گام آخرتا وزارت

تعادل|فرشته فریادرس|

«گام آخر تا وزیرشدن حسین مدرس خیابانی.» او که پیش تر برای معرفی به مجلس از رقبای خود سبقت گرفته بود، امروز در نخستین رویایی نمایندگان مجلس یازدهم با دولت دوازدهم در صورت کسب رای اعتماد، می‌تواند بر صندلی وزارتخانه صنعت، معدن وتجارت تکیه بزند و برنده ماراتن انتخاب وزیر صمت پس از ماه‌ها انتظار لقب بگیرد. هرچند شنیده‌ها حکایت از فضای مثبت مجلس نسبت به گزینه پیشنهادی دولت برای تصدی وزارت صمت دارد، اما غیرقابل پیش‌بینی بودن نمایندگان این دوره از مجلس ممکن است هر اتفاقی دیگری را نیز رقم بزند. البته اخبار دریافتی «تعادل» حکایت از این دارد که مجلس اصولگرای یازدهم دست رد به سینه وزیر پیشنهادی دولت دوازدهم نخواهد زد. با این حال، مدرس خیابانی، باید بداند مخالفانی دارد که ممکن است عملکرد کاری او را در بازه 3 ماهه فعالیتش در وزارت صمت، زیر سوال ببرند. 

    پایان ماراتن انتخاب وزیر جدید

چهاردهم مردادماه ۹۹ سرانجام رییس دولت دوازدهم پس از سه ماه از برکناری «رضا رحمانی» وزیر سابق صمت، از گزینه نهایی و پیشنهادی وزارت صمت رونمایی کرد. او کسی نبود، جز «حسین مدرس خیابانی». فردی که توانست به راحتی و بدون رقابت سخت، سایر رقبایش از جمله «علیرضا رزم حسینی» استاندار خراسان رضوی را کنار بزند و نامش را در معرفی نامه دولت به مجلس به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت صمت به ثبت برساند. حال از روزی که معاون پارلمانی رییس‌جمهور از منتفی شدن طرح تفکیک وزارت صمت و معرفی «مدرس خیابانی» برای تصدی این وزاتخانه خبر داد، هشت روز می‌گذرد و حالا او میهمان نمایندگان ساختمان هرمی شکل مجلس است تا بلکه با رای مثبت آنها برای اولین‌بار بر صندلی وزارت تکیه بزند. 

۲۲ مردادماه ۹۹ و حضور «مدرس خیابانی» در بهارستان را می‌توان نخستین تقابل دولت حسن روحانی و نمایندگان مجلس یازدهم عنوان کرد. یک رویایی که برنده و بازنده‌اش، کسی نیست، جز «مدرس خیابانی» . اما مجلسی‌ها از گزینه پیشنهادی دولت برای سکانداری وزارت صمت چگونه استقبال خواهند کرد؟ قطعا امروز برای مدرس خیابانی هم روز مهمی خواهد بود؛ آیا او خواهد توانست پارلمان تقریبا یکدست اصولگرا را متقاعد و با گرفتن رای اعتماد از آنها، نام خود را بر تابلوی رای‌دهندگان بهارستان به عنوان وزیر صنعت، معدن وتجارت حک کند یا خیر؟ 

هر چند هنوز مشخص نیست، چه تعداد رای موافق یا مخالف به کاندیدای پیشنهادی رییس‌جمهور به صندوق رای مجلس ریخته خواهد شد، اما بررسی‌ها حکایت از جو مثبت مجلس نسبت به مدرس خیابانی دارد و شنیده‌ها نیز حاکی از این است که مجلسی‌ها به مدرس خیابانی چراغ سبز نشان داده‌اند. از این رو، به نظر می‌رسد، او در حالی راهی بهارستان می‌شود، که چندان نگران گرفتن رای اعتماد از خانه ملت نباشد. آنطور که سخنگوی هیات رییسه مجلس نیز گفته است: احتمالا رییس‌جمهور در جلسه رأی اعتماد وزیر پیشنهادی صمت حضور نخواهد داشت. این عدم حضور می‌تواند بر راحتی کار مدرس خیابانی در گرفتن رای اعتماد از مجلسی‌ها، نیز گواهی دهد. همچنین براساس توضیحات محمدحسین فرهنگی، در جلسه بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی صمت، یک ساعت وقت برای دفاع رییس‌جمهور از وزیر پیشنهادی پیش‌بینی شده سپس دو نماینده مخالف و دو نماینده موافق وزیر پیشنهادی هر کدام به مدت ۱۵ دقیقه فرصت صحبت دارند. البته آنها می‌توانند بخشی از وقت خود را به نماینده دیگری بدهند. او با بیان اینکه وزیر پیشنهادی نیز به مدت ۳۰ دقیقه برای ارایه‌ برنامه‌ها و دفاع از صلاحیت خود فرصت دارد، نیز بیان کرده که پس از استماع سخنان تمام سخنرانان، صلاحیت وزیر پیشنهادی صمت به رای نمایندگان مجلس گذاشته می‌شود. 

     موافقان چه نظری دارند؟ 

با وجود نظر مساعد مجلس به معرفی گزینه پیشنهادی رییس دولت دوازدهم، اما بازهم شاهد تقابل دو دیدگاه در این باره هستیم. برخی مدرس خیابانی را گزینه مناسبی برای تصدی بر وزارتخانه صمت می‌دانند و درتحلیل دیدگاه خود می‌آورند که سرپرست فعلی وزارت صمت تلاش زیادی در تنظیم بازار و تثبیت قیمت‌ها در سه ماه گذشته داشته و هم این را نقطه قوت کار او عنوان می‌کنند. چراکه به گفته آنها، «بازار خودرو و دیگر بازارها» پیش از ورود مدرس خیابانی به ساختمان سمیه، با چالش‌های زیادی همراه بود، اما با انتصاب او به عنوان سرپرست، اقدامات خوبی برای کنترل و مهار نوسانات بازار صورت گرفته است. موافقان همچنین در تایید گزینه پیشنهادی دولت، او را فردی باانگیزه، پرتلاش ودر عین حال باتجربه در سمت‌های قبلی‌اش معرفی می‌کنند. برخی دیگر اما جلسه امروز رای اعتماد مجلس به گزینه پیشنهادی وزارت صمت را نخستین رویارویی دولت با مجلس یازدهم و نمایندگان آن با دولت می‌دانند. به گفته آنها، اما از آنجایی که چهره‌های اصولگرا زیادی با مدرس خیابانی همراه شده‌اند، این احتمال بسیار قوی است که بهارستان نشینان امروز دست رد به سینه این کاندیدای جوان نزنند. با این حال برخی هم معتقدند که مجلس یازدهم به عنوان یکی از غیرقابل پیش‌بینی‌ترین نهادهای کشور در چهل سال گذشته شناخته می‌شود و عملکرد ساختاری آن تاکنون نشان داده که هیچ‌یک از اقدامات نمایندگان مجلس یازدهم قابل پیش‌بینی نیست. این صحبت ها می‌تواند به این معنا باشد که امروز می‌تواند هر اتفاقی دیگری نیز رقم بخورد. اما اخبار دریافتی «تعادل» از مجلس، گویای این است که مدرس خیابانی می‌تواند رأی اعتماد مشروطی را از نمایندگان خانه ملت دریافت کند. ناگفته نماند که طی روزهای گذشته برخی فعالان اقتصادی، صنعتگران، تولیدکنندگان از بدنه بخش خصوصی و برخی اصنافی‌ها نیز، از گزینه جدید وزارت صمت حمایت کرده و او را فردی مناسب برای برعهده گرفتن سکان تولید وتجارت دانستند. 

    دفاع رییس دفتر از گزینه پیشنهادی

اما در این میان دفاع روز گذشته «محمود واعظی» رییس دفتر روحانی، از مدرس خیابانی نیز در نوع خود جالب بود. به‌طوری‌که تلویحا این گمانی زنی که او در معرفی مدرس خیابانی به عنوان وزیر پیشنهادی به رییس‌جمهور نقش داشته است، را تایید کرد. موضوعی که «تعادل» در گزارش پیشین خود با عنوان «برنده دوئل واعظی - جهانگیری کیست» نیز بدان پرداخت و از نظر مساعد روحانی نسبت به مدرس خیابانی خبر داده بود. حال، واعظی در اظهارات روز گذشته ودر دفاع از گزینه پیشنهادی دولت صراحتا اعلام کرد، که گزینه مورد تایید او، کسی نبوده، جز مدرس خیابانی. البته او دلیل اصلی معرفی این گزینه پیشنهادی به رییس دولت، را موفقیت مدرس خیابانی در ساماندهی بازارها عنوان کرد. رییس دفتر روحانی، همچنین در توصیف مدرس خیابانی او، را «جوانی پرکار باسلامت عملکرد وتدین و انقلابی بودن» معرفی کرد و تخصص و اشراف بر دو بخش بازرگانی و صنعت را از ویژگی‌های برجسته وزیر پیشنهادی صمت به مجلس عنوان کرد. او در عین حال ابراز امیدواری کرد که مجلس با یک رای خوب مدرس خیابانی را تایید کند تا ایشان بتواند با قوت این وزارتخانه بسیار بزرگ و مهم را اداره کند.

    مخالفان سرسخت اما اندک چه می‌گویند؟ 

اما رای اعتماد گرفتن از مجلس هم به این آسانی‌ها نیست؛ چراکه قطعا هستند کسانی که ساز مخالف بزنند یا به دنبال امتیاز‌گیری باشند. البته برخی هم با نگاهی کارشناسانه به موضوع نگاه می‌کنند و ازدلایل مخالفتشان می‌گویند. به‌طور نمونه آن دسته از کسانی که مخالف حضور مدرس خیابانی در وزارت صمت هستند، معتقدند، با توجه به اینکه وزارت صمت با زندگی و معیشت مردم سر و کار دارد، ارایه برنامه‌های مناسب و راهگشا از سوی مدرس‌خیابانی برای دوران وزارت از اهمیت قابل توجهی برخوردار است که باید نمایندگان مجلس با حساسیت زیادی این موضوع را بررسی کنند. آنها همچنین می‌گویند: سوابق اجرایی مدرس خیابانی نشان می‌دهد، او پیش از آنکه گزینه مناسبی برای تصدی پست وزارت صمت به عنوان سکاندار اصلی تولید در دولت باشد، بهترین گزینه برای مدیریت امور بازرگانی و تجارت است. از نگاه آنها، رییس‌جمهور باید با نگاهی به سابقه سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، مدیریت نهادی همچون گمرک را به او واگذار می‌کرد. برخی دیگر اما پا را از این فراتر گذاشته و می‌گویند که عملکرد تقریباً ضعیف مدرس خیابانی به عنوان سرپرست وزارت صمت در سه ماه گذشته حاکی است که وی برنامه جدی و بلندمدت برای بهبود وضعیت کنونی بازار خودرو که به یکی از معضلات اصلی جامعه تبدیل شده و مهارنشدنی به نظر می‌رسد ندارد و برای مدیریت قیمت اقلام اساسی و کالاهای مصرفی مهم مردم که با کوچک شدن سفره‌شان افزایش قیمت قابل توجهی داشته سیاست‌گذاری دقیقی نکرده است. بنابراین نمایندگان مجلس با علم به این موضوعات، موافق انتخاب مدرس خیابانی نیستند و به او رأی اعتماد نخواهند داد.

      اگر مدرس خیابانی رای اعتماد نگیرد؟

در سوی دیگر مخالفت با گزینه پیشنهادی دولت، برخی جریانات نوشتند که چون مدس خیابانی در زمینه مدیریت بازرگانی در دولت‌های حسن روحانی و حتی اصلاحات، فعالیت داشته، پس او را باید یک کاندیدای نزدیک به اصلاح‌طلب بدانیم ونزدیک‌ترین و کلیدی‌ترین مهره به محمد شریعتمداری وزیر مستعفی صمت. از این رو، انتظار می‌رود منتخبان مجلس که مدعی دفاع از منافع مردم و نظام و کشور هستند، باید به فردی رای بدهند که هم مورد اعتماد بدنه این وزارتخانه باشد، هم کهنه کار در صنعت وتجارت. حال اگر مجلس به گزینه پیشنهادی دولت برای وزارت صمت رای اعتماد ندهد، چه اتفاقی می‌افتد؟ در صورتی‌که مجلس یازدهم دست رد به سینه وزیر پیشنهادی وزارت صمت بزند و به او رای اعتماد ندهد، روابط دولت با این مجلس که از ابتدای شکل‌گیری‌اش با ابهامات فراوانی همراه بوده وارد فاز جدید از چالش‌های سیاسی خواهد شد و به تبع آن اغلب بازارهای مهم و نوسان‌پذیر کشور با موج جدیدی از نوسانات همراه می‌شوند تا کارنامه دولت دوازدهم رییس‌جمهور که اکنون به نظر نمی‌رسد گزینه دیگری برای پیشنهاد به مجلس داشته باشد، در وضعیت بدتری قرار بگیرد. 

با همه اینها، رصد اخبار حکایت از فضای مجلس نسبت به وزیر پیشنهادی دولت برای ساختمان سمیه دارد. حال چنانچه امروز مدرس خیابانی بتواند نظر نمایندگان خانه ملت را جلب کند، او می‌ماند با لیستی از توقعات و انتظارات برجای مانده در عرصه تولید، تجارت ومعدن.  البته ناگفته نماند که علی بابایی کارنامی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس عصر روز گذشته از مخالفت این کمیسیون با طرح تفکیک وزارت صمت از وزارت بازرگانی و مخالفت با تشکیل این وزارتخانه خبر داد.