زمانی برای آشتی و لبخند

محمدرضا  خباز

در واقع مساله وحدت فقط مختص به روز میلاد مسعود قطب عالم امکان و پیامبری که رحمتی برای عالمیان است، نیست. یعنی یک حرکت کاملا نمایشی نیست، بلکه یک حرکت همه‌جانبه برای همه زمان‌ها و همه مکان‌ها است. در واقع در گفتمانی که پیامبر ارایه می‌کنند، وحدت در همه ارکان در همه زمان‌ها باید جاری باشد نه فقط در هفته وحدت.اهل تسنن معتقد است 12 ربیع الاول میلاد پیامبر (ص) است، شیعه معتقد است، 17ربیع الاول میلاد نبی‌اکرم (ص) است و فاصله زمانی بین این دو تاریخ را به عنوان هفته وحدت نامگذاری کرده‌اند. اما گفتمان وحدت بخش مختص به روز میلاد این مرد بزرگ الهی نیست، چون مهم نیست ایشان در چه روزی به دنیا آمده باشند، مهم این است که منویاتی که فرستاده خدا بر آن پافشاری می‌کردند، چه مواردی بوده است.مهم این است که ببینیم پیامبر عظیم الشأن در 10سال حکومت شان چه کرده‌اند و آن را الگوی زندگی خودمان قرار دهیم. یعنی به ما نشان دادند که با برادران همفکر و غیر همفکر خودمان، بلکه با برادران اهل تسنن، با همه ایرانی‌ها و  از همه مهم‌تر با اجتماعات دیگر انسانی در جای جای کره خاکی و با جامعه ملل و سایر کشورها چطور باید رفتار کنیم. در یک مقایسه تطبیقی باید ببینیم پیامبر (ص) در مواجهه با چالش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، ارتباطی و...چه کرده‌اند تا از آنها برای شرایط امروز کشورمان در رویارویی با چالش‌ها بهره‌برداری کنیم. وقتی پیغمبر اسلام در سال هشتم هجری وارد مکه شدند چه کردند؟ همان مکه‌ای که 13 سال پیامبر (ص) را تحت شدیدترین فشارها، تحریم‌ها و شکنجه‌ها قرار داده بودند، همان مکه‌ای که شکمبه گاو و گوسفند را بر سر مبارک ایشان می‌ریختند. همان مکه‌ای که پیامبر مجبور شدند شبانه از آن خارج شوند و...وقتی سپاه اسلام وارد این شهر می‌شوند و مکه را با قدرت تمام فتح می‌کنند، وقتی وارد مکه می‌شوند اولین حکمی که صادر می‌شود آن است که خانه ابوسفیان به عنوان دشمن شماره یک پیامبر و اسلام محل امن است. یعنی اگر کسی به آن خانه پناه برد، سپاهیان حق ورود به آن خانه را ندارند. یعنی همان حرمتی که برای خانه کعبه وجود دارد را برای دشمن شماره یک اسلام قائل شدند. در آن زمان یک فرد تندرویی بر بلندای اسب شعار می‌داد، «الیوم، یوم ال ملحمه» (امروز روز انتقام است)، پیامبر بلافاصله پس از آنکه از این موضوع آگاه شدند به امیر المومنین فرمودند که سریع برود و اعلام کند که شعار این است«الیوم، یوم المرحمه». (امروز روز رحمت است.) یعنی امروز و هر روزی، روز شفقت است، روز هم افزایی است، روز فراموش کردن کینه‌هاست، روز در آغوش گرفتن است، روز به فکر جامعه بودن است، روز دوستی و لبخند است. رها کنید حرف‌های دشمن شاد کن و حرف‌هایی که استعدادهای کشور را به باد می‌دهد. به نظر من این درس مهمی است که همگی باید از سیره پیامبرمان بگیریم. ایران کشوری مثکثر با دیدگاه‌های گوناگون، اقوام و نژاد‌ها و... است. هنر حاکمیت باید این باشد که از همه این استعدادها به نفع مطلوب استفاده کند و از همه این ظرفیت‌ها برای رشد کشور بهره بگیرند.به عبارت دیگر، هم افزایی در همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و...وجود داشته باشد. یعنی گرفتن دست هم و ظرفیت‌ها را در کنار هم قرار دادن و رشد کشور را به ارمغان آوردن. این درسی است که ما از هفته وحدت باید بیاموزیم. صحبت‌های مقام معظم رهبری هم حول محور همین موضوعات مطرح شدند تا از این میلاد مسعود این درس را بگیریم که جامعه اسلامی و اساسا انسان امروز باید خود را در قالب یک مجموعه واحد ببیند. سعدی شیرین سخن می‌گوید: بنی آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند/چو عضوی به درد آورد روزگار/دگر عضوها را نماند قرار/تو کز محنت دیگران بی غمی/ نشاید که نامت نهند آدمی./می گویند این شعر در یکی از بخش‌های جانبی سازمان ملل متحد ثبت شده، یعنی عبارتی است که مردم سایر ملل هم با آن ارتباط برقرار می‌کنند چرا که در راستای فطرت انسان‌ها طرح شده است. این عبارت برگرفته از گفتمان پیامبر اسلام است و ما امروز باید تلاش کنیم تا زمینه تحقق آن را در داخل کشور فراهم کنیم.مثلا فرض کنید در دستگاه‌های حاکمیتی و نهادهای تصمیم ساز باید از همه تفکرات درون نظام استفاده شود تا همه دلگرمی و دلبستگی‌شان نسبت به نظام کشور افزایش پیدا کند. اما اگر در همه نهادهای تصمیم ساز و تصمیم‌گیری فقط از یک جناح یا از یک مجموعه فکری استفاده شود و بقیه به بازی گرفته نشوند، بدون تردید سایر ظرفیت‌ها کنار می‌کشند و در این میان مردم و کشور متضرر خواهند شد.عرض کردم زمانی که پیامبر (ص) از دشمن شماره یک خودشان ابوسفیان برای آرامش جامعه و بهبود وضعیت مردم گذشتند و با دادن غنائم بیشتر و تفقد بیشتر شرایطی را فراهم کردند تا این پیام را به همه مسلمانان در همه اعصار برسانند که اسلام دین فراگیری است که همه ظرفیت‌های استانی و اجتماع را آزاد خواهد کرد. این رویکردی است که ما امروز به‌شدت به آن نیازمند هستیم. امروز مردم و جوانان بسیار آگاه شده‌اند و فضای مجازی شرایطی را ایجاد کرده تا هر فردی در جای جای دنیا از اخبار واقعی سایر کشورها مطلع شود. زمانی که جوان ایرانی می‌بیند که سایر کشورهایی که ظرفیت‌های اقتصادی و ثروت ایران را نیز ندارند در مسیر توسعه و پیشرفت قرار گرفته‌اند، اما اقتصاد و معیشت خانواده‌های ایرانی با مسائل و مشکلات فراوانی روبه رو است، طبیعی است که سرخورده شود و احساس کند که به او اجحاف شده است.