تصمیمات جدید ارزی برای ترخیص کالاها

تعادل|

«براساس تصمیم ستاد اقتصادی دولت مبنی بر ترخیص و انتقال سریع کالاهای موجود در بنادر و گمرکات کشور، تامین به موقع مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها و کالاهای مورد نیاز مردم شتاب می‌گیرد.» سرپرست وزارت صمت با اشاره به تصمیم ستاد اقتصادی دولت با اعلام این خبر گفت: براساس تصمیم این ستاد، اقدامات بسیار خوبی برای ترخیص و انتقال کالاهای موجود در بنادر و گمرکات کشور اتخاذ شده است. بنابراین با تصمیمات جدید ستاد تنظیم بازار، قرار است کالاهای گروه یک با ارز ۴۲۰۰ تومانی ترخیص و سه ماه آینده ارز آن پرداخت شود. متولیان وزارت صمت همچنین تاکید کردند که تولیدکنندگان برای تامین ارزشان نگران نباشند؛ چراکه تأمین ارز مورد نیاز تولید در اولویت کاری وزارت صمت است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که انباشت میلیاردها دلار کالا در گمرک همواره از چالش‌های تجاری ایران بوده که به گفته معاون فنی گمرک، ۸۰ درصد صاحبان کالا به دلیل مشکلاتی که از سوی سازمان‌های مختلف پیش می‌آید نمی‌توانند کالای خود را ترخیص کنند. با این حال اخیرا دولت با پیشنهادهای ارایه شده از سوی گمرک، مصوباتی داشته که می‌تواند تا حدی روند ترخیص کالاهای اساسی را تسهیل کند. یکی از همین پیشنهادات، موضوع رفع مشکلات ارزی در ترخیص کالا در بنادر و گمرکات است. 

     ارز تولید تامین می‌شود

به گزارش «تعادل»، روز گذشته در جلسه ستاد تنظیم بازار از تصمیمات جدید برای ترخیص کالاها رونمایی شد. در این جلسه، سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: مقوله بازار برای مردم به لحاظ امنیت روانی و ذهنی و برای دولت فوق‌العاده مهم است و خوشبختانه متولیان بخش بازار و بزرگان تشکل‌های صنفی بارها ثابت کرده‌اند که بیشتر از همه دغدغه اداره و آرامش بازار را دارند.

حسین مدرس خیابانی افزود: اصناف در دوران کرونا حماسه آفریدند و نشان دادند که بیشتر از همه به فکر مردم هستند. وی با تأکید بر اینکه دولت تحت هر شرایطی ارز مواد اولیه و کالاهای اساسی را تأمین می‌کند، بیان داشت: با تصمیمی که ستاد اقتصادی دولت گرفته، اقدام بسیار خوبی برای ترخیص و انتقال کالاهای موجود در بنادر کشور و گمرکات کشور اتخاذ شده است. بنابه اظهارات او، همیشه بحث تأمین مواد اولیه و کالاهای اساسی در اولویت بوده است، البته با تصمیمی که ستاد اقتصادی دولت اتخاذ کرده، تأمین ارز کالاهای اساسی و مواد اولیه شتاب می‌گیرد و مفهوم آن این است که مواد اولیه کارخانجات نیز به موقع تأمین خواهد شد. وی بیان داشت: نزدیک به 4 میلیون تن کالای اساسی در گمرکات کشور است و اگر این عدد تغییری نمی‌کند، به این دلیل است که مدام در حال تأمین کالاهای اساسی هستیم و بدون وقفه، تأمین کالای اساسی ادامه دارد.

سرپرست وزارت صمت ادامه داد: البته اتکاء ما برای تأمین کالاهای اساسی حتماً تولیدات داخلی و تنها در مواردی که به دلیل شرایط امکان تولید آن کالا در داخل فراهم نباشد یا کسری وجود داشته باشد، از طریق واردات، آن را تأمین می‌کنیم. مدرس خیابانی با بیان اینکه به تناسب تشدید تحریم‌ها، تشدید و نظارت بر کنترل بازار را خواهیم داشت، گفت: بازار و تنظیم آن برای ما مهم است، زیرا بازار و نوع رفتار آن در زندگی روزمره مردم برای ما فوق‌العاده اهمیت دارد و لذا معیشت مردم جزو اولویت‌های دولت است و تلاش می‌کنیم تا علی‌رغم تکانه‌های شدیدی که در برخی شاخص‌های کلان اقتصادی به بخشی از اقتصاد کشور وارد شده و منشأ آن حتماً خارجی و تشدید تحریم‌های ظالمانه امریکا است، تبعات کمتری بر معیشت مردم داشته باشد.او همچنین بیان کرد: تمام متولیان بخش بازار از جمله واحدهای صنفی، دستگاه‌های نظارتی مانند سازمان حمایت، سازمان تعزیرات، بازرسان اتحادیه‌ها و بازرسان اتاق‌های اصناف و حتی دادستانی کشور، بالای سر مجموعه‌ بازار خواهد بود و نگاه نظارتی شدید بر بازار را خواهند داشت و طرح تشدید نظارت‌ها به خصوص در محدوده انبارها و مراکز نگهداری انجام می‌شود. همچنین بنابه گفته او، تشکیل ستاد مبارزه با احتکار به ابتکار سازمان حمایت اقدام خوبی است که احیانا کسانی که می‌خواهند از فضای کنونی اقتصاد سوءاستفاده کنند مانعی برای آنها به وجود آید و اقدامی نتوانند انجام دهند.

     ترخیص کالاها آسان‌تر می‌شود

دبیر کارگروه تنظیم بازار نیز با اشاره به اینکه پنج قلم کالای اساسی طی چهار ماه منتهی به 25 تیر 99 بیش از 5 میلیون و 500 هزار تن کالا ترخیص شده، گفت: در همین پنج قلم کالای اساسی بیش از 3 میلیون و 700 هزار تن موجودی در انبارها وجود دارد.

محمدرضا کلامی افزود: با مصوبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مقرر شده تا این کالاها با اولویت از بنادر ترخیص و در شبکه‌های توزیع قرار گیرد و لذا تجار و بازرگانان واحدهای تولیدی که این اقلام را در بنادر دارند، می‌توانند در صورت تمایل، کالاهای خود را از بنادر خارج کنند و به نرخ ارز امروز کالا را ترخیص کنند و بانک مرکزی آمادگی دارد تا ظرف سه ماه ارز آنها را تأمین کند.

دبیر کارگروه ستاد تنظیم بازار بیان کرد: در مورد کالاهای مرتبط با کالاهای اساسی که ارز آنها به گروه 2 کالایی منتقل شده و حدود 20 قلم کالا را شامل می‌شود، طی چهار ماه منتهی به مورخ 28 تیر 99 بیش از 6 میلیون و 700 هزار تن ترخیص کالا انجام شده که طبق مصوبه سران قوا و ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، اولویت ویژه یافته‌اند که کالاهایی که مواد اولیه تولید است، با ارز اشخاص و شیوه اعتباری ترخیص شود. 

کلامی گفت: بنابراین حوزه تولید، کالا را مستمراً به بازار عرضه می‌کند و با توجه به تأکید مقام عالی وزارت، فراوانی کالا ارجح است و ما نیز تلاش می‌کنیم تا کالا به وفور عرضه شود، بنابراین میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌اهی زنجیره‌ای و صنوف منتخب در سراسر کشور با تمام قوا و ظرفیت‌های موجود باید کالارسانی انجام دهند و همه مکلف هستند تا به بهترین حالت ممکن از مقطع زمانی کنونی و جنگ اقتصادی عبور کنند. دبیر کارگروه ستاد تنظیم بازار همچنین به برگزاری چهارمین جلسه تشکیل شورای کنترل و نظارت با حضور وزیر اشاره کرد و گفت: تمرکز این شورا علاوه بر بازرسی و نظارت در سطح عرضه برخورد با احتکار و امتناع از عرضه در این مقطع زمانی است. کلامی اظهار کرد: ما در مقطع زمانی قرار گرفته‌ایم که برخی از سوءاستفاده‌کننده‌ها کالای مورد نیاز مردم را احتکار می‌کنند، بنابراین از مردم می‌خواهیم تا در این زمینه با ما همکاری داشته باشند و اگر مواردی از احتکار حتی در خانه‌ها مشاهده کنند، از طریق سامانه‌های 124 و 135 اطلاع‌رسانی کنند. وی گفت: شورای کنترل و نظارت در مرکز با مسوولیت معاونت نظارت داخلی برگزار می‌شود و مسوولیت آن هر هفته به عهده یکی از اعضا خواهد بود و حتی در استان‌ها شورا را تشکیل می‌دهیم، لذا از سازمان‌های صنعت و معدن استان‌ها می‌خواهیم تا شورای کنترل و نظارت را هر چه سریع‌تر در سطح استان‌ها تشکیل دهند.

    ۸۰  درصد صاحبان کالا مشکل ترخیص دارند!

البته این اظهارات در مورد ترخیص کالاها در حالی مطرح می‌شود که آمار رسمی نشان می‌دهد، حداقل شش میلیارد دلار کالاهای اساسی و تولیدی در حال حاضر در گمرکات وجود دارد که ۳.۵ تا ۴ میلیون تن آن کالاهای اساسی است، حجم سنگینی که رسوب و موانع ترخیص آنها بسیار بحث برانگیز بوده و در مقاطعی تصمیماتی هم در رابطه با تسهیل آن اخذ و اجرایی شده است؛ به‌طوری‌که طی ۲ سال گذشته با دستور رییس‌جمهور دستورالعمل‌ها و توافق‌هایی برای به حداقل رسیدن موانع موجود به تصویب و در دستور کار قرار گرفت، اما ظاهرا همچنان بخشی زیادی از این مشکلات پابرجاست. 

به‌طوری‌که براساس اعلام اخیر مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی ایران در رابطه با ایستایی و رسوب کالا در گمرک از این حکایت دارد که تعدد قوانین از جمله مهم‌ترین عوامل است، چراکه گمرک با ۳۵ دستگاه مختلف در ارتباط است و بر این اساس طولانی شدن تشریفات کالا برای اخذ مجوزهای قانونی عاملی برای ایستایی کالا در گمرک می‌شود.آنطور که ارونقی گفته، گمرک تا مجوزهای قانونی را کسب نکند نمی‌تواند اجازه ترخیص کالا را صادر کند، پس اگر کالایی شرایط ترخیص از گمرک را داشته باشد انجام می‌شود، ولی اگر در انجام تشریفات با مشکلاتی مواجه شوند به رسوب کالا منجر می‌شود. 

البته معاون گمرک به آمار قابل تاملی نیز اشاره کرده و گفته که ۱۰ تا ۲۰ درصد صاحبان کالا هستند که کالای خود را در گمرک نگه می‌دارند، اما ۸۰ درصد دیگر با اینکه می‌خواهند کالای خود را ترخیص کنند به دلیل مشکلاتی که از سوی سازمان‌های مختلف پیش می‌آید نمی‌توانند در این رابطه اقدامی انجام دهند.

همچنین بنابر آمار اعلامی معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران، میزان کالای غیر کانتینری که کالاهای اساسی را تشکیل می‌دهند حدود ۳.۵ میلیون تن است که در بنادر و گمرکات موجود است. میزان کالاهای غیر کانتینری و غیر اساسی نیز ۳.۳ میلیون تن هستند که در بنادر و کشتیرانی موجودند.البته ترخیص کالاها با مشکلات دیگری از جمله تامین ارز و سیاست‌های ارزی که در دو سال اخیر دستخوش تغییرات بسیاری شد، نیز درگیر هستند. این در شرایطی است که اخیرا طی پیشنهاداتی که از سوی گمرک و وزارت اقتصاد مطرح شد، دو مصوبه برای کالاهای اساسی و مواد اولیه و ماشین‌آلات تولید در دستور کار قرار گرفت تا موجب تسهیل ترخیص کالا و کاهش ایستایی و معطلی در گمرک شود. در حالی تا زمانی که کالا در صف تامین ارز قرار نگیرد امکان اظهار نخواهد داشت که براساس مصوبه جدید دولت امکان ترخیص درصدی از کالاهای گروه یک و دو که در صف ترخیص ارز بانکی قرار بگیرند و مشکل مالکیت نداشته باشند فراهم شده است.براین اساس ترخیص کامل کالاهای اساسی در صف ترخیص ارز بانک مرکزی با نظارت وزارت صمت یا جهاد کشاورزی به صورت اعتباری انجام خواهد شد. البته به گفته مهدی میراشرفی، رییس کل گمرک ایران این موضوع نیاز به تفویض اختیار دارد که حداکثر ظرف هفته آینده انجام می‌شود. چندی پیش نیز گمرک ایران طی گزارشی مسائل مربوط به ایستایی و رسوب کالا در گمرک و بنادر و مناطق ویژه و آزاد اقتصادی را به همراه راهکارهایی به رییس‌جمهور ارایه کرد که حسن روحانی، در هفته گذشته با کلیت این پیشنهادات موافقت کرده بود که از جمله آن می‌توان به همین موضوع رفع مشکلات ارزی در ترخیص کالا در بنادر و گمرکات اشاره کرد.