چالش بازدهی بازارهای مالی

بازارهای مالی امروز را می‌توان بهترین جایگاه برای سرمایه‌گذاری دانست. در حال حاضر سرمایه‌گذاری در بازارهایی همچون بانک، بورس، مسکن، سکه، طلا و ارز وجود دارد. سرمایه‌گذاری در هر یک این بازار‌ها بازدهی متفاوتی دارد و گاهی بازدهی آنان به بیش از 400 درصد می‌رسد اما؛ این سرمایه‌گذاری‌ها با توجه به ماهیت خود دارای ریسک کمتر و یا بیشتر می‌باشند و این مورد یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سرمایه‌گذاری در بازار محسوب می‌شود. براین اساس مقایسه بازدهی میان بانک و بورس درست نیست چراکه سپرده‌های بانکی در دسته‌ دارایی‌های بدون ریسک قرار می‌گیرند ولی بازار سهام یا همان بورس دارای ریسک عمده است. میزان تورم در کشور‌ها هر روزه افزایش می‌یابد و با توجه به این وضعیت مهم‌ترین نکته برای حفظ میزان سرمایه خود، سرمایه‌گذاری صحیح، کم ریسک و سود ده است. در میان یکی از سخت‌ترین و مشکل‌ترین کارها مقایسه میزان بازدهی بازارهاست. هیچگاه نمی‌توان بازدهی بورس، دلار، سکه، طلا و... با یکدیگر و به درستی و دقیق بررسی کرد چراکه؛ هر کدام ریسک و نوع سرمایه‌گذاری متفاوت دارند. یک نکته نیز وجود دارد با توجه به تورم و کاهش پول ملی میزان بازدهی اغلب بازار‌ها کاهش یافته اما؛ بورس بازدهی بیشتری را دارد و این روزها مورد توجه اغلب مردم است به گونه‌ای که حدود 90 درصد مردم در این بازار فلان هستند. سرمایه‌گذاری در بورس بازدهی عمده‌ای دارد و در 5 ماهه نخست سال جاری این بازار بازدهی در مقیاس 300 درصدی را تجربه کرد. 

سرمایه‌گذاری در بورس هم به صورت بلندمدت و هم کوتاه‌مدت سودده است و ویژگی مثبت خرید سهام در این بازار این است که مانند سپرده‌گذاری در بانک، هر فرد با هر میزان پولی که در اختیار دارد می‌تواند در این بخش سرمایه‌گذاری کند اما؛ فرق عمده سهام با سپرده‌گذاری در بانک این است که در بانک افراد کم‌وبیش با سود بانکی روبه رو هستند و نیازی به ریسک کردن ندارند. درحالی‌که در بورس افراد باید پذیرای ریسک خریدوفروش خود باشند.چون به همان میزان که ممکن است بورس سوددهی داشته باشد امکان ایجاد ضرر و زیان نیز وجود دارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار سهام شفافیت است این بدان معناست که بورس به صورت کامل شفاف است و شما می‌توانید به راحتی صورت مالی شرکت‌ها و.... را ببینید اما؛ بازارهای مالی دیگر اینگونه نیست و به صورت خلاصه شفاف سازی می‌کنند. یکی دیگر از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در بورس ایران، قابلیت نقدشوندگی سهام است و شما با خرید سهام نگران نقد شدن سهام خود نباشید و در هر زمانی می‌توانید سهام خود را به فروش برسانید، همچنین دسترسی به این بازار بسیار است و کافی است شما از اینترنت بهره ببرید اما؛ مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین مزیت این بازار میزان سرمایه‌گذاری است یعنی شما با کمترین سرمایه می‌توانید وارد بورس شوید و بیشترین بازدهی را از آن خود کنید. در میان اگر شما زمان و یا دانش کافی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشید می‌توانید به صورت غیر مستقیم وارد بورس شوید و اجازه دهید کارشناس‌های عمده بازار با پول شما سرمایه‌گذاری کنند. 

دومین بازار مالی برای سرمایه‌گذاری را می‌توان بانک دانست. در این روش، شما پول خود را در بانک سرمایه‌گذاری می‌کنید و به صورت ماهانه مبلغی به عنوان سود سپرده دریافت می‌کنید. بهره بانکی به ‌عنوان سرمایه‌گذاری بدون ریسک در نظرگرفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این سرمایه‌گذاری سودآوری، تضمینی و قطعی بودن آن است اما؛ چندماهی است که میزان سود بانک‌ها کاهش یافته و مردم سعی می‌کنند تا نقدینگی خود را از بازار مالی خارج کنند. در بانک‌ها دو نوع سپرده سرمایه‌گذاری بیشتر دیده می‌شود یک سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت که به صورت کوتاه‌مدت است و یک نوع سرمایه‌گذاری ارزان محسوب می‌شود و سرمایه‌گذاری بلندمدت که به صورت بلندمدت است و شما هر زمان به هر میزان می‌توانید از حساب خود برداشت کنید. اغلب سپرده گذاری بلند بیش از دو الی سه سال است و میزان سود آن بیش از سپرده کوتاه‌مدت است. 

سرمایه‌گذاری بعدی، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن است. در کشور ما با توجه به عوامل فرهنگی و اقتصادی، به مسکن و مستغلات در سرمایه‌گذاری اهمیت بسیاری داده می‌‌شود. مسکن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای می‌تواند در درجه اول باعث حفظ سپس باعث افزایش ارزش سرمایه شود. بسیاری از مردم بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران را خرید مسکن می‌‌دانند. چراکه مسکن هم کالایی مصرفی است و هم به مرور زمان قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. این سرمایه‌گذاری مزیت‌هایی دارد مثل؛ اطمینان از ثبات سرمایه، ریسک نسبتا پایین برای حفظ سرمایه، سرمایه‌گذاری در بلندمدت، قابلیت استفاده برای درآمدزایی، قابلیت نقدشوندگی است.  سرمایه‌گذاری در بازار به عنوان گزینه‌های بعدی مطرح می‌شود. شاید یکی از اصلی­ ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری بازار ارز باشد که به دلیل نوسانات قیمتی زیاد این بازار، بازار مطلوبی به نظر برسد اما باید توجه کرد که کار کردن در این بازار دارای ریسک زیاد است و از شفافیت معاملات برخوردار نیست و در اصل یک نوع فعالیت در یک بازار سیاه است. هرچند خرید و فروش ارز یکی از پر سودترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران محسوب می‌‌شود اما؛ نمی‌توان به عنوان سرمایه‌گذاری بلندمدت شمرد. 

سرمایه‌گذاری در طلا و سکه نیز این روزها از استقبال زیادی برخودار است. یکی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در طلا، نبود محدودیت زمانی است و در هر زمان می‌­توان اقدام به خرید و یا فروش کرد. انتخاب روش سرمایه‌گذاری در طلا بسیار حساس است. صندوق‌های طلا با قوانین مشخص و منعطف خود امکان سرمایه‌گذاری را ساده‌تر می‌کنند. یکی از جذاب‌ترین انواع صندوق سرمایه‌گذاری، نوع طلایی آن (همانند صندوق پشتوانه طلای لوتوس، صندوق سرمایه‌گذاری زرافشان امید ایرانیان، و صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید) است. در واقع بدون درگیر شدن برای خرید طلا، از طلای ساخته شده گرفته تا انواع سکه، به صورت دقیق روی آنها سرمایه‌گذاری می‌کنید.  همچنین سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال بیشترین بازده را در طول 10 سال گذشته داشته و ارزش پول افراد به 42 برابر سطح اولیه آن رسیده است. بعد از آن بازار سرمایه پربازده‌ترین بازار مالی طی این مدت بوده و ارزش پول افراد به 27 برابر سطح اولیه آن دست یافته است.

طی سال 98 شاخص کل با ثبت بازدهی 187درصدی با اختلاف، بازار سکه با بازدهی 31 درصدی، دلار با بازدهی 22 درصدی و مسکن با بازدهی23 درصدی و طلا با بازدهی 40.5 درصدی را پشت سر گذاشته است. همچنین طبق گزارش مرکز آمار تورم سالیانه در سال مذکور 34.8 درصد گزارش شده و این نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در بازارهای مسکن، دلار و سکه در سال قبل همانند نرخ بهره بانکی در سالیان اخیر، دیگر پاسخگوی حداقلی‌ترین کاربرد یک فرصت سرمایه‌گذاری، یعنی پوشش تورم نیز نبوده‌اند اما؛ سال جاری یعنی سال 99 میزان بازدهی شاخص کل بورس به 300 درصد رسید و در این بین میزان بازدهی بانک‌ها کاهش یافت ولی با افزایش تحریم‌ها میزان بازدهی بازار ارزی افزایش یافت اما؛ به پای بورس نرسید. می‌توان گفت بورس بهترین بازدهی را برای سرمایه‌گذاری دارد با اینکه این روزها ارز و سکه و طلا سود خوبی دارد ولی سرمایه‌گذاری در این بازارها به صورت موقت است و برای بلندمدت هیچ گونه توجیهی ندارد.