخش صحبت خود درباره تاثیر کرونا بر موزهها و عیب و حسنهای آن در شرایط امروز گفت: کرونا امروز به یک موضوع جهانی تبدیل شده که به مرور ابعاد گستردگی آن معلوم میشود، حتی مدتی است مطرح میشود که احتمال دارد تا یک سال آینده نیز گرفتار آن باشیم، یا حداقل با محدودیتهایی به این واسطه مواجه شویم. او با تاکید بر اینکه بروز شرایط کنونی، نخستین تجربه موزههای ایران و بسیاری از موزههای دنیاست، افزود: هر چند با مطرح شدن این مساله، برنامهریزی درباره موزه نیز شکل گرفت اما نخست موزهها فکر میکردند میتوان با فاصلهگذاری اجتماعی به کارها ادامه داد، ولی به مرور متوجه شدند که باید موزهها را بهطور کامل تعطیل کرد. این تاثیر شوکآور بود، به خصوص که ما خود را برای بازدیدهای نیمه و اواخر اسفند و نوروز ۹۹ آماده کرده بودیم، اما ناگهان از یک سو با تعطیل شدن کامل موزهها مواجه شدیم و از سوی دیگر با پرسنلی که برایشان برنامهریزی کاری نشده بود. او خسارت اقتصادی وارد شده به موزههای دنیا و ضرر آن را چه برای موزههای دولتی و چه خصوصی به نسبتهای متفاوت دانست و با اشاره به برنامهریزیهایی که از همان زمان آغاز شدند، تا در صورت امکان تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند، ادامه داد: بر اساس پیشبینیهای انجام شده برای سال جدید و براساس روال گذشته - قبل از وقوع بحران کرونا ،
چیزی حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان پیش بینی درآمد از اماکن متعلق به وزارتخانه و موزهها بود که حتی بخش مهمی از این درآمد به خود آنها برمیگشت.