تحمل ریسک بازار سهام نسبت به سود انتظاری‌آن می‌ارزد

محمد امین خدابخش|

بازار سرمایه که ۲ سال گذشته را با رونقی بی‌بدیل به اتمام رسانده در حالی روز پایانی معاملات اردیبهشت را با افت بیش از ۱۵ هزار واحدی خاتمه داد که شاخص کل بورس برای دومین بار ظرف ده روز گذشته به زیر یک میلیون واحد بازگشت و رشد دست جمعی قیمت‌ها در بازار سهام را در هاله‌ای از ابهام فرو برد. رویدادی از این دست در حالی رخ می‌دهد که در دو ماه ابتدایی سال جاری به جز چند روز اخیر ورود حجم سنگین نقدینگی به بازار سبب شده بود تا ارزش معاملات و خالص خرید حقیقی رکورد‌های قابل توجهی را به ثبت برسانند.

بر این اساس دومین ماه سال جاری در شرایطی خاتمه یافت که در آن رکورد ورود پول معامله گران حقیقی به دو هزار میلیارد تومان در یک روز رسید و ارزش معاملات تا محدوده ۲۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. همین امر سبب شد تا بسیاری از فعالان بازار سهام به تداوم روند صعودی دلگرم شوند و عملکرد ضعیف روزهای گذشته را تنها گامی در جهت اصلاح قیمت‌ها ارزیابی کنند. چنین دیدگاهی در حالی شکل گرفته که بسیاری از کارشناسان اقتصادی طی هفته‌های اخیر از حبابی بودن قیمت‌ها در بازار سهام انتقاد کردند و سرمایه‌گذاری در این بازارها را پر ریسک دانسته‌اند. این دو نگاه متضاد سبب شد تا «تعادل» در ضمن گفت‌وگو با مهدی سوری کارشناس و مدرس بازارهای مالی به بررسی روند قیمت‌ها در بازار سرمایه و عوامل موثر بر تغییرات آن بپردازد. این کارشناس بازار سهام در خصوص عوامل شکل دهنده به روند صعودی جاری و چشم‌انداز تغییرات قیمت گفت: در حال حاضر محرک اصلی بازار سرمایه ورود نقدینگی، ورود افراد جدید به چرخه معاملات بازار و چشم‌انداز تورمی مردم نسبت به کلیت اقتصاد در کنار حمایت‌های دولتی است. هم‌اکنون هیچ کدام از این مشخصه‌ها از بین نرفته همین امر سبب می‌شود تا نسبت به آینده بازار بدبین نباشیم. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اما به واسطه محدودیت‌های زیرساختی مانند محدودیت‌های هسته معاملات، محدودیت نفرات کارگزاری‌ها و غیره که در بازار سرمایه هست، تهدیدهایی بر سر راه جذب سرمایه در این بازار وجود دارد. با این حال در حال حاضر مشکل خاصی از نظر حجم معاملات و اقبال به بازار سرمایه وجود ندارد و می‌توان گفت که در کنار حمایت پایدار دولت و سایر عوامل می‌توان افت روزهای اخیر شاخص را اصلاح تلقی کرد. از این رو نمی‌توان افت اندک روزهای اخیر را خطری جدی بر سر راه روند صعودی بازار سرمایه ارزیابی کرد. این تحلیلگر بازار سهام در ادامه خاطرنشان کرد: با این حال فکر می‌کنم احتمال عرضه پرحجم سهام عدالت پس از آماده شدن ساز و کار آن می‌تواند به خطری برسرراه روند یادشده تبدیل شود. البته باید به یاد داشته باشیم که در خصوص ساز و کار آن همچنان تصمیم گرفته نشده و تا هشتم خردادماه سال جاری نمی‌توان نظر کارشناسی در این خصوص داد. در حال حاضر بازار سرمایه نه از نظر تکنیکالی و نه از نظر متغیرهای بنیادی و  منطقی موجود با تهدید جدی مواجه نیست. 

به همین دلیل نمی‌توان گفت که شاخص کل بورس با خطر خاصی مواجه است. مهدی سوری در خصوص ابزار گواهی سپرده سکه و تاثیر آن بر رفتار سرمایه‌گذاران گفت: این ابزار از نظر تنوع بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری افراد می‌تواند نقشی بسیار مفید داشته باشد. باید به خاطر داشت در حال حاضر از دیدگاه حفظ و صیانت از ارزش پول ملی ممکن است ابزارهایی از این دست محدود شوند.

 وی در ادامه افزود: اگر از دیدگاه سرمایه‌گذار خرد بازار سرمایه بنگریم طبیعتا وجود ابزارهای سهل‌الوصول نظیر گواهی سپرده سکه می‌تواند نقشی مهم در تنوع‌بخشی به سرمایه‌گذاری داشته باشد. در حال حاضر مشکل معاملات در بازار‌هایی نظیر ارز، طلای آب شده و دارایی‌هایی از این دست که با ریسک نگهداری روبه‌رو هستند سبب شده تا بسیاری درصدد خرید گواهی سپرده سکه برآیند. در این میان باید به خاطر داشت که دارایی‌هایی از این دست نیز به دلیل آنکه نسبت به سایر موقعیت‌های سرمایه‌گذاری موجود در خارج از بازار سهام از سهولت بیشتری برخوردار هستند ممکن است دچار حباب شوند و قیمت بازار آنها نسبت با آنچه که ارزش معقول می‌دانیم تفاوت پیدا کند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: با این حال باید توجه داشت که نسبت به این دارایی‌ها نیز ابزارهای وجود دارد که از سهولت بیشتری برای سرمایه‌گذاری برخوردار هستند که از آن جمله می‌توان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا اشاره کرد. اما باید به خاطر داشت که خریدهای هیجانی در چنین صندوق‌هایی نیز موجب شده تا ارزش هر یونیت برخی آنها نسبت به دارایی مبنای آن رشد بیشتری داشته باشد. این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوالی مبنی بر نگاه تحلیلگران نسبت به آینده بلندمدت بازار سرمایه گفت: در یک سال گذشته اگر بر اساس بخت و اقبال نیز اشخاص در بازار سهام به خرید می‌پرداختند، با تقریب بالایی موفق می‌بودند. این امر در روند صعودی بازار بود که سبب شده بود بیشتر نمادها با افزایش قیمت مواجه امری طبیعی است. از این رو می‌توان گفت که ریسک چندانی متوجه افراد حاضر در بازار نبود. با این حال فکر می‌کنم که در حال حاضر شرایط اندکی متفاوت است.

سوری در ادامه به سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی اشاره کرد و و آن را برای افرادی که تازه می‌خواهند به چرخه معاملات سهام وارد شود اینگونه تفسیر کرد: فکر می‌کنم که معاملات سهام نسبت به گذشته برای فردی که می‌خواهد تازه به این بازار وارد شود از ریسک بالایی برخوردار است. با این وجود با توجه به انتظاراتی که از بازدهی دارم فکر می‌کنم که تحمل این ریسک نسبت به سود انتظاری آن می‌ارزد.

 وی ادامه داد: در شرایط فعلی بسیاری از سهم‌ها ممکن است از لحاظ معیارهای سودآوری مناسب نباشند، اما در همین بازار نیز نمادهای بسیاری وجود دارد که می‌توان بر اساس تحلیل‌های بنیادی آنها را برای ورود نقدینگی و سرمایه‌گذاری مناسب دانست. بنابراین من فکر می‌کنم که در حال حاضر همچنان فرصت‌های ناب سرمایه‌گذاری در بازار سهام وجود دارد.

وی در پایان در خصوص رفتار سرمایه‌گذاران در هفته آتی و روند پیش روی بازار سرمایه گفت: روند بازار در هفته پیش رو را ارزیابی می‌کنم. فکر می‌کنم که بازار سرمایه در هفته بعد عملکرد بهتری خواهد داشت با این حال باید توجه داشته باشیم که بازار تا زمان مشخص شدن وضعیت سهام عدالت در بلاتکلیفی به معاملات ادامه خواهد داد. این امر سبب می‌شود تا قیمت‌های منفی به سرعت تبدیل به صفحه فروش و قیمت‌های مثبت و با سرعت زیادی تبدیل به صفحه خرید شوند. به نظر من همین نوسان‌های شدید حکایت از آن دارد که سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی در بلاتکلیفی به سر می‌برند. با این حال فکر می‌کنم که به دلیل نبود اتفاقات منفی و تغییر رویه‌های موجود در هفته شاهد افت جدید در قیمت‌ها نباشیم.