تصویب قانون تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه

پانزدهم اردیبهشت 1354، مجلس شورای ملی لایحه تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه را تصویب کرد. بر اساس این قانون به شهرداری پایتخت اجازه داده شد به منظور احداث راه‌آهن شهری و تأسیسات مربوط و بهره‌برداری از آن شرکتی به نام شرکت‌راه‌آهن شهری تهران و حومه تأسیس کند. سرمایه شرکت مزبور از طرف دولت تأمین و در اختیار شهرداری گذارده می‌شود. ‌همچنین، شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و طبق اصول بازرگانی و مقررات این قانون و اساسنامه مربوط اداره می‌شود. اساسنامه شرکت‌ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون از طرف شهرداری پایتخت پیشنهاد و پس از موافقت وزارت کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور‌و تأیید هیأت وزیران برای تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین تقدیم خواهد شد. ‌طبق این مصوبه، شرکت می‌تواند به منظور اجرای طرح راه‌آهن شهری تهران و حومه و تأمین نیازمندی‌های خود از زیر اراضی و املاک محدوده قانونی‌شهر و حومه بدون هیچ‌گونه پرداختی استفاده کند و در مواردی که برای نقشه‌برداری و گمانه زدن ورود به منازل و اماکن عمومی ضروری تشخیص‌شود با اخطار کتبی 48 ساعته به محلهای مزبور وارد و در صورت ممانعت یا حضور نماینده دادستان شهرستان نسبت به اجرای موارد فوق اقدام‌ می‌کند.  سابقه بحث و گفت‌وگو درباره احداث قطار شهری در تهران به 110 سال قبل بازمی‌گردد. تاسیس تراموای شهری از جمله نکات پیش‌بینی شده در امتیاز نامه‌ای بود که بارون ژولیوس دو رویتر در عهد ناصرالدین شاه روی کاغذ آورد. اولین طرح شبیه به متروی امروزی که برای تهران طراحی و اجرا شد، طرح واگن اسبی بود که از حرم حضرت عبدالعظیم تا میدان حُر امروزی کشیده شده و تا سال 1310 نیز دایر بود.  در مهرماه 1353 مطالعات مربوط به حل مشکلات ترافیک متروی تهران توسط شرکت‌های مشاور خارجی از جمله سوفرتو منتج به پیشنهاد سیستم اتوبان مترو (با 7 خط) شد. بر اساس این مطالعات، احداث مترو به عنوان اساسی‌ترین راه‌حل بهبود ترافیک تعیین گردید. شرکت‌های فرانسوی از سال 1356 عملیات اجرایی احداث خط 1 مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کردند .بخشی از وظایف شرکت‌ها به عنوان مهندسین مشاور راه‌آهن شهری تهران و حومه به شرح زیر بوده است: کلیه مطالعات فنی شامل عملیات نقشه‌برداری و شناسایی زمین، تهیه پرونده‌های توصیفی و کاربرد و مشخصات فنی و نقشه‌های اجرایی و تدارک انعقاد قرارداد با پیمانکاران و نظارت بر عملیات ساختمانی، نظارت بر ساخت و نصب تجهیزات ثابت و وسایل محرکه، تهیه آیین نامه‌ها و برنامه‌های بهره‌برداری و آموزش کادر ایرانی... عملیات اجرایی مترو تا آذر 59 نیز ادامه یافت ولی در این زمان و درپی جریانات انقلاب نمایندگان شرکت‌های خارجی ایران را ترک کردند و در اواخر سال 60 هیات وزیران توقف کامل طرح توسط مشاوران خارجی را اعلام کرد.