حلقه مفقوده تولید محتوا در شبکه ملی اطلاعات

فائزه طاهری

تولید محتوای بومی که شاید نتوان نمونه آن را در منابع بین‌المللی یافت و علت آن هم محدود بودن برخی اطلاعات به زبان و جغرافیای خاص هر کشور است را می‌توان زیر مجموعه‌ای از تولید دانست که از لازمه‌های رشد اقتصادی است. تولید محتوای بومی به زبان فارسی در حوزه فضای مجازی همواره از دغدغه‌های مسوولان بوده تا جایی که به اعتقاد برخی، اگر سرعت اینترنت هزار برابر هم شود، بدون حضور تولیدکنندگان محتوای ایرانی تنها یک رابطه یک‌طرفه خواهد بود. با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و بحث‌های زیرساختی مربوط به آن، کمبود در زمینه محتوای بومی را می‌توان حلقه مفقوده شبکه ملی اطلاعات دانست که نیازمند مشارکت بخش‌های خصوصی و تجمیع‌کنندگان محتواست. شبکه ملی اطلاعات به تعبیر برخی، یک زیرساخت یا به عبارتی یک سخت‌افزار است که نیازمند تولید محتواست. متولی این محتوا طبیعتاً نمی‌تواند تنها یک نهاد یا سازمان باشد، زیرا این محتوا باید آنقدر گسترده باشد که بتواند نیاز فکری، فرهنگی و حتی سرگرمی مردم را پاسخ دهد. 

در این شرایط مسلماً کسی بهتر از مردم نمی‌تواند تولیدکننده نیازهای محتوایی کشور باشد و از همین رو در سال‌های گذشته ورود بخش خصوصی به عرصه تولید محتوا، موجب رونق گرفتن این بخش شده است. در حال حاضر کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌های زیادی به حوزه تولید محتوا وارد شده‌اند و با قرار دادن محتوای متنی، صوتی و تصویری و همچنین استفاده از خود کاربران برای تولید چنین محتواهایی، نقش تولیدکننده را ایفا می‌کنند تا بتوانند این حلقه مفقوده شبکه ملی اطلاعات را تامین کنند. البته بخش دولتی هم اگرچه شاید به‌صورت مستقیم خود تامین‌کننده نباشد، اما می‌تواند با تسهیل قوانین برای کسب‌وکارها، راه را برای آنها باز کند. با توجه به روندهای جهانی در مساله تولید محتوا، افراد جامعه در هر شغل یا حرفه‌ای که هستند، می‌توانند با توجه به دانسته‌های علمی و کاربردی خود، به تولید محتوای معتبر و موثق در راستای آگاهی‌رسانی تخصص خود اقدام کنند که البته این مبحث باعث توسعه کسب‌وکار آنها نیز خواهد شد. مسوولان فناوری اطلاعات پس از راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات همواره از تفاوت نرخ اینترنت داخلی و بین‌المللی سخن می‌گویند طبق تصمیم‌های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، ترافیک‌های محلی و بومی تعرفه کمتری داشته و هزینه استفاده مردم از آنها کاهش می‌یابد. شبکه موبایل نیز می‌تواند برای ارایه خدمات به کسانی که محتوا تولید می‌کنند نقش درآمدزایی داشته باشد، همه نهادها نیز می‌توانند تولیدکننده محتوا باشند و افراد می‌توانند کارهایی که تا امروز در فضای حقیقی انجام شده را به فضای مجازی بیاورند. در این راستا همواره بر نقش شبکه ملی اطلاعات و تاثیر تولید محتوا بر این شبکه تاکید شده است، زیرا زمانی که کاربر وارد شبکه ملی اطلاعات می‌شود، داخل کشور به یک فضای سریع ارتباطی و مطمئن و با محتوا دسترسی پیدا می‌کند که این فضا در کنار محتوای غنی بین‌المللی باعث ارتقاء سطح علم و دانش می‌شود. در این دریافت محتوا هم این مساله مهم را باید مد نظر قرار دهیم که تنها برخی محتواها برای کاربران مفید است و برخی کمتر مفید بوده و برخی هم مضر است. در هر حال کاربر در فضای شبکه ملی اطلاعات با محتوا و اطلاعاتی روبرو است که با محیط اطراف جامعه و زندگی ما سازگاری بیشتری دارد، در همین راستا مسوولان مربوطه در راستای تلاش‌ها برای تولید محتوا در برنامه ششم توسعه می‌خواهند تا انتهای برنامه ششم توسعه میزان استفاده مصرف‌کنندگان اینترنت کشور از محتوای داخلی به ۸۰ درصد برسانند اما این افزایش میزان استفاده از محتوای داخلی به شرطی است که بتوانیم محتوای غنی و پرباری تولید کنیم. با توجه به سهم کم‌محتوای فارسی در سایت‌های پرمراجعه و از طرفی بی‌ارزش بودن ۷۵ درصد صفحات وب‌ فارسی به اعتقاد برخی کارشناسان، به نظر می‌رسد باید نهایت تلاش برای تولید محتوا را همان‌طور که در برنامه ششم توسعه نیز آمده است، انجام داد. زیرا همانطور که مشخص است تولید محتوای بومی علاوه بر اهمیت فرهنگی، از لحاظ اقتصادی نیز ارزش بالایی دارد و بی‌توجهی به آن به معنای از دست رفتن حجم بالایی از درآمد است.