کرونا و حسرت لپتاپ برای کمدرآمدها
رضا عالیان
کرونا هرچی میخواست با جان و مال ساکنین کره خاکی کرد. از روزهای آغازین سال 2020 همچون اژدهایی سیریناپذیر وارد زندگی مردم شد و تا توانست هرچه را که سر راهش بود، بلعید. چه کسی فکرش را میکرد پس از گذشت کمتر از یک سال یک ویروس نانومتری کاری کند که حسرت خرید یک لپتاپ به دلمان بماند؟ این روزها هیچ کالای الکترونیکی را پیدا نمیکنید که قیمتش سر به فلک نکشیده باشد.کمپانیهای بزرگ تولید تجهیزات کامپیوتری و ارتباطی حالا حیران ماندهاند که چطور معادلاتشان اینگونه بهم خورده است. از سه ماه پیش تاکنون قیمت جهانی بسیاری از کالاهای الکترونیکی بین 10 تا 20 درصد افزایش قیمت داشته است. چرایی این افسارگسیختگی قیمتها بازمیگردد به برهم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا. هیچ کس حتی تصور این را هم نمیکرد که کرونا برنامهریزی تولید و عرضه غولهای تکنولوژی را بر هم بزند. خانهنشین شدن مردم سراسر جهان تقاضای استفاده از این محصولات را افزایش داد. در حالی که برای این تقاضای غیر منتظره هیچ تمهیداتی صورت نگرفته بود. کمپانیهای بزرگ تولیدکننده چیپ ست و پردازنده همچون اینتل و انویدیا برنامه تولید خود را بر اساس تقاضای نرمال هر سال با درصدی خطا تدوین کرده بودند و حالا در پایان فصل سوم تولیداتشان ته کشیده و دیگر نمیتوانند پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان تبلت، لپ تاپ و موبایل باشند.
ناتوانی در تامین نیاز تولیدکنندگان کار را به جایی رسانده که یک لپ تاپ 500 دلاری، امروز با قیمتی بیشتر از 600 دلار به فروش برسد. البته این در صورتیست که موجود باشد. حال به این کمبود کالای جهانی و افزایش قیمتها در بازارهای جهانی، جهش 100 درصدی قیمت ارز نسبت به سال گذشته و سودهای دلالان و قاچاقچیان را نیز در کشورمان اضافه کنید. این مجموعه وقایع و علتها دست به دست هم دادهاند تا خرید یک لپتاپ یا یک موبایل را برای بسیاری از مردم غیر ممکن کنند. البته امید به آینده برای بهبود شرایط جهانی و تاثیر آن بر بازار تکنولوژی ایران خوب است. اما خبر بد این است که حداقل تا ماههای نخست سال 2021 اوضاع تولید جهانی و کمبود کالا برطرف نخواهد شد.