« درهم» عامل گرانی دلار

دلار آزاد 24300 تومان، سکه 11 میلیون و 400 هزار تومان 

گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|

افزایش نرخ درهم در نیما از 4800 به 5300 تومان، ورود گروه کالایی بالای 22 در سامانه نیما، تقاضای جمع شده در نیما، تهدیدهای جدید امریکا برای اعمال تحریم‌ها، احتمال ورود پول‌های بورسی بعد از ریزش اخیر شاخص سهام در بازار سرمایه و.... از عوامل متعددی است که در روزهای اخیر باعث رشد قیمت ارز شده و دلار به کانال 24 هزارتومان در بازار آزاد وارد شده است.  در بازار آزاد هم‌اکنون قیمت دلار با افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل 24 هزار و 300 تومان، یورو 29 هزار تومان و درهم امارات 6 هزار و 660 تومان اعلام شده است. همچنین صرافی‌های بانک‌ها روز سه‌شنبه قیمت دلار را برای فروش به مردم با 250 تومان افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل 23 هزار و 400 تومان اعلام کرده‌اند. این صرافی‌ها دلار را از مردم با قیمت 23 هزار و 300 تومان خریداری می‌کنند.قیمت فروش یورو در صرافی‌های بانک‌ها نیز با 250 تومان افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل 27 هزار و 600 تومان اعلام شده است؛ قیمت خرید یورو در این صرافی‌ها 27 هزار و 500 تومان درج شده است. قیمت خرید و فروش دلار و یورو در صرافی‌های بانکی همزمان با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، افزایش یافته و دلار از روز چهارشنبه هفته قبل در این صرافی‌ها وارد کانال 23 هزار تومان شده است.  در بازار طلا نیز با افزایش نرخ هر دلار در بازار آزاد به نرخ 24 هزار و 300 تومان و هر اونس جهانی به نرخ 1990 دلار، قیمت طلا و سکه افزایش یافت و هر مثقال طلا 4 میلیون و 840 هزار تومان، قیمت طلای 18 عیار هر گرم یک میلیون و 117 هزار تومان، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید 11میلیون و 400 هزار تومان و قیمت سکه طرح قدیم 11میلیون تومان معامله شد. همچنین قیمت نیم سکه بهار آزادی 5میلیون و 570 هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی 3 میلیون و 150 هزار تومان و سکه گرمی یک‌میلیون و 730 هزار تومان تعیین شده و به فروش می‌رسد.  افزایش نوسان قیمتی در بازار ارز موجب شده تا قیمت دلار در بازار آزاد، صرافی‌های بانکی و سامانه نیما وارد کانال جدید قیمتی شود؛ دلار آزاد به کانال 24 هزار تومان، نیمایی وارد کانال 21 هزار تومان و دلار صرافی وارد کانال 23 هزار تومان شده است. همزمان با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد و صرافی‌های بانکی، قیمت ارز نیمایی نیز درحال رکورد زنی است و در آخرین قیمت‌ها، دلار نیمایی نیز وارد کانال 21 هزار تومان شده است. افزایش قیمت ارز نیمایی در هفته‌های اخیر با انتقاد فعالان بازار همراه شده بود.

کارشناسان در مورد دلایل رشد نرخ دلار دلایل مختلفی را مطرح کرده‌اند. در ماه‌های اخیر با تشدید نوسانات ارزی، قیمت دلار رکورد 26 هزار تومان را هم زده بود ولی بعد از مدتی با ورود بانک مرکزی به بازار قیمت‌ها تا کانال 20 هزار تومان هم بازگشت و مدتی نیز در محدوده 22 هزار تومان در نوسان بود. طی روزهای اخیر بازار ارز باردیگر با نوسان همراه شده و همین امر نیز باعث ورود مجدد دلار آزاد به کانال 24 هزار تومان و دلار صرافی‌های بانکی به کانال 23 هزار تومان رسیده است. در روزهای گذشته بار دیگر نوسان صعودی در بازار ارز شکل گرفته و قیمت ارز وارد کانال جدید قیمتی شده است؛ به اعتقاد فعالان بازار، تهدیدهای اخیر امریکا برای اعمال تحریم‌ها یکی از دلایل روانی افزایش قیمت‌ها در بازار ارز است. البته این مورد یکی از علت‌های افزایش قیمت ارز است و دلایل دیگری هم در روزهای اخیر موجب شده تا بازار ارز باردیگر با نوسان همراه شود. ورود گروه کالایی بالای 22 در سامانه نیما طبق اذعان فعالان اقتصادی یکی از دلایل نوسانات قیمتی دلار نیمایی در روزهای گذشته بوده است؛ بازاری‌ها معتقدند افزایش گروه‌های کالایی و‌ ورود آنها به سامانه نیما باعث کاهش فروش ارز و تجمیع تقاضا شده است. یکی از فعالان اقتصادی می‌گوید: ظاهرا قبل از اضافه شدن گروه‌های کالایی جدید میزان فروش ارز از 10 روز قبل کاهش یافته است و به همین دلیل نیز در نیما، تقاضای تجمیع شده داشتیم.او معتقد است که عدم وجود ارز کافی با نرخ مناسب در سامانه نیما برای صرافان غیر بانکی و‌ خرید ارز محدود با شرایط مناقصه بسیار رقابتی و ارایه نرخ‌های بالا برای خرید محدود ارز از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر بوده است. بازاری‌ها از افزایش تقاضا بین صرافی‌ها می‌گویند و تأکید دارند که ارز با نرخ مناسب کم شده ضمن اینکه فضای رقابتی در خرید و فروش‌ها باعث افزایش نرخ ارز شده است. افزایش قیمت درهم در سامانه نیما نیز یکی از موضوعاتی است که به آن اشاره می‌شود. فعالان بازار می‌گویند: نرخ ارز (درهم) کفِ سامانه نیما از ماه‌های گذشته از 4800 تومان به بالای 5300 تومان رسیده است؛ ملاک نرخ دلار هم نرخ درهم و نوسانات قیمتی آن است.  فعالان بازار ارز درباره اینکه ریزش بورس چقدر در نوسانات ارزی و افزایش تقاضا برای خرید ارز تاثیر داشته این طور توضیح دادند که هرچند برخی از فرار سرمایه‌های خرد از بورس به بازار ارز می‌گویند ولی ملاک برای ما خرید ارز به صورت اسکناس در صرافی‌هاست که در قیاس با روزهای سبز بورس، زیاد نشده است. یکی از بازاری‌ها در همین ارتباط تأکید دارد که پول‌های بورسی به سمت بازار رسمی ارز و صرافی‌ها نیامده است. نکته دیگری که مورد انتقاد فعالان بازار ارز است، افزایش نرخ کف ارز به بهانه یکسان‌سازی نرخ ارز است؛ آنها می‌گویند این روالی است که در سال‌های گذشته نیز بوده و الان هم تکرار می‌شود؛ هر زمان نرخ ارز آزاد افزایش یافت، قیمت رسمی (دولتی-بانکی) ارز هم به دنبال آن بالا می‌رود و دیگر کفِ نرخ ارز همان نرخ بالا خواهد شد.

     حباب سکه 600 هزار تومان 

رییس اتحادیه طلا و جواهر از حباب ۶۰۰ هزار تومانی سکه خبر داد و گفت: تمایل مردم برای خرید سکه تمام و نیم سکه بیشتر است. بازار طلا و سکه به دلیل ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین (ع) تا شنبه ۱۵ شهریور ماه تعطیل است، اما در همین ایام هم اونس جهانی روندی رو به رشد داشته که بر قیمت طلا داخلی نیز تاثیر داشته است؛ همچنین نوسانات بازار ارز نیز بی‌تاثیر نبوده و موجب شده تا قیمت طلا و سکه روند افزایشی داشته باشد.  وی افزود: در عین حال، اونس جهانی و نوسانات بازار ارز موجب شده تا قیمت سکه و طلا خام با تغییرات قیمتی مواجه باشد و در زمینه مصنوعات نیز تقاضای چشمگیری وجود ندارد و تقاضا برای سکه و طلا خام بیشتر است. به گفته وی هر گرم طلا ۱۸ عیار یک میلیون و ۱۰۲ هزار تومان، هر مثقال طلا آب شده ۱۷ عیار ۴ میلیون و ۷۷۵ هزار تومان، اونس جهانی یک هزار و ۹۸۶ دلار و ۴۰ سنت است و قیمت هر سکه طرح جدید نیز ۱۱ میلیون و ۳۷۰ هزار تومان، سکه طرح قدیم ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، نیم سکه ۵ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان، ربع سکه ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان و سکه گرمی هم یک میلیون و ۷۳۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. برخی کارشناسان و فعالان بازار ارز می‌گویند که بازار ارز در هفته جاری در حالی کار خود را آغاز کرد که شاهد افزایش قابل توجه قیمت‌ها بود، بر این اساس در دو روزی که از فعالیت این بازار در این هفته می‌گذرد، شاهد رشد حدود ۱۰۰۰ تومانی دلار و یورو بوده‌ایم. بازار ارز پس از پایان تیرماه و بازگشت بخشی از ارزهای حاصل از صادرات به بازار داخلی، شاهد کاهش التهاب و توقف نرخ دلار در محدوده کانال ۲۲ هزار تومان و یورو در محدوده کانال ۲۵ هزار تومان بود. این روند آرام در بازار پس از گذر از مرداد، در شهریور نیز با افزایش قابل توجه عرضه ارز در سامانه نیما، همچنان استمرار یافت. استقبال صادرکنندگان از قیمت‌های ارایه ارز در بازار مشخصه تعادل در این بازار بود که منجر به بهبود روند صادرات کالاهای غیرنفتی در کشور نیز شد. روندی که پس از بروز بحران کرونا دچار وقفه شده بود. تداوم تعادل در بازار و برقراری آرامش می‌تواند به مرور دست بازارساز را برای تامین و تخصیص ارز کالاهای وارداتی به کشور و کنترل بازار ارز بازتر سازد. مساله‌ای که خبری ناخوشایند برای سفته‌بازان و نوسان‌گیران بازار ارز است. بنابراین به اعتقاد برخی از کارشناسان، این گروه از فعالان بازار ارز با هدف برهم زدن این تعادل، از افزایش مقطعی تقاضا به دلیل ایام تعطیلات عزاداری سالار شهیدان، سوءاستفاده کرده و با ترتیب دادن معاملات صوری و شبانه سعی در دستکاری قیمت‌ها و در نهایت فروش ارزهای در اختیار خود با قیمتی غیرمنطقی دارند. نشانه این تلاش را در بازار روزدوشنبه دلار می‌توان مشاهده کرده و در حالی که فروش دلار در صرافی‌های بانکی با بهای ۲۳ هزار و ۵۰ تومان انجام می‌شد، سفته‌بازان قیمت دلار را در بازار آزاد در ساعات پایانی روز، یعنی در محدوده ساعت ۲۲ تا ۲۳ شب طی افزایش قیمتی ۵۰۰ تومانی به کانال ۲۴ هزار تومان رساندند و معاملات دلار را از کف قیمت ۲۴ هزار تومان در روز سه شنبه آغاز کرده و تا حدود ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان نیز افزایش داده‌اند. این افزایش قیمت یک‌باره و شدید قیمت دلار در حالی است که هفته پیش در همین روز قیمت دلار در صرافی‌های بانکی ۲۲ هزار و ۴۸۰ تومان و در بازار آزاد در محدوده ۲۳ هزار تومان معامله شد. همچنین تهدید امریکا بر استفاده از مکانیسم ماشه هم با مخالفت جدی طرف‌های اروپایی حاضر در برجام و همچنین روسیه و چین مواجه شده است. مخالفتی که همراهی سایر کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل را هم با خود به همراه دارد. بنابراین از هم‌اکنون نمی‌توان هیچ احتمالی برای موفقیت این تهدید امریکا تصور کرد. این موضوع را هم نباید فراموش کرد که تاثیر روانی تهدید لفظی امریکا بر استفاده از مکانیسم ماشه نیز در هفته‌های گذشته تاثیر مختصر خود بر بازار ارز را گذاشت و به عبارتی اثر آن «پیش‌خور» شده است. به همین دلایل، نگاه تحلیلگران در یافتن دلیل افزایش یک‌باره قیمت ارز طی دو روز اخیر به دلالان بازار ارز محدود می‌شود. در این روزها سفته‌بازان و نوسان‌گیرانی که در هفته‌های گذشته به دلیل سیاست‌های کنترلی بازارساز، از ناحیه عدم فروش ارزهایی که با قیمت گزاف خریداری کرده بوده‌اند، متحمل ضرر شده‌اند، به دنبال آن هستند تا با تداوم دادن صوری و غیر واقعی شرایط افزایش تقاضا، بستری را برای فروش ارزهای در اختیار خود فراهم سازند. عدم استقبال بازار از خرید ارز گرانقیمت، در کنار اقدامات بانک مرکزی و وزارت امور خارجه برای آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در برخی کشورها که در این روزها شدت نیز یافته است، عواملی هستند که امید به بازگشت بازار به نقطه تعادلی و قرار گرفتن بهای ارز در کف قیمتی خود را تقویت می‌سازند.