مرگ تدریجی کسب‌وکارهای آی‌تی

گروه دانش و فن|

شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات به چهار بخش تقسیم می‌شوند. این بخش‌ها شامل خدمات آنلاین ازجمله فروشگاه‌های اینترنتی و پلتفرم‌های تحویل کالا و خدمات، خدمات نرم‌افزاری شامل تولید و توزیع نرم‌افزارها و بازی‌ها رایانه‌ای و خدمات و پشتیبانی و طراحی وب‌سایت، کسب‌وکارهای حضوری مانند خدمات شبکه و خدمات آنلاین پزشکی از جمله مشاوره‌های آنلاین می‌شوند. به گفته محمدجواد آذری جهرمی از میان شرکت‌های حاضر در نوآفرین، کرونا بر 72 درصد کسب‌وکارها اثر منفی گذاشته و تنها بر 27 درصد اثر منفی نداشته است. بیشترین شرکت‌هایی که اثر منفی دیدند، شرکت‌های نرم‌افزاری بودند با 86 درصد و 46 درصد کسب‌وکارها در حوزه خدمات پزشکی با اثر مثبت‌ روبرو شدند. در این شرکت‌ها تعدیل نیروی انسانی بحرانی است. 51 درصد شرکت‌های نوپا که کرونا بر آنها تاثیر منفی گذاشته، با کاهش تقاضا و کاهش درآمدهای ناشی از آن روبرو شدند، ‌32 درصد در زنجیره ارزش دچار مشکل هستند و 37 درصد نیز تاثیر بر نیروهای انسانی بوده است. از این شرکت‌های داخلی، 62 درصد کمتر از سه ماه دیگر با شرایط فعلی توان تاب‌آوری دارند، 6 درصد بین سه ماه تا 6 ماه تاب‌آوری دارند و 32 درصد هم تنها تا پایان سال تاب‌آوری دارند.

به گزارش «تعادل»، مراسم روز جهانی ارتباطات روز گذشته با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری و محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در عمارت کلاه‌فرنگی وزارت ارتباطات برگزار شد و فعالان حوزه ICT و خبرنگاران به‌صورت ویدیوکنفرانسی با بهره‌گیری از خدمات ابری یک شرکت ایرانی در این مراسم حضور داشتند. آذری جهرمی با بیان اینکه ارتباطات در وقایع سال گذشته از سیل و قطعی اینترنت، به عنوان تسهیل‌گر برقرارکننده شرایط بود، گفت: «در دو سال گذشته چالش‌هایی را پشت سر گذاشتیم که تا به حال نظیر آنها را شاهد نبودیم. شیوع ویروس کرونا هم مشکلاتی را برای ما ایجاد کرد و البته باعث شد اقداماتی که قرار بود طی یک سال آینده انجام بدهیم را ظرف مدت سه ماه به نتیجه برسانیم.» وی با اشاره به افزایش ترافیک در دوران کرونا بیان کرد: «متوسط ترافیک شبکه تلفن همراه در بهمن ماه 16.52 پتابایت در روز بود که در اسفند به 20.72، در فروردین به 23.24 و تا دو روز پیش در اردیبهشت ماه به 20.5 رسید. این افزایش ترافیک باعث کاهش کیفیت نیز شد. بدین‌ترتیب که میانگین نرخ انتقال و متوسط سرعت در بهمن ماه 10.5مگابیت‌برثانیه، در اسفند ماه 6 مگابیت‌برثانیه، فروردین ماه 7.5 مگابیت و اردیبهشت ماه 9.8 مگابیت‌برثانیه بود، درحالی که طبق برنامه ششم توسعه، این عدد باید به‌طور متوسط 10 مگابیت‌بر ثانیه باشد. همچنین مصرف در حوزه ترافیک ثابت، در بهمن ماه 8.26 پتابایت در روز بود که در اسفند به 11.28، در فروردین به 13.6 و تا دو روز پیش در اردیبهشت ماه به 11.42 رسید. استفاده از شبکه خانگی رشد قابل توجهی در این مدت داشت و 75 درصد مردم گفتند که تلفن ثابت برایشان به‌صرفه‌تر است، از طرفی چالش‌های سرعت هم در شبکه خانگی کمتر بود. میانگین سرعت در بهمن ماه 6.1 مگابیت‌برثانیه، در اسفند ماه 5.3 مگابیت‌برثانیه، فروردین ماه 5.4 مگابیت و اردیبهشت ماه 5.88 مگابیت‌برثانیه بود. مصرف شبکه بین‌المللی زیرساخت نیز در بهمن ماه 2.6 ترابیت‌برثانیه بود که در اسفندماه به 3.2 رسید، در فروردین نیز 3.4 ترابیت‌برثانیه بود و در اردیبهشت ماه به 3.1 ترابیت رسید. از این میان، ترافیک IXPها که مصرف اینترنت داخلی است، در بهمن ماه 808 گیگابیت‌بر‌ثانیه و در اسفندماه 920 گیگابیت‌برثانیه بود که در فروردین ماه به 2200 و در اردیبهشت به 1800 گیگابیت‌برثانیه رسید. ترافیک پستی نیز حاکی از آن است که در فروردین ماه سال جاری یک میلیون بسته پستی جابه‌‌‌جا شد که در بهمن ماه به سه میلیون رسیده بود. اما مقایسه ترافیک نقطه‌به‌نقطه اسفند ماه سال 98 در مقایسه با سال 97، با 48 درصد رشد روبرو بود و در فروردین سال 99 با فروردین سال 98 نیز این رشد به 130 درصد رسید. مقایسه نقطه‌به‌نقطه ترافیک پستی در اردیبهشت ماه نیز حاکی از 68 درصد رشد است. 

   حمایت از شرکت‌های کوچک 

فناوری اطلاعات

آذری‌جهرمی اظهار کرد: «از میان شرکت‌های حاضر در نوآفرین، کرونا بر 72 درصد کسب‌وکارها اثر منفی گذاشته و تنها بر 27 درصد اثر منفی نداشته است. بیشترین شرکت‌هایی که اثر منفی دیدند، شرکت‌های نرم‌افزاری بودند با 86 درصد و 46 درصد کسب‌وکارها در حوزه خدمات پزشکی با اثر مثبت‌ روبرو شدند. در این شرکت‌ها تعدیل نیروی انسانی بحرانی است. 51 درصد شرکت‌های نوپا که کرونا بر آنها تاثیر منفی گذاشته، با کاهش تقاضا و کاهش درآمدهای ناشی از آن روبرو شدند، ‌32 درصد در زنجیره ارزش دچار مشکل هستند و 37 درصد نیز تاثیر بر نیروهای انسانی بوده است. از این شرکت‌های داخلی، 62 درصد کمتر از سه ماه دیگر با شرایط فعلی توان تاب‌آوری دارند، شش درصد بین سه ماه تا شش ماه تاب‌آوری دارند و 32 درصد هم تنها تا پایان سال تاب‌آوری دارند. به همین دلیل اقداماتی از جمله ارایه تسهیلات با نرخ سود پایین صورت گرفته که در فاز اول از اسفند تا اردیبهشت، 54 میلیارد تومان پرداخت شده و در فاز دوم در خردادماه، مقرر است 70 میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های فعال حوزه گردشگری، برگزاری رویدادها، فروش بلیت و تخفیف، مشاغل خانگی، حمل‌و نقل و شبکه توزیع، مشروط‌بر حفظ 90 درصد نیروی شاغل پرداخت شود.» آذری جهرمی با تاکید بر استفاده از ظرفیت خالی بخش‌های مختلف دولت برای پوشش نیازهای دیگر بخش‌ها، گفت: از جمله در هماهنگی با وزارت نفت و کشور، از امکانات سوختی برای حمل‌و‌نقل بار استفاده شده است. همچنین در این مدت کمپین‌هایی تشکیل شده، از جمله «درسخانه» با همراهی آموزش و پرورش، کمپین «از خانه بخریم»که منجر به افزایش 2.5 برابری خریدوفروش اینترنتی و استخدام بیش از 2000 نفر توسط شرکت‌های ارایه‌دهنده این خدمات شد. با مشارکت وزارت صمت، اتحادیه کسب‌‌و‌کارهای نوپا، و صدا‌وسیما اجرایی شد. کمپین «کنار همیم» نیز در قالب وام کم‌بهره از شرکت‌های توانمند به شرکت‌های کوچک تشکیل شده است.» آذری جهرمی با بیان اینکه تولید گوشی تلفن همراه و تجهیزاتی مانند IOT (اینترنت اشیا) امسال در برنامه است، افزود: با وجودی که شرکت‌های معتبر خارجی در شرایط قبل از تحریم آمادگی تولید در کشور ما را اعلام کرده بودند اما این موضوع را پیش نبردند. نیاز سالانه کشور ۱۲ میلیون گوشی است و ما قصد تولید ۴۰۰ هزار گوشی را داریم. از این رو از دولت ۵۰۰ میلیارد تومان تقاضای منابع مالی کردیم که به اپراتورها وام دهیم و آنها با باندلینگ و تحریک بازار تقاضا، بتوانند گوشی را به‌صورت اقساطی به کاربران ارایه دهند.»

    حوزه ارتباطات به سرمایه‌گذاری

100 برابری نیاز دارد

همچنین اسحاق جهانگیری در این مراسم وزارت ارتباطات و توسعه بخش ارتباطات را لنگرگاه اصلی در دوران پساکرونا عنوان کرد و گفت: «باید در این حوزه ۱۰۰ برابر بودجه فعلی سرمایه‌گذاری کرد. ما نیازمند تامین زیرساخت‌های حقوقی و اجتماعی برای یک انسان هوشمند در دوران پسا کرونا هستیم و به هر قسمتی از این هدف که نگاه می‌کنیم، وزارت ارتباطات لنگرگاه مهم و اصلی به شمار می‌رود. باید زیرساخت‌های فنی و حقوقی این بخش نیز در سال ۹۹ تقویت شود. مردم یادشان است که هشت سال گذشته برای ارتباطات چه شرایطی داشتند. اقدامات دولت در خدمات‌دهی ارتباطات در این هشت سال با کل دوران دولت‌های قابل مقایسه نیست.» وی با بیان اینکه در این حوزه بسیاری از اقداماتی که تا آخر دولت پیش‌بینی شده بود، به‌دلیل شیوع کرونا، ظرف سه ماه انجام شد، افزود: «در پساکرونا شاهد نیازمندی‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف زیرساختی، سخت افزاری، نرم افزای، تحقیق و پژوهش و آموزش خواهیم بود که این توسعه باید شتاب بیشتری بگیرد. در ایام کرونا اگر زیرساخت‌های ارتباطی و توانمندی در ارایه خدمات به‌صورت آنلاین نبود نمی‌توانستیم مردم را در خانه نگه داریم.» معاون اول رییس‌جمهوری با اشاره به ارایه آموزش‌ها به دانش‌آموزان و دانشجویان کشور از طریق فضای مجازی در ایام کرونا، گفت: «در شرایطی که تجمع ممنوع بود، به جهت آنکه موضوع آموزش موضوعی تعطیل‌پذیر نیست، استفاده از فضای مجازی در این مقطع فرصتی را فراهم کرد تا هر خانه‌ای به مدرسه و دانشگاه تبدیل شود. پیش از شیوع بیماری کرونا این حساسیت در مدارس وجود داشت که دانش‌آموزان موبایل با خود به همراه نداشته باشند اما امروز به تعبیری می‌توان گفت که مدرسه و دانشگاه به درون تلفن‌های همراه رفته است و یکی از دغدغه‌های کنونی، عدم دسترسی برخی خانواده‌ها و دانش‌آموزان به ابزار مورد نیاز برای آموزش از طریق فضای مجازی است که باید تلاش کنیم با فراهم کردن ابزار مورد نیاز، فرصت آموزش برای این دانش‌آموزان فراهم شود.» جهانگیری با بیان اینکه اتفاقات، تصمیمات و تغییرات ایام کرونا موضوعاتی ساده نیست و نمی‌توان در دوران پساکرونا از کنار آن عبور کرد، اظهار داشت: کرونا پیامدهایی را با خود به همراه داشت که افزایش دورکاری وکاهش شدید مصرف نفت و انرژی در جهان از جمله این پیامدهاست. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسوولیت مهمی برای تدوین برنامه‌های دقیق برای دوران پساکرونا دارد. هیچ دستگاهی نمی‌تواند بدون تعامل مناسب با سایر دستگاه‌ها و بخش‌ها برنامه‌های خود را به‌شکل مناسب اجرایی کند و تلاش موفق وزارت ارتباطات برای تحقق برنامه‌های خود نیز در گروی اجماع و تعامل با سایر بخش‌هاست. باید به سمتی پیش برویم که هم در درون جامعه دچار شکاف نشویم و هم جامعه ما با جوامع پیشرفته جهان شکاف و فاصله پیدا نکند.»

   تهدید زیرساخت‌های ارتباطی 

در شرایط دشوار واردات

در این مراسم محمدباقر اثنی‌عشری، رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با تاکید به موقعیت خاصی که بر اثر فراگیری بحران کرونا در کشور پیش آمده است، اظهار کرد: «ما دو خواسته مشخص از دولت داریم. در حوزه ما حدود 83 درصد شاغلان در شرکت‌های کوچک و متوسط تخصص‌محور مشغول هستند و این شرکت‌ها به‌شدت در مقابل بحران آسیب‌پذیرند و دولت پیش از اینکه شرکت‌ها هیچ‌گونه دریافتی از کارفرمایان خود داشته باشند، تمام مطالبات خود شامل مالیات و عوارض و غیره را می‌گیرد. در شرایطی که ما پیش از کرونا هم پیش‌بینی سال سختی را می‌کردیم، اکنون اوضاع این شرکت‌ها حتی بسیار دشوارتر از چیزی است که پیش‌بینی می‌شد. انتظار داریم که دولت تسهیلاتی برای این شرکت‌ها در نظر بگیرد. اگر این شرکت‌ها از بین بروند بخش مهمی از سرمایه‌های انسانی از کشور خارج می‌شود. بخش بسیار کمی از وام‌هایی که وعده داده شده، محقق شده اما ما راه‌حل‌هایی پیشنهاد دادیم و خواستیم دولت به جای وام، حق بیمه شرکت‌ها را پرداخت کند.» رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با بیان اینکه ما توانستیم شبکه ارتباطی کشور را با کمک واردات و تولید داخل پایدار نگه داریم، افزود: «اما واقعیت این است که شبکه نیاز به توسعه دارد و این توسعه بدون واردات فناوری و تجهیزات جدید ممکن نیست. در ابتدای سال ما با ممنوعیت واردات تجهیزاتی مانند پردازشگر مواجه شدیم که بازار را به‌‌شدت ملتهب کرد. در این مورد ما مکاتباتی با وزارت صنعت کردیم که خوشبختانه همکاری شد و این خطای انسانی برطرف شد. ما در کشور تاکنون با کمبود سخت‌افزار مواجه نبودیم و همکاران ما همیشه تجهیزات را تامین کرده‌اند و همیشه هم از ارز بازار استفاده کرده‌ایم. اکنون مشکل ما در بانک مرکزی و نحوه تخصیص ارز است. انتقال پول و تخصیص ارز اکنون با مشکل مواجه شده. ما به دنبال سهمیه‌بندی نیستیم و معتقدیم سهمیه‌بندی فساد می‌آورد. اما انتظار داریم فضایی ایجاد شود که نیازهای بازار را در شرایط امن تامین کنیم، در غیر این صورت تامین تجهیزات به‌دشواری صورت خواهد گرفت و زیرساخت‌های ارتباطی کشور با تهدید مواجه می‌شوند.»

همچنین فرامرز رستگار، عضو هیات‌مدیره سندیکای مخابرات درباره نحوه برخورد با قاچاق کالا گفت: «در حال حاضر کنترل مرزها مهم‌ترین راهکار برخورد با قاچاق کالاست اما باید در معامله نهایی نظارت‌ها تشدید شود تا کالا بدون شناسنامه معامله نشود. تنظیم بازار موضوع مهمی است که مورد توجه وزیر ارتباطات نیز قرار دارد. طبق دستور وزیر ارتباطات پنج میلیون پهن باند برای اینترنت خانگی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و با تدابیر اتخاذ‌شده از افزایش قیمت مودم‌ جلوگیری شده است. همچنین ما آماده شدیم در شبکه ملی اطلاعات، به عنوان شبکه شبکه‌ها بومی‌سازی و تامین تجهیزات را از صنعت داخلی با درصد بالا انجام دهیم.»