سکوتِ نت‌ها
سما بابایی| از جمعه هفته جاری قرار است کنسرت - نمایش علمدار با رهبری «بردیا کیارس»، آهنگ‌سازی «پوریا خادم» و خوانندگی «پوریا اخواص» برگزار شود. این نخستین کنسرتی است که بعد از شیوعِ ویروس کرونا برگزار می‌شود و به این مساله باید این نکته را اضافه کرد که از ماه‌ها قبل از پاندمی این ویروس نیز به دلایل گوناگون از جمله سقوط هواپیمای اوکراین، شهادت سردار سلیمانی و اعتراضاتِ آبا‌ن‌ماه هیچ کنسرتی برگزار نشده بود و این یعنی جمعِ وسیعی از خانواده اهالی موسیقی، طی چندین ماه هیچ درآمدی نداشته‌اند. به این نکته اضافه کنید که بسیاری از آموزشگاه‌های موسیقی نیز در این مدت تعطیل بوده‌اند. از آن طرف اما بسیاری از تهیه‌کنندگان موسیقی از افزایشِ قیمتِ بلیت کنسرت‌ها بعد از پایانِ فراگیری این ویروس خبر می‌دهند. آنان دلایلِ خاص خود را برای این ماجرا دارند که از جمله آن می‌توان به افزایش قیمت‌ها در تمامی مراحل اشاره کرد؛ ضمن آنکه فرآیند تولید، بازاریابی و فروش محصولات موسیقی، وابستگی زیادی به متغیرهای اقتصادی دارد؛ اما صرف نظر از این ماجرا، برگزاری کنسرت- نمایش «علمدار» را می‌توان آغازِ دوباره‌ای برای فعالیت‌های موسیقایی‌ای در نظر گرفت که ماه‌هاست تعطیل بوده و ضررهای جبران‌ناپذیری را بر بدنه موسیقی ایران وارد آورده است.
تلاشی که بعد از 6 ماه به ثمر نشست
اولین تلاش‌ها برای برگزاری کنسرت در اوایل اردیبهشت ماه آغاز و یک نشست هماهنگی توسط دفتر موسیقی با مدیران سالن‌های برگزاری کنسرت‌ها و صنوف حوزه موسیقی برای بررسی شرایط آغاز اجراهای صحنه‌ای و بازگشایی برگزار شد. بعد از آن نیز یک دستورالعمل برای برگزاری کنسرت در شرایط کرونایی دادند. فروش بلیت در سامانه‌های بلیت فروشی با در نظر گرفتن حداکثر ۵۰ درصد ظرفیت سالن‌ها، توجه به موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی در رزرو صندلی سالن‌ها، ضدعفونی کامل سالن‌های اجرای صحنه‌ای، استفاده از دستگاه
تب سنج در ورودی سالن‌ها، استقرار اورژانس یا کارشناس بهداشت در سالن‌ها، استفاده از ماسک و دستکش، الزام به رعایت فاصله زمانی دو ساعت بین هر اجرای صحنه‌ای برای سهولت در هر اجرای صحنه‌ای در خروج مخاطبان، انجام خط گذاری در ورودی‌های سالن‌های اجرای صحنه‌ای برای رعایت فاصله اجتماعی، تنظیم صدا (ساند چک) حداقل دو ساعت قبل از شروع برنامه وموارد مشابه از جمله نکاتی بود که در این دستورالعمل روی آن تاکید شده بود. دولتی‌ها اما همچنین از پرداخت حق بیمه هنرمندان و اعطای وام به آنان نیز صحبت کردند؛ اتفاقاتی که تاکنون کمتر نتیجه مطلوبی داشته است، «محمدحسین توتونچیان» تهیه‌کننده باسابقه و مدیر سایت «ایران کنسرت» در این باره گفته: «امروزه در اغلب کشور‌های دنیا دولت‌ها تلاش می‌کنند تا در این شرایط بحرانی به کمک کمپانی‌های موسیقایی بیایند. به عنوان مثال تلاش‌هایی صورت می‌گیرد تا برای پرداخت مالیات، وام‌های بدون بهره اعطا شود. چرا که قبلا این کمپانی‌ها بودند که برای فعالیت‌های خود مالیات می‌دادند، اما اکنون این وظیفه دولت است که در قالب یک بده بستان فرهنگی شرایطی را فراهم کند که این بار دولت‌ها به کمک کمپانی‌ها بیاید. وگرنه اگر ماجرا مانند سابق باشد قطعاً مدیران کمپانی‌ها و تهیه‌کنندگان موسیقی مجبور می‌شوند در این روزگار تلخ کار تلخ‌تری کنند و آن بحث تعدیل کارمندان است که البته اگر این تعدیل هم اتفاق بیفتد، دولت ناچار است به شخص بیکار شده حقوق بیکاری بدهد که این نیز باعث می‌شود دولت باز هم ضرر کند.» این همان نکته‌ای است که «حمیدرضا نوربخش» -مدیرعامل خانه موسیقی- نیز به آن اشاره دارد و به «تعادل» می‌گوید: «متاسفانه با این اتفاقی که افتاد همه‌چیز مختل شد، همه دچار مشکل شدند و جامعه هنری و موسیقی کشور هم از این موضوع مستثنی نبود. فعالیت‌های موسیقی هم به این دلیل که با مخاطب و اجتماع سروکار دارد بیشتر آسیب دیده است. بسیاری از آموزشگاه‌ها و کلاس‌های موسیقی عملا تعطیل شده‌اند که این مساله بسیار جدی و مهمی است. آموزش موسیقی به آن معنا کار اقتصادی نبوده و نیست و آموزشگاه‌ها به زحمت خودشان را سرپا نگه داشته‌اند و بحران مخاطب همیشه وجود داشته است. دامنه این تعطیلی‌ها و فعالیت‌های موسیقی تمام شهرها را گرفته و فقط مختص تهران نیست. شهرستان‌ها که به زحمت سرپا بودند و با مضیقه‌های بسیاری روبرو هستند.»
قیمتِ سرسام‌آور بلیت کنسرت‌ها
اما قبل از «علمدار » و پیش از ایام عزاداری سالار شهیدان، «امید حاجیلی» قرار بود که روز هشتم تیرماه به اجرای کنسرت بپردازد؛ کنسرتی که بلیت فروشی آن از تاریخ یاد شده شروع شد اما ناگهان به فاصله چند ساعت از سامانه فروش بلیت برداشته شد. در پی انتشار تاریخ کنسرت امید حاجیلی، فرزاد فرزین، محسن ابراهیم‌زاده و مهدی احمدوند نیز نسبت به بارگذاری تاریخ کنسرت‌های خود در بخش «به زودی» سامانه فروش بلیت اقدام کردند، اما افزایش غیر منتظره و بدون اطلاع قیمت بلیت کنسرت‌ها که گویی از مدت‌ها قبل به شکلی کاملاً چراغ خاموش مورد تایید کنسرت‌گذاران قرار گرفته بود، شرایطی را ایجاد کرد که بلیت فروشی کنسرت این چهار خواننده موسیقی پاپ در پی اعتراضات متوقف شد. تهیه‌کنندگان موسیقی از افزایشِ قیمتِ کنسرت‌ها دفاع می‌کنند؛ برای مثال مدیر سایت «ایران کنسرت» گفته است: «بلیت سینما افزایشی ۷۰۰ درصدی داشته و از اواخر سال ۹۵ تا اواخر سال ۹۸ افزایشی ۷۰۰ درصدی را تجربه کرده است». بلیت موسیقی اما به گفته توتونچیان از ۱۵۰ هزار تومان رسیده به ۱۸۰ هزار تومان و روی همین قیمت هم مانده است. بلیت کنسرت در سال‌های گذشته مبلغی از ۳۵ تا ۱۸۰هزار تومان را پشت‌سر گذاشته و می‌توان گفت میانگین قیمت بلیت یک اجرا، ۱۰۷هزار و ۵۰۰تومان بوده است.
