خرد شدن تقاضا در بورس با سیل نقدینگی
گروه بورس|محمد امین خدابخش|
سیل قدرتمند نقدینگی همچنان در بورس تهران قیمت‌ها را افزایش می‌دهد و شاخص کل این بازار را روزی چند درصد بالا می‌برد .
بر این اساس چهارشنبه نیز به عنوان آخرین روز معاملاتی هفته دست کمی از بقیه روزها نداشت و داد و ستد‌های خود را با رشد حداکثری قیمت در بسیاری از نمادهای بازار به پایان برد. در این روز شاخص کل بورس تهران برای اولین‌بار در تاریخ محاسبه وارد کانال ۷۴۱ هزار واحدی شد. در روز معاملاتی قبل شاخص کل بورس تهران به میزان ۱۵ هزار و ۸۰۲ واحد رشد کرد که حکایت از افزایش ۲.۱۸ درصدی میانگین موزون تمامی قیمت‌ها در بورس داشت. در این روز نماد معاملاتی «فارس» متعلق به هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس به تنهایی بیش از ۲ هزار واحد بر ارتفاع شاخص کل افزود. نمادهای «رمپنا»، «کچاد» و «وبملت» که به ترتیب به شرکت‌های گروه مپنا، معدنی و صنعتی چادرملو و بانک ملت تعلق داشتن نیز پس از فارس بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص کل بورس تهران گذاشتند. بر این اساس هجوم نقدینگی به بازار سرمایه این روزها در حالی تداوم دارد که رشد شاخص‌ها در این بازار از ابتدای سال سرعت بیشتری گرفته و به کسب بازده ۴۵ درصدی برای شاخص کل بورس تهران در بازه زمانی یاد شده انجامیده که ۱۵ درصد از آن تنها در هفته جاری حاصل شده است. در فرابورس نیز سمت و سوی کلی معاملات طی مدت مورد بررسی تقریباً شبیه نماگرهای بورسی بوده است. بر این اساس در پایان روز معاملاتی اخیر در حالی شاخص کل این بازار وارد ابرکانال ۹ هزار واحدی شد که در اولین روز معاملاتی سال ۹۹ در سطح ۶ هزار و ۵۰۰ واحدی قرار داشت. به نظر می‌رسد که عدم جذابیت بازار پول و کاهش نرخ سپرده‌های سرمایه‌گذاری یکی از عواملی باشد که به گسیل هر چه بیشتر سرمایه‌های خرد به بازار سهام منتهی شده است. آنچه که در این مدت از تغییر قیمت‌ها و نماگرهای بازار می‌توان استنباط کرد این است که هجوم نقدینگی تولید شده در اقتصاد کشور طی هفته‌های اخیر به بازار سرمایه، اگرچه سبب شده تا بسیاری از مسوولان با دیدی مثبت به تغییرات رخ داده نگاه کنند و بسیاری را با توصیه به سرمایه‌گذاری در این بازار جذب چرخه پرسود معاملات سهام کنند، این چرخه آن قدری که باید از امنیت کافی برخوردار نیست. در شرایطی که بسیاری از کارشناسان بازار سهام و تحلیلگران مالی بر این نکته اتفاق نظر دارند که رشد قیمت سهام شرکت‌ها طی ماه‌های اخیر، بسیاری از نمادهای موجود در بازار سرمایه را به قیمتی فراتر از ارزش‌های بنیادی رسانده است، به نظر می‌رسد که هجوم این‌گونه خریداران به سمت تمامی نمادها بدون در نظر گرفتن وضعیت بنیادی آنها، بیش از آنکه دلالت بر بهبود وضعیت در بازار سرمایه و شکوفایی آن داشته باشد، حاکی از افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در معاملات سهام است. گواه این امر رشد صف‌های خرید پر تعدادی است که در روزها و هفته‌های اخیر در بورس و فرابورس شکل گرفته است و هر روز بیش از قبل در تقویت ذهنیت سرمایه‌گذاران به خصوص تازه واردترها در جهت ارزندگی سهام عمل می‌کند.
عواملی از این دست سبب شد تا «تعادل» ضمن گفت‌وگو با احسان طیبی، به بررسی وضعیت بازار در روزهای اخیر بپردازد.
افزایش چشمگیر ارزش معاملات
این کارشناس بازار سرمایه با توجه به آنچه در ماه‌ها و هفته‌های اخیر رخ داده است ،گفت: در حال حاضر شاهد افزایش چشمگیر حجم تقاضا و به تبع آن ارزش معاملات هستیم. در حال حاضر بازار در دو بخش بورس و فرابورس شاهد معاملاتی با ارزش تقریبی ۱۴ هزار میلیارد تومان است. این در حالی رخ می‌دهد که در مدت مشابه سال قبل ارزش داد و ستد‌های روزانه در حدود هزار میلیارد تومان بود.
این تحلیلگر بازار سهام افزود: مهم‌ترین دلیل چنین رخدادی افزایش تقاضا به خصوص از سوی سهامداران خرد است. در حال حاضر وضعیت بازار به گونه‌ای است که بیشتر تا نمادهای بزرگ بازار نیز با در نظر گرفتن ثبات در شرایط فعلی از قیمت‌های بنیادی فاصله گرفته‌اند. البته منظور من این نیست که در حال حاضر سهام هیچ جذابیتی برای سرمایه‌گذاری ندارد.
عملکرد همسو با انتظارات تورمی
طیبی در ادامه سخنان خود به انتظارات تورمی سرمایه‌گذاران اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی فرض بازار بر این است که متغیر‌هایی نظیر قیمت ارز ممکن است تا پایان سال شاهد تغییرات چشمگیری باشند. بنابراین اگر بخواهیم شرایط تولید و فروش فعلی شرکت‌ها را با عواملی نظیر تورم انتظاری تطبیق دهیم ممکن است بتوان گفت که در شرایطی متفاوت با آنچه فعلاً در بازار ارز شاهد هستیم می‌توان شرکت‌ها را ارزنده دانست.
وی افزود: بسیاری نیز بر این باور هستند که اگر شرکت‌ها را بر اساس دارایی‌هایشان ارزش‌گذاری کنیم، می‌توان به ارقام تحلیلی بالاتری نسبت به آنچه در حال حاضر در سهام شرکت‌ها مشاهده می‌شود رسید و بر این اساس در آنها سرمایه‌گذاری کرد. چنین نگاهی سبب شده تا در گروه‌هایی نظیر گروه پالایشی علی رغم کرک اسپرد پایین همچنان تقاضا وجود داشته باشد. بر این اساس من فکر می‌کنم که بازار چندان منطقی عمل نمی‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به آنچه که در خصوص ارزندگی شرکت‌ها گفته شد، شرکت‌های حقوقی فعال در بازار سرمایه، تمایل به سرمایه‌گذاری بیشتر دارند یا خیر، گفت: باید توجه داشت که در حال حاضر این شرکت‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. آن‌دسته از شرکت‌هایی که نیازمند تامین نقدینگی هستند، مانند شرکت‌های وابسته به دولت اغلب در جهت عرضه سهام گام بر می‌دارند. البته بیشتر این شرکت‌ها نیز محدودیت‌هایی دارند که به آنها اجازه فروش بیش از حد را نمی‌دهد. با این حال صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در شرایط فعلی نیازمند حفظ سرمایه اشخاص هستند و برای حصول این امر باید بازده خود را بالا نگه دارند همچنان در جهت تقاضا عمل می‌کنند. باید به خاطر داشت که در شرایط فعلی حقوقی‌های نیازمند نقدینگی نیز با محدودیت‌هایی نظیر از دست دادن کرسی هیات‌مدیره مواجه‌اند و از این رو اگر چه حجمی از عرضه را وارد بازار می‌کنند با این حال توان تداوم آن برای دوره طولانی را ندارند.
طیبی در ادامه گفت: در حال حاضر اکثریت خریداران، سهامدار خرد هستند. این روزها اگر به ترکیب و تعداد سفارش‌های خرید نگاه کنیم در می‌یابیم که میزان مشخصی از عرضه در هر نماد وجودو دارد که نسبت به تقاضای موجود در تعداد بسیار کمتری از سفارش، به فروش می‌رسد.
وی دلیل وقوع چنین امری را ورود سرمایه‌های خرد دانست و عنوان کرد: بازار سرمایه به سبب ماهیتی که دارد پذیرای سرمایه‌های کوچکی است که توانایی ورود به بازارهایی نظیر ملک و مستغلات را ندارند. از طرفی در بازار ارز و طلا نیز به دلیل محدودیت‌هایی نظیر سختی نگهداری، در حال حاضر تمایل چندانی برای ورود نقدینگی مشاهده نمی‌شود. عواملی از این دست مزیت بازار سهام را نسبت به سایر بازارها افزایش داده است.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوالی مبنی بر پر نشدن حجم مبنا در برخی از نمادها نظیر «شستا» گفت: به نظر من حجم مبنا در بسیاری از نمادها به جای آنکه به کاهش عطش خرید غیرمنطقی منجر شود، به آن دامن می‌زند. این وضعیت تنها به نماد شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی محدود نمی‌شود. در بسیاری از نمادهای بازار نظیر «اخابر» شاهد آن هستیم که به‌رغم پر نشدن حجم مبنا صف نشینی در طرف تقاضا همچنان با قدرت تداوم دارد. این مساله از آنجا ناشی می‌شود که وجود صف‌های خرید سنگین این تصور را در میان متقاضیان ایجاد می‌کند که سهم از ارزندگی بسیار بالایی برخوردار است. در صورتی که ممکن است این طور نباشد.
وی افزود: من فکر می‌کنم که حجم مبنا در بسیاری از نمادها بیش از چیزی است که باید باشد و همین امر منجر به کند شدن روند صعودی آنها می‌شود؛ امری که از متعادل شدن جریان عرضه و تقاضا در نمادها جلوگیری می‌کند و بر عطش خریداران در آنها می‌افزاید.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: با توجه به وضعیت بازار فکر می‌کنم که حداقل تا پایان بهار شاهد صعود قیمت‌ها باشیم. با توجه به پولی که این روزها وارد بازار می‌شود اصلا بعید نیست که شاخص بورس تهران به یک میلیون واحد نیز برسد.
