یک آلمانی اختلاسگر، اولین رییس بانک ملی

۱۳۹۹/۰۲/۲۳ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۶۷۱۱۸
یک آلمانی اختلاسگر، اولین رییس بانک ملی

سال ۱۳۰۶ قانون تاسیس بانک ملی از سوی مجلس صادر شد و در روز سه‌شنبه بیست شهریور ۱۳۰۷ این بانک رسما کار خود را آغاز کرد. برای ریاست بانک ملی آقای «دکتر کورت لیندن بلات (Kurt Lindenblatt) » آلمانی که پیش از این ریاست بانک اعتبارات صوفیه بلغارستان را داشت به پیشنهاد «محمدعلی فرزین وزیرمختار ایران در آلمان» انتخاب شد. بیست و سوم اردیبهشت 1307کورت لیندن بلات برای برعهده گرفتن ریاست بانک ملی ایران وارد تهران شد. او پیش از این در برلین برای این عنوان انتخاب و استخدام شده بود. لیندن بلات از زمره آلمانی‌های پاک دست نبود و به پشتیبانی مرد شماره دو قدرت در آن زمان یعنی تیمورتاش وزیر دربار شروع به اختلاس از بانک کرد. لو رفتن قضیه اختلاس باعث حوادث زیادی در کشور شد؛ به نحوی که رضا شاه که به دلایل مختلف با تیمورتاش اختلاف پیدا کرده بود (به خصوص ارتباط تیمورتاش با شوروی و نگرانی رضاخان از قدرت‌گیری بیش از حد تیمورتاش و همین طور تلاش انگلیسی‌ها برای حذف تیمورتاش)، او را از سمتش عزل و راهی زندان کرد و در آخر هم در سال ۱۳۱۲ تیمورتاش به دست پزشک احمدی در زندان قصر به قتل رسید. لیندن بلات و معاونش فوگل از کشور متواری شدند. فوگل که در بیروت به سر می‌برد وقتی مجبور به برگشتن به ایران برای محاکمه شد در بیروت خودکشی کرد، ولی بلات به ایران آورده و به حبس و جریمه محکوم شد. مهدی قلی‌خان هدایت مخبرالسلطنه نخست وزیر وقت در کتاب خاطرات و خطرات خود این واقعه را چنین شرح می‌دهد: «معلوم شد معاملاتی بدون وثیقه کافی شده و خساراتی وارد آمده است، لیندن بلات رییس بانک زیاد مقید به رعایت نظرات هیات نظارت نبوده است و شاید متکی به تیمور تاش، در هر حال اختلاساتی مسلم شد. لیندن بلات به خیال گریز می‌افتد به بهانه مرض و معالجه با اجازه مسافرت می‌کند (اتو) فوگل نایب‌رییس چاره را در فرار می‌بیند شاه شخصا به بانک رفته و طلای وثیقه را بازدید کرده، نقصی نداشته است. فوگل مفقودالاثر می‌شود، (سرتیپ) ایرم (رییس کل تشکیلات نظمیه مملکتی) در گاراژها معلوم می‌کند که دندان‌سازی به دعوتی به بغداد رفته است. تفحص می‌کند هیچ جا او را در اتومبیل نمی‌یابد، بعدها کاشف به عمل آمد که در صندوق پشت اتومبیل پنهان بوده است. به این تدبیر از سرحد می‌گذرد در بغداد معطل نشده به بیروت می‌رود. دولت، فوگل را از حکومت شام می‌خواهد وی ناچار انتحار می‌کند. این واقعه برای آلمان نهایت اهمیت را داشت عده کثیری متخصصان آلمانی در ادارات ما کار می‌کنند؛ به‌طوری که می‌شود گفت سیاست آلمان در ایران روبه غلبه دارد و بانک ملی قلب اقتصاد است لیندن بلات از راه قانونی مسترد شد با وکیل مدافعی به تهران آمد به ۱۸ ماه حبس و ۷۰۰۰ لیره و ۴۶ هزار ریال محکوم شد (۶۳هزار تومان) دولت باز یک نفر آلمانی را به‌نام هرست، توسط سفارت خودمان در برلین به ریاست بانک اجیر کرد.»