راه‌های افزایش طول عمر قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر
در دنیای ایده‌آل، قطعات کامپیوتر همیشه سالم باقی می‌ماند و تنها برای بهبود عملکرد نیاز به تعویض دارند، اما چنین موضوعی در دنیای واقعی صحت ندارد و باید برای افزایش طول عمر قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر اقداماتی انجام دهید. نگهداری درست از قطعات کامپیوتر، مهم‌ترین کاری است که باید انجام دهید. عمر یک کامپیوتر با عادت‌های مناسب نگهداری شروع شده و به پایان می‌رسد، مخصوصا اگر خودتان کامپیوتر را جمع کرده باشید. وب‌سایت میک‌یوزاف در گزارشی به آموزش افزایش طول عمر قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر پرداخته است.
چرا مادربورد سریع خراب می‌شود
برای افزایش عملکرد کامپیوتر خود احتمالا مجبور می‌شوید هر چند سال یک‌بار مادربورد خود را تعویض کنید، البته شاید در این میان به خاطر خرابی این قطعه مجبور به انجام چنین کاری شوید. همانطور که انتظار دارید، میزان اطمینان‌پذیری مادربوردها نسل به نسل افزایش پیدا می‌کند، اما همچنان یکی از قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر محسوب می‌شود. در حالی که مادربوردها بخش‌های متحرک ندارند، به خاطر طراحی خود بسیار پیچیده هستند و به علت اینکه در مرکز سیستم شما قرار گرفته‌اند، نقص‌های کوچک نیز می‌توانند اثرات فاجعه‌باری داشته باشند. طول عمر مادربورد را نمی‌توان دقیق اندازه‌گیری کرد چرا که به عادت‌های کاربر و همچنین محیط بستگی دارد. بر اساس مطالعات صورت گرفته، با پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر شدن مادربوردها، احتمال خرابی آنها کاهش پیدا کرده. در سال ۲۰۱۸ یک تحقیق از احتمال خرابی ۲.۱ درصدی یا ۱ از میان هر ۴۹ مادربورد خبر داد که نسبت به سال ۲۰۱۷، نصف شده است. گزارشی در سال ۲۰۱۶ این میزان خرابی را برای مادربوردهای آزراک برابر ۱.۴۵ درصد و برای MSI برابر ۲.۳۶ درصد اعلام کرده بود. دلیل اصلی خرابی مادربوردها، کاهش عملکرد خازن‌ها به مرور زمان و خسته شدن آنها است. با توجه به این موضوع، مادربورد نیز از قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر محسوب می‌شود که باید اقداماتی برای افزایش عمر آن انجام دهید. اما برای اینکه طول عمر مادربورد را افزایش دهید، باید کامپیوتر خود را از عوامل محیطی مضر مانند رطوبت اضافه یا هوای بسیار خشک دور نگه دارید. برخی مواقع گرمای بیش از حد هم تاب برداشتن مادربورد را در پی دارد که نتیجه آن، شکستگی قطعات روی آن است. با وجود این موارد، بهترین راه برای جلوگیری از خرابی این قطعه، عدم دست زدن به آن است که البته چنین کاری امکان‌پذیر نیست. شما برای نصب قطعات جدید یا جابه‌جایی آنها باید به مادربورد دست بزنید، اما سعی کنید تا جای ممکن آن را از کیس خارج نکنید و آن را در محیط بیرون قرار ندهید. زمانی که می‌خواهید مادربورد را لمس کنید، قبلش حتما از تخلیه بار الکتریکی ساکن بدن خود مطمئن شوید تا به صورت تصادفی به این قطعه شوک وارد نکنید.
راه‌های افزایش طول عمر HDD و SSD
حافظه‌های ذخیره‌سازی در دو نوع هارد دیسک (HDD) و درایو حالت جامد (SSD) وجود دارند و کامپیوتر بدون آنها نمی‌تواند کار کند، چرا که سیستم عامل روی آنها قرار دارد. به همین علت اهمیت بالایی برای سیستم شما دارند و در صورت خرابی باید آن را سریعا تعویض کنید. این دو نوع حافظه ذخیره‌سازی شاید خراب شوند که البته دلیل این موضوع برای آنها متفاوت است. هارد دیسک یا همان HDD مکانیکی است و قطعات متحرک دارد، بنابراین با گذشت زمان از نظر فیزیکی دچار آسیب می‌شوند. شاید روی پلاتر خط و خش بیفتد، Head یا سر دچار مشکل شود یا قطعات به علت نوسانات برق فلج شوند. درایو جالت جامد یا همان SSD، مبتنی بر تراشه‌های فلش مموری است، بنابراین بخش‌های متحرک ندارد، با این حال در نگهداری بلندمدت اطلاعات غیرقابل اعتماد هستند، به دماهای بالا حساسیت بالاتری دارند و قطعی برق می‌تواند منجر به خرابی دیتا شود. فرقی نمی‌کند از کدام حافظه ذخیره‌سازی در سیستم خود استفاده می‌کنید، برای جلوگیری از خرابی آنها به سراغ محافظ برق بروید چرا که نوسانات برق می‌توانند تمام قطعات سیستم شما را دچار مشکل کنند. تا جای ممکن از گرما دوری کنید و برای اطلاع از دمای مناسب برای استفاده از آنها، راهنما را بخوانید. سعی کنید کامپیوتر شما خالی از خاک و گرد و غبار باشد تا هوا به خوبی در آن گردش کند و از افزایش دما جلوگیری شود. علاوه بر این موارد، سعی کنید HDD یا SSD خود را از یک برند معتبر تهیه کنید.
افزایش عملکرد سیستم با ارتقای رم
رم یک قطعه ضروری برای استفاده مناسب از کامپیوتر محسوب می‌شود و اگر بخواهید عملکرد سیستم خود را افزایش دهید، یکی از اولین قطعاتی است که باید ارتقا دهید. رم یکی از قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر است، با این حال میزان خرابی آن نسبت به سایر قطعات تقریبا کمتر است. در شرایط مناسب، رم عمر طولانی دارد. پژوهشی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که میزان خرابی رم‌های کینگستون برابر ۰.۲۰ درصد و رم‌های کورسیر نیز برابر ۱.۰۸ درصد است که با توجه به استفاده گسترده از رم در سراسر جهان، چنین اعدادی بسیار کم محسوب می‌شوند. با وجود چنین مواردی، دما و نوسانات برق قاتل رم هستند. بسیاری از ماژول‌های رم در دمای ۰ تا ۸۵ درجه سلسیوس کارایی دارند و اگر در خارج از این بازه از آنها کار بکشید، احتمالا خراب می‌شوند. اگر رم برای مدت زمان طولانی در معرض دمای بالا قرار بگیرد، عمر آن کاهش پیدا می‌کند. نوسانات برق به علت مادربورد خراب، منبع تغذیه نامناسب یا اسپایک ولتاژ نیز خرابی آن را در پی دارند. مهم‌ترین توصیه ما به شما، خرید رم از برندهای مطرح و معتبر است. رم‌ها و سازندگان زیادی مانند کینگستون، کروشیال و کورسیر در بازار وجود دارند، بنابراین قبل از خرید بررسی آنها را بخوانید. علاوه بر این موضوع، دوباره به شما توصیه می‌کنیم که از محافظ برق استفاده کنید.
علت خراب شدن منبع تغذیه
پاور یا منبع تغذیه (PSU) قدرت موردنیاز تمام قطعات در کامپیوتر شما را تامین می‌کند و به همین علت طول عمر آن اهمیت بالایی دارد. از نظر میزان خرابی، وضعیت پاور مقداری بدتر از رم است. میزان خرابی آنها تقریبا در حدود ۰.۴۹ تا ۲.۴۱ درصد قرار می‌گیرد. در استفاده عادی، منبع تغذیه عمر بالایی دارد که حداقل به ۵ سال می‌رسد، البته اگر خوش شانس باشید پاور شما تا ۱۰ سال نیز کار خواهد کرد. اگر به آن برای مدت زمان طولانی فشار وارد کنید، دچار مشکل خواهد شد. اول از همه به سراغ برندهای معتبر بروید، چرا که خرید منبع تغذیه از یک برند ناشناخته به معنای کیفیت پایین و در نهایت خرابی خواهد بود. یکی دیگر از مواردی که باید مدنظر قرار دهید، این است که اکثر برندها خود پاور را تولید نمی‌کنند و آن را از تولیدکنندگان دیگر تهیه می‌کنند، بنابراین کیفیت پاورهای مختلف یک برند می‌تواند متفاوت باشد. برای افزایش طول عمر PSU، فشار زیادی به آن وارد نکنید. برای مثال استخراج رمزارز فشار زیادی به پاور وارد می‌کند یا اورکلاک پردازنده یا کارت گرافیک نیز چنین کاری را انجام می‌دهد.
فن‌های خنک‌کننده هم
جزو قطعات آسیب‌پذیر هستند
احتمالا توجه چندانی به فن‌های سیستم خود ندارید، اما آنها نیز جزو قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر قرار می‌گیرند. فن‌های کیس قیمت تقریبا پایینی دارند، اما فن‌های پردازنده و کارت گرافیک با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند. فن‌ها نیز مانند هارد دیسک‌ها مکانیکی هستند، بنابراین بخش‌های متحرک دارند که مستعد خرابی هستند. با چرخش مداوم، این قطعه از بین می‌رود. این فرایند با افزایش گرد و غبار و ذرات که روی پره‌ها قرار می‌گیرند و همچنین مکانیزم چرخش، سرعت می‌گیرد. اگر در هوا رطوبت وجود داشته باشد یا فن در معرض گرما قرار بگیرد، مشکلات ناشی از ذرات دوچندان می‌شوند. برای افزایش طول عمر فن کامپیوتر، اولین کاری که باید انجام دهید، اطمینان از تمیز بودن فن است. گرد و خاک روی پره‌های فن و همچنین کیس را تمیز کنید. می‌توانید محل قرارگیری کیس را نیز تغییر دهید تا غبار کمتری وارد آن شود و همچنین دمای آن در محدوده مناسبی قرار بگیرد. با تمیزکاری می‌توانید طول عمر یکی از قطعات آسیب‌پذیر کامپیوتر را افزایش دهید.
